Nhân viên VNPT kiểm tra, kết nối lại hệ thống mạng cho khách hàng
Tồn tại, bị động
Những đợt mưa lũ kéo dài cuối tháng 10 và đầu tháng 11 vừa qua khiến nhiều khu vực ở thành phố Huế bị ngập sâu, đặc biệt là vùng thấp trũng. Nhiều nơi rơi vào tình trạng mất sóng, gián đoạn kết nối Internet. Tuy vậy, hệ thống thông tin liên lạc trên địa bàn cơ bản vẫn được duy trì, góp phần phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành phòng chống thiên tai của chính quyền các cấp.
Các đợt lũ vừa qua, do ngập sâu và mất điện trên diện rộng, một số doanh nghiệp viễn thông không thể vận hành máy phát dự phòng, khiến 265 trạm BTS bị gián đoạn liên lạc trong những ngày cao điểm. Trong đó, VNPT mất 110 trạm, Viettel 35 trạm và MobiFone 120 trạm. Khi nước rút và điện được cấp trở lại, các trạm nhanh chóng khôi phục và hoạt động ổn định.
Ông Phan Văn Hoài, Giám đốc MobiFone Huế cho biết, đợt mưa lũ vừa qua đã tác động không nhỏ đến hoạt động vận hành của các trạm thu, phát tín hiệu viễn thông. MobiFone Huế đã huy động toàn lực để khắc phục sự cố, duy trì thông tin liên lạc cho người dân. Rút kinh nghiệm từ đợt lũ cuối tháng 10, đơn vị đã khắc phục bằng cách bố trí trạm BTS dự phòng, chuẩn bị tiếp ứng nhiên liệu, máy phát điện di động cho các trạm và tăng cường khả năng ứng cứu tại chỗ.
Cột BTS ngụy trang thân thiện môi trường kết hợp chiếu sáng, camera giám sát, wifi và nền tảng Hue-S
Thực tế, hạ tầng viễn thông số của Huế giai đoạn 2020 - 2025 đã đạt nhiều kết quả tích cực: 100% thôn, bản được phủ băng rộng di động và cố định, tỷ lệ hộ gia đình kết nối Internet cáp quang đạt 85%. Tuy nhiên, vẫn còn một số chỉ tiêu chưa đạt, như tỷ lệ thuê bao băng rộng di động/100 dân mới đạt 87%; tỷ lệ người sử dụng truy cập băng rộng ≥1 Gbps/s chỉ đạt 8%.
Một số hạn chế chủ quan cũng bộc lộ rõ, đó là vẫn còn nhiều trạm BTS được lắp đặt trên mái nhà dân, gây mất mỹ quan và tiềm ẩn rủi ro an toàn. Các công trình cột ăng-ten xây dựng trên 15 năm có khả năng chịu bão cấp 13 trở lên thấp. Công tác dự phòng nhiên liệu, máy phát điện khi thiên tai kéo dài vẫn chưa đảm bảo. Bên cạnh đó, kinh phí đầu tư ngầm hóa, chỉnh trang hạ tầng viễn thông từ các tập đoàn, tổng công ty cho chi nhánh tại Huế còn hạn chế, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai kế hoạch của thành phố. Một số tuyến truyền dẫn vòng ring bị đứt do sạt lở, doanh nghiệp chưa có phương án dự phòng truyền dẫn bằng viba, dẫn đến chia cắt liên lạc.
Theo Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN), việc đảm bảo tính bền vững và khả năng chống chịu thiên tai của hạ tầng viễn thông số là yêu cầu bắt buộc trong tiến trình chuyển đổi số. Vì công nghệ không chỉ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội mà còn là công cụ ứng phó rủi ro thiên tai. Do đó, các trạm BTS, hệ thống truyền dẫn phải được thiết kế đáp ứng tiêu chuẩn chống chịu cấp độ rủi ro thiên tai từ cấp 4 trở lên, đúng quy định tại Thông tư 14/2025/TT-BKHCN ngày 8/8/2025 của Bộ KH&CN quy định việc tổ chức và đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai.
Đầu tư đồng bộ, bền vững
Thành phố Huế hiện đang tập trung xóa “vùng lõm sóng”, mở rộng mạng 4G, 5G, đẩy mạnh ngầm hóa cáp viễn thông nhằm vừa bảo đảm mỹ quan đô thị, vừa đáp ứng yêu cầu tốc độ và an toàn thông tin. Mục tiêu đến năm 2030, Huế phấn đấu nằm trong top 10 địa phương dẫn đầu cả nước về chỉ số hạ tầng số.
Theo Kế hoạch phát triển hạ tầng số giai đoạn 2026 - 2030 của UBND thành phố, hạ tầng số phải "hiện đại, đồng bộ, an toàn, hiệu quả và xanh", được đầu tư đi trước, làm nền tảng cho các hạ tầng thiết yếu khác như giao thông, điện, chiếu sáng và công trình ngầm. Đến năm 2030, Huế sẽ phủ sóng 5G toàn thành phố, triển khai thử nghiệm mạng 6G, phát triển hạ tầng cáp quang tốc độ 1Gb/s cho 100% người dùng và chuyển đổi hoàn toàn mạng Internet sang IPv6, sẵn sàng cho IPv6 only, Internet of Things.
Hiện toàn thành phố có khoảng 1.500 trạm BTS. Kế hoạch trong giai đoạn 2026 - 2030, các doanh nghiệp viễn thông sẽ đầu tư thêm 801 trạm mới: VNPT phát triển 489 trạm, MobiFone 215 trạm và Viettel 97 trạm. Trong đó, hơn 62% trạm BTS mới sẽ được đầu tư theo kiểu "cột ngụy trang thân thiện môi trường" kết hợp chiếu sáng, camera giám sát, wifi và nền tảng Hue-S.
Để đạt mục tiêu đề ra, thành phố cùng các doanh nghiệp viễn thông ưu tiên bố trí vốn đầu tư ngầm hóa, chỉnh trang cáp viễn thông tại các tuyến đường trọng điểm. Phát triển trạm BTS tích hợp, thân thiện môi trường, dần thay thế trạm BTS trên mái nhà; tăng cường trạm BTS kiên cố chịu thiên tai, nhất là tại các xã vùng sâu, vùng xa, thường xuyên ngập lụt; bổ sung tuyến truyền dẫn viba dự phòng ở khu vực miền núi, dễ bị chia cắt khi thiên tai xảy ra. Ngoài ra, thành phố cũng khuyến khích các doanh nghiệp phối hợp sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật, giảm chi phí và nâng cao tính đồng bộ.
Sở KH&CN khẳng định, phát triển hạ tầng viễn thông số phải gắn với tiêu chí “bền vững, thông minh và an toàn”, hướng tới nền tảng dữ liệu thống nhất, phục vụ chính quyền số, đô thị thông minh và cuộc sống số của người dân. Việc đầu tư, hiện đại hóa và tăng cường khả năng chống chịu của hạ tầng viễn thông không chỉ giúp Huế ứng phó hiệu quả với thiên tai, biến đổi khí hậu, mà còn tạo điều kiện để xây dựng đô thị thông minh, bền vững.
Bài, ảnh: HOÀI THƯƠNG