Chiều 28/11, được sự đồng ý của lãnh đạo Bộ Công an, Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND) phối hợp với Cục CSĐT tội phạm về ma túy tổ chức Hội thảo khoa học cấp Bộ: “Phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy”.
Thiếu tướng, PGS.TS Trần Quang Huyên, Phó Giám đốc Học viện CSND và Thiếu tướng Lê Quý Thường, Phó Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy đồng chủ trì hội thảo. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành của Trung ương, tỉnh, thành phố; lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Công an, nhà khoa học.
Thiếu tướng, PGS.TS Trần Quang Huyên, Phó Giám đốc Học viện CSND và Thiếu tướng Lê Quý Thường, Phó Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy đồng chủ trì hội thảo.
Báo cáo đề dẫn hội thảo nêu rõ, trong những năm gần đây, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta tiếp tục diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng, đặc biệt là hành vi sử dụng trái phép chất ma túy với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt. Nếu như trước đây, việc sử dụng ma túy chủ yếu diễn ra ở các địa bàn, khu vực trọng điểm phức tạp về ma túy, thì nay đã lan rộng vào các đô thị, khu công nghiệp, thậm chí cả cơ quan, trường học và khu dân cư. Đáng lo ngại là các loại ma túy tổng hợp mới, ma túy “biến thể” như “nước vui”, “trà sữa”, “tem giấy”, “cỏ Mỹ”, “vape chứa ma túy”... đang được ngụy trang dưới dạng đồ uống, thuốc lá điện tử, thực phẩm, khiến việc phát hiện và xử lý gặp nhiều khó khăn.
Các đại biểu tham dự hội thảo khoa học cấp Bộ.
Tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, nhân cách, đạo đức của người sử dụng, mà còn là nguồn gốc phát sinh nhiều loại tội phạm khác như: trộm cắp, cướp giật, mua bán trái phép chất ma túy, thậm chí giết người do ảo giác… Hậu quả của việc sử dụng trái phép chất ma túy đang trở thành mối nguy hiểm trực tiếp đối với trật tự, an toàn xã hội, an ninh con người và sự phát triển bền vững của đất nước.
Nhận thức rõ tính chất nguy hiểm và hệ lụy của loại tội phạm này, Đảng, Nhà nước và Bộ Công an đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật quan trọng, trong đó có Luật số 86/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, bổ sung Điều 256a quy định tội “Sử dụng trái phép chất ma túy”, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong đấu tranh phòng, chống ma túy từ gốc, từ hành vi sử dụng. Cùng với đó, Bộ Công an đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tổ chức xét nghiệm ma túy diện rộng, lập hồ sơ quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền, giáo dục, cai nghiện và quản lý sau cai.
Các đại biểu tham luận tại hội thảo.
Thời gian qua, nhiều địa phương như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Cao Bằng, Điện Biên... đã có những mô hình, cách làm sáng tạo trong quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy tại cơ sở, phát hiện kịp thời các vụ việc, góp phần kéo giảm tội phạm ma túy. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn còn không ít khó khăn, nhận thức xã hội chưa thống nhất; quy trình giám định, xét nghiệm, xử lý còn nhiều vướng mắc, bất cập…
Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học, cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, các đơn vị thực tiễn trong và ngoài lực lượng Công an cùng trao đổi, thảo luận, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách hiện nay trong phát hiện, xử lý, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Qua đó, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với loại tội phạm này.
Các đại biểu tham dự Hội thảo khoa học cấp Bộ "Phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy".
Thảo luận tại hội thảo, nhiều ý kiến của các đại biểu rất tâm huyết, khoa học, thực tiễn và đề xuất nhiều kiến nghị có giá trị. Trong đó, tập trung trao đổi, phân tích, đánh giá tình hình tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy ở Việt Nam hiện nay; những nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm; đánh giá kết quả công tác phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh, xử lý đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian qua, nêu rõ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; làm rõ vai trò, trách nhiệm của lực lượng Công an, các cơ quan, tổ chức, chính quyền cơ sở, gia đình và cộng đồng trong công tác phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy;
Chia sẻ những mô hình, cách làm hiệu quả trong công tác quản lý, cai nghiện, hỗ trợ tái hòa nhập cho người sử dụng trái phép chất ma túy như “Phường, xã không ma túy”, “Cơ sở kinh doanh an toàn, không ma túy”, “Trường học không ma túy”, “Khu công nghiệp phòng ngừa ma túy”; đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy trong giai đoạn mới, nhất là việc triển khai thi hành Điều 256a Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2025…
Ban tổ chức hội thảo cũng đã nhận được nhiều báo cáo tham luận có giá trị lý luận và thực tiễn cao; các bài viết đều được đầu tư công phu, nghiêm túc, bám sát chủ đề, phản ánh sâu sắc thực tiễn công tác phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy ở các cấp, ngành và địa phương. Những tham luận này đã được biên tập, tuyển chọn và in trong Kỷ yếu hội thảo, là nguồn tài liệu quý cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và tham mưu, đề xuất chính sách trong thời gian tới.
Phát biểu kết luận và bế mạc hội thảo, Thiếu tướng Lê Quý Thường nhấn mạnh, qua các ý kiến thảo luận và các bài tham luận trong Kỷ yếu hội thảo, thời gian tới, tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật và hướng dẫn thi hành Điều 256a Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2025, xây dựng quy trình thống nhất trong phát hiện, giám định, xử lý hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, bảo đảm vừa đúng pháp lý, vừa khả thi trong thực tiễn; xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành chặt chẽ giữa Công an - Y tế - Lao động - Tư pháp và Chính quyền cơ sở, nhằm quản lý hiệu quả người sử dụng trái phép chất ma túy. Thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung, chia sẻ thông tin nhanh, chính xác phục vụ công tác phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, từ xa.
Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục phòng chống ma túy, đa dạng hóa hình thức truyền thông, đặc biệt hướng tới thanh thiếu niên, học sinh, công nhân tại khu công nghiệp; nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ, nhất là cán bộ Công an cấp cơ sở, cán bộ y tế, cán bộ xã, phường trong nhận diện, xử lý, lập hồ sơ và tư vấn cai nghiện…; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, kịp thời biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; đồng thời chấn chỉnh, xử lý nghiêm các đơn vị buông lỏng, để xảy ra vi phạm.
Thiếu tướng Lê Quý Thường đề nghị, trên cơ sở các nội dung được trình bày tại Hội thảo và các ý kiến đóng góp trong kỷ yếu, đề nghị Khoa CSĐT tội phạm về ma túy tổng hợp đầy đủ, báo cáo Ban Giám đốc Học viện CSND; đồng thời tham mưu, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền những chủ trương, giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian tới.
Minh Hiền