Trường phổ thông bán trú trung học cơ sở Phố Là tổ chức các lớp học trực tuyến môn tiếng Anh.
Vất vả ghép lớp, dạy tăng cường
Trường Phổ thông dân tộc (PTDT) bán trú tiểu học Phố Là (trường Phố Là), xã Phố Bảng có 16 lớp với 441 học sinh. Từ năm học 2023-2024, khối lớp 3 bắt buộc học môn tiếng Anh theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Do trường chưa có giáo viên tiếng Anh, chính quyền địa phương đã điều động cô Vương Ánh Nguyệt, giáo viên tiếng Anh từ Trường PTDT bán trú tiểu học Phố Bảng đến dạy tăng cường.
Mỗi tuần, cô Vương Ánh Nguyệt dạy 24 tiết/6 lớp tại trường nơi cô công tác, đồng thời dạy tăng cường 9 lớp (từ lớp 3 đến lớp 5) tại trường Phố Là. Ngày nào, cô Nguyệt cũng phải di chuyển giữa 2 trường với quãng đường hàng chục km đèo dốc. Nếu dạy tăng cường đủ 9 lớp thì cô Nguyệt phải dạy 36 tiết; tổng 2 trường là 60 tiết/tuần, gấp gần 3 lần so với định mức của giáo viên trường bán trú tiểu học.
Nhằm giảm tải cho giáo viên, trường Phố Là đã tổ chức các lớp học ghép môn tiếng Anh. Từ khối 3 đến khối 5, mỗi khối được tổ chức thành 1 lớp, mỗi lớp có khoảng 90 học sinh. Thầy Nguyễn Đình Xuân, Hiệu trưởng trường Phố Là cho biết, lớp học tiếng Anh đông nên rất khó để tăng sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, điều đó ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, nhà trường vẫn phải thực hiện lớp học ghép nhằm giảm số tiết dạy, giảm áp lực cho giáo viên.
Cũng tại xã Phố Bảng, Trường PTDT bán trú THCS Phố Là cũng không có giáo viên tiếng Anh. Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Tuyên Quang đã cử 2 giáo viên từ Trường THPT Chiêm Hóa và Trường THPT Tháng 10 hỗ trợ nhà trường dạy trực tuyến tiếng Anh. Nhà trường chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, thiết bị học trực tuyến, đồng thời cử cán bộ phụ trách đội quản lý các lớp học trực tuyến nhằm tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, hình thức này rất khó để nâng cao chất lượng giáo dục.
Thầy Nguyễn Trung Duẩn, Hiệu phó Trường PTDT bán trú THCS Phố Là cho hay, không chỉ thiếu giáo viên môn tiếng Anh, nhà trường cũng chưa có giáo viên Hóa, Sinh, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mỹ thuật. Với những môn học này, chính quyền địa phương phải điều động giáo viên từ các trường khác trên địa bàn đến dạy tăng cường.
Theo thống kê, hiện Tuyên Quang còn thiếu gần 1.600 giáo viên so với biên chế được giao; thiếu 3.794 giáo viên so định mức quy định của Bộ GD&ĐT. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ điều kiện sống và môi trường làm việc còn nhiều khó khăn: Đường sá đi lại vất vả, cơ sở vật chất thiếu thốn, khiến việc thu hút sinh viên mới ra trường lên công tác tại các xã vùng cao gặp nhiều trở ngại.
Ông Bùi Quang Trí, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Tuyên Quang cho biết, việc tuyển dụng sinh viên đến dạy tại các trường vùng cao đã thực hiện nhiều năm, nhưng riêng đối với những bộ môn như tiếng Anh, Toán, Tin học rất khó tuyển vì nguồn nhân lực tại chỗ không có, trong khi đó sinh viên ở vùng thấp không muốn lên vùng cao.
Cần cơ chế ưu tiên và đặc cách
Trước tình trạng thiếu giáo viên kéo dài, ngành giáo dục và chính quyền địa phương đã liên tục xoay xở bằng nhiều giải pháp tình thế: Biệt phái, điều động giáo viên từ vùng thuận lợi lên vùng cao; mở lớp trực tuyến; ký hợp đồng với sinh viên mới ra trường; rà soát để bố trí giáo viên tăng cường giữa các trường. Cùng với đó, Sở GD&ĐT phối hợp các ngành tham mưu tổ chức kỳ thi tuyển dụng viên chức nhằm bổ sung nguồn lực cho các nhà trường.
Thực tế cho thấy, việc triển khai phương án đặt hàng đào tạo và cam kết tuyển dụng các giáo viên này ngay sau khi tốt nghiệp là giải pháp cần được thực hiện. Tại địa bàn tỉnh Hà Giang cũ trước đây cũng gặp tình trạng thiếu giáo viên các môn học tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc và Mỹ Thuật. Năm 2019, Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang cũ đã cử hơn 300 giáo viên phổ thông đi đào tạo văn bằng 2 các môn học còn thiếu. Đến cuối năm 2022, đội ngũ này ra trường, về các trường vùng cao giảng dạy, giải quyết một phần tình trạng thiếu giáo viên.
Bên cạnh đó, tỉnh Tuyên Quang đã và tiếp tục thực hiện sắp xếp lại điểm trường, lớp học đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và tiết kiệm biên chế giáo viên. Năm học 2025-2026, tỉnh còn 1.803 điểm trường lẻ của cấp học tiểu học và mầm non. Các cấp THCS, THPT không còn điểm trường lẻ.
Ngoài các giải pháp mà tỉnh chủ động thực hiện, việc giải quyết tình trạng thiếu giáo viên ở vùng cao cần được Trung ương xem xét không thực hiện tinh giản đối với giáo viên, nhân viên trong ngành giáo dục. Đồng thời hằng năm, bổ sung số lượng còn thiếu so định mức của Bộ GD&ĐT theo nhu cầu thực tế. Đặc biệt, cần có cơ chế tuyển dụng đặc cách vào ngành giáo dục đối với sinh viên ngành sư phạm đào tạo theo hình thức đặt hàng.
KHÁNH TOÀN, HẢI CHUNG