Việc Anh và Việt Nam nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất - Đối tác Chiến lược toàn diện - không chỉ là kết quả của hơn 50 năm phát triển quan hệ giữa hai nước mà còn là một lựa chọn của Việt Nam có tầm nhìn xa trong bối cảnh cấu trúc khu vực và toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ. 
Xét từ khía cạnh chính sách đối ngoại của Việt Nam, lợi ích song phương cũng như tầm ảnh hưởng đến khu vực và thế giới, sự kiện này có ba ý nghĩa quan trọng.
Thứ nhất, sự kiện khẳng định rõ nét đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và đa phương hóa, đa dạng hóa mà Việt Nam kiên định theo đuổi. Sự kiện cũng cho thấy Việt Nam tiến gần hơn tới mô hình “tự chủ chiến lược” - khả năng tự xác định và thực thi chính sách đối ngoại độc lập, không phụ thuộc nhưng vẫn có thể chủ động gắn kết sâu với thế giới. 
Việc nâng cấp quan hệ với Anh thể hiện vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong ngoại giao toàn cầu khi nước ta được các đối tác lớn coi là một nhân tố ổn định, đáng tin cậy và có tầm ảnh hưởng trong khu vực.
 Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland Keir Starmer trao Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Anh lên Đối tác chiến lược toàn diện. Ảnh: TTXVN 
Thứ hai, việc nâng cấp quan hệ giúp hai nước thiết lập khung hợp tác lâu dài và sâu sắc hơn, phù hợp lợi ích chiến lược lâu dài của hai bên.
Anh là một trong những trung tâm tài chính, khoa học, giáo dục và khoa học công nghệ hàng đầu thế giới. Việc nâng cấp quan hệ sẽ giúp Việt Nam có thêm nhiều cơ hội hợp tác toàn diện trong các lĩnh vực đang ưu tiên mà Anh có thế mạnh như tài chính, kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo, giáo dục - đào tạo và an ninh biển. Điều ấy càng có ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu.
Chiều ngược lại, đẩy mạnh quan hệ với Việt Nam - một cửa ngõ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - có thể giúp Anh tăng cường lợi ích và gắn kết sâu hơn với khu vực. 
Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác với Việt Nam - một nền kinh tế năng động bậc nhất trong khu vực, cũng giúp Anh đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tăng cường sức mạnh kinh tế và mối liên kết kinh tế với khu vực khi cả hai nước đều là thành viên Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Thứ ba, việc Anh và Việt Nam nâng cấp quan hệ góp phần đảm bảo hòa bình, ổn định và phát triển khu vực và thế giới.
Ở tầm khu vực, việc Việt Nam tăng cường hợp tác với Anh góp phần củng cố trật tự khu vực dựa trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và luật pháp quốc tế, đặc biệt trong việc duy trì tự do hàng hải, hàng không và giải quyết tranh chấp trên cơ sở hòa bình, tôn trọng luật lệ. 
Việc nâng tầm quan hệ còn làm sâu sắc hơn trong việc hợp tác đối phó với các mối đe dọa phi truyền thống và xuyên quốc gia như lừa đảo trực tuyến, tội phạm mạng, phòng chống mua bán người, ngăn chặn di cư bất hợp pháp...
Trên bình diện toàn cầu, đây là bước đi phù hợp với xu thế đối thoại, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến nhiều xung đột, phân cực và cạnh tranh nước lớn gay gắt. 
Quan hệ Việt - Anh đóng góp vào nỗ lực chung nhằm xây dựng lòng tin chiến lược và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương hiệu quả, trong đó Việt Nam đóng vai trò cầu nối giữa các nền văn minh, các cực quyền lực khác nhau. 
* Khoa Lịch sử và quan hệ quốc tế Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia TP.HCM
TS NGUYỄN TUẤN KHANH*