Phát biểu tại một cuộc họp của Liên hợp quốc (LHQ) ở New York, Mỹ hôm 26/9, đúng vào Ngày Quốc tế xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, ông Tanaka Satoshi, thành viên cấp cao của tổ chức Nihon Hidankyo, đã kêu gọi thế giới bãi bỏ vũ khí hạt nhân, nhấn mạnh rằng, loài người không thể cùng tồn tại với vũ thứ vũ khí hủy diệt khủng khiếp này.
Nihon Hidankyo được trao giải Nobel Hòa bình năm 2024, là tổ chức đại diện cho những người sống sót sau các vụ ném bom nguyên tử năm 1945 ở Hiroshima và Nagasaki- Nhật Bản (còn được gọi là các hibakusha).
Ông Tanaka cho biết, với tư cách là một nạn nhân bom nguyên tử, nay đã 81 tuổi, ông cảm thấy có trách nhiệm phải cảnh báo rằng, những người tham dự cuộc họp và toàn thể nhân loại đều có thể trở thành nạn nhân của thứ vũ khí hủy diệt khủng khiếp này.
Ông kêu gọi lãnh đạo các nước sở hữu vũ khí hạt nhân tiến hành đối thoại với các thành viên Nihon Hidankyo.
Ông Tanaka Satoshi, đại diện tổ chức nạn nhân bom nguyên tử Nhật Bản Nihon Hidankyo. NHK.
Đại diện của Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan, những nước có vũ khí hạt nhân, cũng phát biểu tại cuộc họp.
Phó đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ, ông Cảnh Sảng, nói rằng, xây dựng một thế giới không có vũ khí hạt nhân là vì lợi ích chung của toàn nhân loại.
Tuy nhiên, ông nói Trung Quốc duy trì vũ khí hạt nhân ở mức tối thiểu cần thiết cho an ninh quốc gia.
Ông Cảnh cũng nhấn mạnh, các quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất phải gánh trách nhiệm đặc biệt trong việc giải trừ quân bị, dường như ám chỉ đến Mỹ và Nga.
Trước đó, tuyên bố hòa bình của hai thành phố Hiroshima và Nagasaki tại lễ tưởng niệm thường niên được tổ chức vào các ngày 6 và 9/8, đã bày tỏ lo ngại trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân và kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức trong các cuộc xung đột trên toàn thế giới.
Thành phố phố Hiroshima sau khi bị đánh bom nguyên tử 8/1945. Nguồn: Cục lưu trữ quốc gia Nhật Bản.
Tuyên bố kêu gọi Chính phủ Nhật Bản ký và phê chuẩn Hiệp ước Cấm Vũ khí Hạt nhân, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới đưa ra lộ trình cụ thể nhằm tiến tới bãi bỏ vũ khí hạt nhân tại hội nghị đánh giá Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) sẽ diễn ra vào năm tới.
Thị trưởng Nagasaki, Suzuki Shiro, nói với các phóng viên rằng, “điều cấm kỵ hạt nhân”, vốn được hình thành nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ của những người sống sót sau các vụ ném bom nguyên tử, đang bắt đầu lung lay cả trên phạm vi toàn cầu và ngay tại Nhật Bản, quốc gia từng bị đánh bom nguyên tử.
Ông bày tỏ mong muốn rằng, hiện thực về các vụ ném bom nguyên tử được thừa nhận đầy đủ và kêu gọi mọi người củng cố quyết tâm.
Tuyên bố đề cập đến quan điểm đang lan rộng rằng, vũ khí hạt nhân là cần thiết cho quốc phòng.
Thành phố Nagasaki sau khi bị ném bom nguyên tử. Nguồn: Bảo tàng bom nguyên tử Nagasaki.
Tuyên bố đặt câu hỏi rằng, liệu các nhà lãnh đạo thế giới đã từng cân nhắc tới khả năng chính sách an ninh của họ đang góp phần làm gia tăng xung đột quốc tế hay không.
Thị trưởng Matsui chia sẻ với báo giới rằng, tuyên bố hòa bình sẽ nhấn mạnh nguyện vọng hòa bình của các Hibakusha, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới xây dựng một khuôn khổ an ninh dựa trên niềm tin được hình thành thông qua đối thoại.
Ngày 6/8/1945, vào những ngày gần cuối của Chiến tranh thế giới lần thứ hai, Mỹ đã thả quả bom nguyên tử mang tên “Little Boy” xuống thành phố Hiroshima, Nhật Bản.
Ba ngày sau đó, ngày 9/8/1945, quả bom thứ hai mang tên “Fat Man” đã phát nổ trên bầu trời thành phố Nagasaki. Cả hai thành phố cùng ở Tây Nam Nhật Bản.
Kiyoshi Yoshikawa, một nạn nhân sống sót sau vụ ném bom nguyên tử ở Hiroshima năm 1945, với vết sẹo do bỏng sau khi rời bệnh viện, ngày 13/8/1951. Ảnh: FPG/Hulton Archive/Getty.
Quả cầu lửa từ vụ nổ trên không trung cùng với phản ứng hạt nhân và sóng xung kích, đã tạo ra cơn bão lửa với tốc độ 280m/s và nhiệt độ không khí lên tới hàng ngàn độ, thiêu cháy mọi sinh vật trong bán kính hàng cây số.
Đến cuối năm 1945, vụ ném bom đã giết chết khoảng 140.000 người ở Hiroshima và 74.000 người ở Nagasaki. Ước tính trong số những người thiệt mạng, có 38.000 trẻ em.
Ngoài hàng chục ngàn nạn nhân chết lập tức khi xảy ra các vụ nổ, rất nhiều nạn nhân chết sau nhiều tháng, nhiều năm bởi hậu quả của phóng xạ. Trẻ sơ sinh bị chiếu xạ trong bụng mẹ, khi sinh ra sẽ mang các dị tật lớn.
Trong những năm tiếp theo, nhiều người sống sót phải đối mặt với bệnh bạch cầu, ung thư hoặc các tác dụng phụ khủng khiếp khác từ phóng xạ.
Cho đến nay, số nạn nhân thiệt mạng và ảnh hưởng do hai vụ nổ vẫn chưa được thống kê đầy đủ. Theo Đài NHK của Nhật Bản, tại Công viên Tưởng niệm hòa bình ở Hiroshima hiện lưu trữ sổ chứa tên của hơn 340.000 người đã tiếp xúc với bức xạ và sau đó đã qua đời.
Văn Phong/NHK