Ông Cao Thanh Thương-Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: NVCC
Để rõ hơn về giải pháp triển khai hiệu quả nghị định này, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai đã phỏng vấn ông Cao Thanh Thương-Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
Thưa ông, Nghị định số 189 có ý nghĩa như thế nào đối với ngành thủy sản của tỉnh?
- Nghị định số 189 được xem là bước tiến quan trọng, thể hiện tinh thần cải cách mạnh mẽ trong quản lý nhà nước khi phân định rõ trách nhiệm, rút ngắn thời gian xử lý, nhất là đối với các hành vi vi phạm trong chống khai thác IUU. Đây là bước đột phá góp phần giúp Việt Nam tăng tốc gỡ “thẻ vàng” của EC, hướng tới nghề cá bền vững.
Trước đây, việc xử lý vi phạm trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đặc biệt là thủy sản, gặp nhiều vướng mắc do thẩm quyền của Chi cục trưởng chưa được quy định, dẫn đến phải chuyển hồ sơ đến cấp có thẩm quyền, gây chậm trễ.
Nay, Nghị định quy định rõ thẩm quyền xử phạt của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, lực lượng Kiểm ngư, BĐBP, Cảnh sát biển và UBND các cấp.
Theo đó, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản có thẩm quyền xử phạt đến 500 triệu đồng đối với các hành vi như: Không có giấy phép khai thác, không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), không ghi nhật ký khai thác… mà không cần chuyển hồ sơ.
Điều này giúp việc xử lý kịp thời, tăng tính chủ động ngay từ cơ sở, nâng cao hiệu lực pháp luật và sức răn đe, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực gỡ “thẻ vàng” chống khai thác IUU của EC.
Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tăng cường tuyên truyền và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm quy định chống khai thác IUU. Ảnh: N.N
Nghị định đã có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, thực tế triển khai như thế nào, thưa ông?
- Một số công chức chưa được đào tạo chuyên sâu về pháp luật xử lý vi phạm hành chính, dẫn đến tâm lý e ngại khi lập biên bản hoặc thiếu kinh nghiệm xử lý những vụ việc phức tạp.
Mặc dù thẩm quyền đã được phân định rõ, nhưng trên thực tế, sự phối hợp liên ngành giữa các lực lượng như Kiểm ngư, Biên phòng, UBND cấp xã vẫn chưa đồng bộ; đôi khi chưa chia sẻ thông tin kịp thời.
Bên cạnh đó, việc thiếu trang thiết bị và cơ sở dữ liệu đồng bộ cũng gây nhiều cản trở. Ở một số địa phương, công tác quản lý tàu cá và xử lý vi phạm vẫn chủ yếu thực hiện thủ công, chưa khai thác hết lợi thế của công nghệ thông tin.
Lực lượng kiểm ngư của Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường) tăng cường tuần tra đêm, không để đối tượng lợi dụng đêm tối thực hiện hành vi vi phạm. Ảnh: N.N
Trước yêu cầu ngày càng cao trong công tác chống khai thác IUU, Sở sẽ triển khai những giải pháp nào để thực hiện tốt Nghị định số 189, thưa ông?
- Chúng tôi tập trung vào 4 nhóm giải pháp trọng tâm, gồm:
Thứ nhất, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân. Đây là giải pháp nền tảng. Sở sẽ phối hợp với các địa phương, đặc biệt là UBND các xã, phường ven biển, tổ chức tuyên truyền sâu rộng về nội dung Nghị định số 189, tập trung vào các hành vi bị nghiêm cấm, mức xử phạt và những quy định bắt buộc như: lắp đặt VMS, ghi nhật ký khai thác, báo cáo sản lượng… Các buổi tuyên truyền sẽ được tổ chức ngay tại cảng cá, bến cá để ngư dân dễ tiếp cận.
Thứ hai, tăng cường tập huấn nghiệp vụ cho công chức thực thi pháp luật trên biển. Sở sẽ phối hợp với các đơn vị chuyên môn tổ chức lớp tập huấn cho công chức ngành, lực lượng kiểm ngư… về kỹ năng lập biên bản, trình tự xử phạt, xử lý hồ sơ vi phạm. Đồng thời, biên soạn sổ tay nghiệp vụ để cán bộ cơ sở thuận tiện tra cứu và áp dụng.
Thứ ba, hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành. Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh ban hành quy chế phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan trong kiểm tra, xử phạt vi phạm; đảm bảo rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, tránh chồng chéo hoặc bỏ lọt, xử lý trùng lặp.
Cuối cùng là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và xử phạt. Sở đang phối hợp xây dựng hệ thống quản lý vi phạm hành chính trên nền tảng số, tích hợp dữ liệu VMS để theo dõi hành trình tàu cá, tự động phát hiện vi phạm và hỗ trợ trích xuất hồ sơ kịp thời. Đồng thời, kiến nghị cấp kinh phí đầu tư trang thiết bị, phần mềm phục vụ xử lý vi phạm.
Ngoài ra, chúng tôi đề xuất UBND tỉnh tiếp tục có chính sách hỗ trợ ngư dân tuân thủ pháp luật, như hỗ trợ lắp đặt VMS, hỗ trợ chuyển đổi nghề…
Thực thi Nghị định số 189 là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, chính quyền các cấp và cộng đồng ngư dân.
Ngành Nông nghiệp và Môi trường tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị và giải pháp phù hợp, tỉnh sẽ từng bước nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực thủy sản, tiến tới gỡ bỏ “thẻ vàng” và phát triển nghề cá bền vững.
Xin cảm ơn ông !
NGỌC NGA