Nâng cao năng lực dự báo, ứng phó hiệu quả thiên tai

17 giờ trướcBài gốc

Theo thông tin từ Đài KTTV tỉnh, giải pháp hàng đầu là tập trung vào chuyển đổi số, chú trọng hiện đại hóa, tự động hóa hệ thống quan trắc, truyền tin; ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) để rút ngắn thời gian dự báo, tăng độ tin cậy của bản tin về thời tiết, thủy văn. Trong bối cảnh thiên tai ngày càng khó đoán định và khốc liệt hơn dưới tác động của BĐKH, những năm gần đây, được sự quan tâm của Đài KTTV khu vực miền núi phía Bắc, Đài KTTV Bắc bộ, Đài KTTV tỉnh từng bước nâng cấp, trang bị, lắp đặt các thiết bị có công nghệ tự động hóa, hiện đại tại các điểm đo mưa trên toàn tỉnh (đến cấp xã).

Cán bộ Đài KTTV tỉnh kiểm tra máy đo nhiệt độ tự động.

Từ các dữ liệu được cập nhật chính xác theo thời gian thực tế (đến phút, 10 phút) liên tục và thường xuyên giúp việc dự báo chính xác, kịp thời. Trạm Ra đa thời tiết Pha Đin nơi phát đi các bản tin dự báo, cảnh báo giúp đội ngũ dự báo viên có thể phân tích, đánh giá và đưa ra bản tin kịp thời, chính xác hơn. Đài KTTV tỉnh thường xuyên chủ động học hỏi, tiếp cận, khai thác và tích hợp các mô hình dự báo nghiệp vụ tiên tiến của quốc tế khu vực Đông Nam Á nói chung, trong đó có Việt Nam như: GSM (Nhật Bản), GFS (Mỹ), IFS (Trung tâm Dự báo hạn vừa châu Âu - ECMWF)… Ngoài ra, Đài KTTV tỉnh còn sử dụng kết hợp sản phẩm phần mềm hiển thị ảnh mây vệ tinh độ phân giải cao, bản đồ SYNOP thể hiện yếu tố về khí tượng ở các mực (mặt đất, 850mb, 700mb, 500mb…) sản phẩm nghiệp vụ của Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia thuộc Cục KTTV.

Cán bộ Đài KTTV tỉnh đo thời gian nắng.

Công tác dự báo thủy văn sử dụng phương trình hồi quy đa biến, ARIMA để dự báo mực nước sông. Việc đầu tư đồng bộ thiết bị cảnh báo giúp tạo nền tảng dự báo hiện đại, dự đoán chính xác hiện tượng KTTV dài hạn, ngắn hạn, yếu tố đặc biệt quan trọng trong công tác chủ động ứng phó thiên tai.

Đài KTTV tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh và các cơ quan truyền thông kịp thời truyền phát các bản tin cảnh báo, dự báo thiên tai đến mọi người dân đặc biệt là khi có mưa to sau đó là cảnh báo vùng có nguy cơ cao về lũ quét, sạt lở đất.... để chủ động phòng, tránh. Đài luôn đảm bảo các bản tin cảnh báo, dự báo được truyền đi “đầy đủ, kịp thời và đủ độ tin cậy” theo đúng tinh thần chỉ đạo của Cục KTTV, Đài KTTV Bắc bộ. Từ tin dự báo bằng email, zalo, điện thoại, tin nhắn SMS, đến cập nhật trực tiếp tới thường trực Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, các sở, ngành liên quan, mọi quy trình đều được chuẩn hóa, đảm bảo thông tin “đến đúng nơi, đúng lúc, đúng người”, từ đó có thể kích hoạt kịp thời phương án ứng phó thiên tai.

Cán bộ Đài KTTV tỉnh trao đổi, phân tích số liệu dự báo.

Theo nhận định của cơ quan chuyên môn, năm 2025, hiện tượng ENSO có xu hướng chuyển về trạng thái trung tính từ tháng 5 đến tháng 10 với xác suất dao động từ 50 - 90%. Đây là điều kiện dễ phát sinh nhiều hình thái thời tiết cực đoan như nắng nóng kéo dài, mưa lớn cục bộ, bão, áp thấp nhiệt đới… Dự báo cho thấy trong mùa mưa bão năm nay ngay từ nửa cuối tháng 3, tháng 4, 5, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra các hiện tượng như dông, lốc, sét, mưa đá, hay mưa nhiều trong nhiều ngày, như ngày 23 - 24/3; 5/4 và đợt mưa từ 15 - 21/5; 23 - 24/5... Lượng mưa lớn cục bộ xảy ra trong thời gian ngắn đạt trên 100mm như Ẳng Cang 149mm, Nà Tấu 121,8mm ngày 23/5.

Từ đó có thể nhận định, mùa mưa lũ năm 2025 khả năng cao xuất hiện những hiện tượng cực đoan và diễn biến khó lường, đặt ra yêu cầu ngày càng cao, khắt khe hơn đối với công tác dự báo KTTV tại địa phương. Đứng trước tình hình đó, Đài KTTV tỉnh không ngừng đẩy mạnh ứng dụng mô hình dự báo, cảnh báo phục vụ hiệu quả công tác dự báo mưa lớn, ngập úng. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của Đài KTTV tỉnh không ngừng học hỏi, đổi mới tư duy, nâng cao chuyên môn, phát huy tinh thần trách nhiệm trong dự báo, cảnh báo các hiện tượng khí hậu cực đoan.

Mỗi bản tin dự báo không chỉ là kết quả của sản phẩm ứng dụng KHCN mà còn là kết tinh của kinh nghiệm thực tiễn và sự tận tâm của mỗi cán bộ, dự báo viên và đội ngũ quan trắc viên trong toàn Đài. Trên cơ sở thông tin dự báo, cảnh báo, các ngành chức năng chủ động thích ứng và tăng khả năng chống chịu trước những thách thức khí hậu ngày càng khốc liệt.

Phương Hoa (Đài KTTV tỉnh)

Nguồn Điện Biên Phủ : https://baodienbienphu.vn/bai-thuong/phong-chong-thien-tai/nang-cao-nang-luc-du-bao-ung-pho-hieu-qua-thien-tai