Thời gian qua, đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) cấp xã tỉnh Hòa Bình từng bước phát triển về số lượng, chất lượng. Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao về việc tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công việc đang đặt ra nhiều yêu cầu, thách thức đối với đội ngũ CBCC cấp xã của tỉnh.
Cán bộ xã Thu Phong, huyện Cao Phong tích cực đi cơ sở, nắm bắt tình hình nhân dân.
Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị quyết số 830 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ 210 xã, phường, thị trấn, 11 đơn vị hành chính cấp huyện, đến nay tỉnh còn 151 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 59 đơn vị, tương ứng 28% so với trước đây. Tại thời điểm thực hiện việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, toàn tỉnh dôi dư 1.053 CBCC và 745 cán bộ không chuyên trách cấp xã. Đến thời điểm này, công tác sắp xếp, giải quyết chế độ dôi dư cho cán bộ cấp xã sau sáp nhập đã hoàn thành. Toàn tỉnh hiện có 3.206 CBCC cấp xã; trình độ chuyên môn còn 9% dưới cao đẳng, 6% cao đẳng, 83% đại học và 2% trên đại học; trình độ lý luận chính trị sơ cấp chiếm 9%, trung cấp chiếm 73%, cao cấp và cử nhân mới chiếm 1%.
Về đội ngũ lãnh đạo chủ chốt cấp xã hiện nay, Ban Chấp hành Đảng bộ xã có 2.093 đồng chí, trong đó, trình độ chuyên môn cao đẳng 3,2%, đại học 83,3%, trên đại học 3,5%, trung cấp và chưa qua đào tạo còn chiếm 10%; trình độ lý luận chính trị sơ cấp 9,2%, trung cấp 86,4%, cao cấp và cử nhân 4%, chưa qua đào tạo 0,4%. Ban Thường vụ Đảng ủy xã có 641 đồng chí, trong đó, trình độ chuyên môn cao đẳng 3%, đại học 91%, trên đại học 6%; trình độ lý luận chính trị trung cấp 91%, cao cấp và cử nhân 9%.
Từ số liệu thống kê cho thấy, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ CBCC cấp xã nhìn chung thấp hơn so với mặt bằng chung của đội ngũ CBCC các cấp. Đó là thống kê trên văn bằng, chứng chỉ còn trong thực tế, không ít CBCC cấp xã chỉ ở trình độ "cầm tay chỉ việc", nên khi tham mưu trong công tác quản lý nhà nước và giải quyết các thủ tục hành chính còn nhiều lúng túng, dẫn đến sai phạm gây bức xúc, khiếu kiện trong nhân dân.
Theo đánh giá của Ban Tổ chức Tỉnh ủy, năng lực quản lý, điều hành, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của một số cán bộ chưa thật sự đáp ứng được yêu cầu, nhất là lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Kết quả chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cấp xã trên địa bàn tỉnh thời gian qua mới thực hiện đạt và vượt 90% chỉ tiêu đã đề ra. Việc vận dụng các chủ trương, chính sách vào điều kiện cụ thể của từng địa phương, đơn vị chưa linh hoạt. Số ít cán bộ chưa nắm vững chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao và các quy định của pháp luật, giải quyết công việc còn mang tính chủ quan theo cảm tính, chất lượng, hiệu quả công việc thấp, thậm chí vi phạm pháp luật. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, toàn tỉnh đã kiểm tra, phát hiện cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật và xử lý kỷ luật đối với 909 đảng viên, trong đó có 497 cán bộ cấp xã.
Trước thực tế đó, tỉnh đã tăng cường các giải pháp như đào tạo, bồi dưỡng, nhất là thực hiện luân chuyển cán bộ xã. Theo thống kê, thực hiện Quy định số 98-QĐ/TW, ngày 07/10/2017 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ, giai đoạn 2020 - 2025, toàn tỉnh đã luân chuyển 135 lượt cán bộ, trong đó có 31 lượt cán bộ huyện về xã, 30 lượt cán bộ từ xã này sang xã khác; điều động 170 lượt cán bộ, trong đó có 3 lượt cán bộ huyện về xã, 5 lượt cán bộ xã về huyện, 45 lượt cán bộ từ xã này sang xã khác. Thực hiện Quy định số 65-QĐ/TW, ngày 28/04/2022 về luân chuyển cán bộ, toàn tỉnh đã luân chuyển 259 lượt cán bộ, trong đó cán bộ huyện về xã 27 lượt, cán bộ xã về huyện 11 lượt, cán bộ từ xã này sang xã khác 27 lượt; điều động 150 lượt cán bộ, trong đó có 3 lượt cán bộ xã về huyện, 24 lượt cán bộ từ xã này sang xã khác.
Việc điều động, luân chuyển cán bộ đã góp phần quan trọng giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã. Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Bùi Văn Hải, Chủ tịch UBND huyện Yên Thủy cho biết: Xác định vai trò quan trọng của cán bộ cấp xã, huyện Yên Thủy đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ xã. Trong đó tập trung thực hiện việc luân chuyển cán bộ, nhất là cán bộ huyện về xã. Hiện nay, huyện có 235 CBCC cấp xã, trình độ thạc sĩ 10 cán bộ, đại học 204, cao đẳng 5, trung cấp 6. Trình độ lý luận chính trị cao cấp 5 cán bộ, 167 trung cấp, 48 sơ cấp. Chuyên viên chính có 3 cán bộ, 205 đồng chí trình độ chuyên viên và tương đương. Đặc biệt, chất lượng CBCC một số xã thuộc vùng khó khăn như Lạc Sỹ, Bảo Hiệu... được nâng lên rõ rệt, mỗi xã có 2 cán bộ trình độ thạc sĩ. Qua đó góp phần quan trọng thực hiện hiệu quả công tác điều hành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng ở các địa phương.
CBCC cấp xã là những người làm việc trong bộ máy chính quyền cấp xã - cấp gần nhân dân nhất, là những người trực tiếp tổ chức triển khai thực hiện, đưa đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn cuộc sống, tiếp thu, giải quyết hoặc kiến nghị cấp cao hơn những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã là nhiệm vụ trọng tâm, nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước, vừa là mục tiêu cơ bản, lâu dài, vừa là nhiệm vụ thường xuyên, cấp bách trong tình hình hiện nay, nhất là trong cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy.
Bên cạnh việc đẩy mạnh luân chuyển, bổ sung cán bộ chất lượng cho cấp xã thì thực tiễn cho thấy, các địa phương cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng những CBCC cấp xã chưa đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định. Đồng thời có chế độ khen thưởng, động viên kịp thời đối với CBCC hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, cũng như xử lý nghiêm CBCC có biểu hiện sa sút về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ. Thực hiện khảo sát, đánh giá đội ngũ CBCC xã để đưa ra khỏi bộ máy những cán bộ kém phẩm chất, không đủ tiêu chuẩn, làm trong sạch hệ thống chính trị cấp xã.
Dương Liễu