Hộ chăn nuôi bò tại xã Hà Tiến (Hà Trung).
Để nâng cao chất lượng đàn bò thịt, con giống được xem là vai trò quan trọng, quyết định năng suất và chất lượng sản phẩm, hạn chế dịch bệnh. Vì vậy, ở hầu hết các địa phương có nhiều điều kiện phát triển đàn bò như Như Thanh, Như Xuân, Lang Chánh... đã lựa chọn các hộ chăn nuôi có đủ điều kiện thực hiện hỗ trợ mua bò giống để lai tạo với đàn bò địa phương, nhằm nâng cao tầm vóc cho đàn bò trên địa bàn. Các biện pháp khoa học - kỹ thuật đã được áp dụng, như: Sử dụng tinh bò nhóm Zebu thuần phối giống cho đàn bò nội để nâng cao tầm vóc; sử dụng tinh bò BBB phối giống với bò cái lai Zebu để tạo đàn bò thịt... Từ đó tạo ra con lai F1 thích nghi được với điều kiện khí hậu nóng ẩm, ít bệnh, dễ nuôi, kháng bệnh tốt, năng suất, chất lượng thịt tốt... Anh Lê Đắc Duẩn, người chăn nuôi bò thịt xã Phú Nhuận (Như Thanh), cho biết: “Sử dụng tinh đông lạnh giống bò đực BBB nhập khẩu để thực hiện thụ tinh nhân tạo, tôi nhận thấy bê con có tầm vóc cao hơn, cân nặng hơn 3 - 4 kg/con, sức đề kháng cũng tốt hơn, khỏe mạnh, thích nghi tốt với điều kiện môi trường sống, dễ nuôi, tạp ăn; trung bình mỗi tháng tăng từ 24,5 - 25,9 kg/con. Việc phối tinh bò BBB với bò cái nền Zebu giúp tỷ lệ phối giống đạt cao, năng suất cao hơn khoảng 40% so với bò địa phương”.
Cùng với các địa phương, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa cũng đã thực hiện Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bò lai hướng thịt tại các huyện trung du, miền núi của tỉnh Thanh Hóa”. Tại các huyện Triệu Sơn, Thọ Xuân, Cẩm Thủy, Thường Xuân... cán bộ nông nghiệp và người dân đã được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bò; quy trình chăm sóc bò mẹ mang thai và chăm sóc bò lai F1; nuôi thương phẩm bò lai hướng thịt ở các giai đoạn, trộn phối thức ăn... Bên cạnh đó, xây dựng các mô hình như nuôi bò cái lai zebu sinh sản để thụ tinh nhân tạo bằng tinh đông lạnh bò giống Droughtmaster, nuôi vỗ béo bò lai F1 an toàn sinh học, liên kết theo chuỗi giá trị... Từ đó, đã tạo ra đàn bò lai F1 để các địa phương chủ động tạo đàn bò cái nền phục vụ sản xuất giống bò thịt chất lượng cao; nhằm tăng mức độ dị hợp và làm giảm mức độ đồng hợp; phương pháp này sẽ tạo ra con lai có sức sống tốt hơn, khả năng thích ứng và chống đỡ bệnh tật cao hơn; đồng thời, làm tăng khả năng sinh sản, sinh trưởng, cho năng suất cao, chất lượng tốt. Hiện, trung bình mỗi năm, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã thực hiện thụ tinh nhân tạo được khoảng 27.000 liều tinh bò; tỷ lệ đàn bò lai Zebu đạt 63%; du nhập một số giống bò BBB, Droughtmaster, RedAgus và tinh đông lạnh để phối giống với đàn bò cái nền lai Zebu nhằm nâng cao năng suất và chất lượng đàn bò.
Cùng với việc quản lý, áp dụng khoa học - kỹ thuật để nâng cao chất lượng con giống, các địa phương cũng đã chú trọng phát triển chất lượng đàn bò thông qua nguồn thức ăn. Vì vậy, nhiều huyện đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, với diện tích khoảng 18.500ha trồng các loại cỏ voi, cỏ VA06, Mulato, ngô dày... Trong đó, khoảng 80% là diện tích trồng các giống cỏ có năng suất, chất lượng cao. Đồng thời, tận dụng triệt để sản phẩm phụ nông nghiệp và sử dụng các biện pháp chế biến để dự trữ, nâng cao chất lượng của thức ăn; thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, chăn nuôi bảo đảm vệ sinh môi trường. Với những hộ chủ động được con giống, cần chú trọng đầu tư xây dựng chuồng trại khép kín, tiêm phòng vắc-xin định kỳ... Xây dựng các mô hình chăn nuôi bò thịt theo chuỗi, phát triển mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm giữa người chăn nuôi bò thịt với các doanh nghiệp.
Nhờ thực hiện có hiệu quả các giải pháp, nên đàn bò thịt chất lượng cao trên địa bàn tỉnh không ngừng được nâng cao. Đến nay, tổng đàn bò toàn tỉnh đã đạt khoảng 200 nghìn con, năng suất của đàn bò thịt chất lượng cao cũng tăng từ 30 - 35% so với giống bò bản địa. Cùng với đó, người dân thay đổi phương thức theo hướng chăn nuôi tập trung, tạo ra sản phẩm chất lượng đáp ứng nhu cầu của thị trường. Với mục tiêu tăng số lượng đàn, ngành nông nghiệp đang phối hợp với các địa phương mở rộng diện tích trồng cỏ chăn nuôi, khuyến khích người dân xây dựng chuồng trại; đẩy mạnh công tác tuyển chọn đàn bò giống và chuyển giao các tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong chăn nuôi và phòng, chống dịch bệnh trên đàn gia súc.
Bài và ảnh: Lê Ngọc