Nâng hạng thị trường chứng khoán không chỉ là 'tấm vé' hội nhập mà còn là bước chuyển về chất lượng nội tại

2 giờ trướcBài gốc

Niềm tin và chiến lược dài hạn tạo sức bật cho chứng khoán Việt Nam Tứ trụ ngành lõi thắp lửa thị trường chứng khoán Việt Nam Chứng khoán Việt chờ “tín hiệu vàng” từ FTSE Russell

Từ “tấm vé” đến quyết tâm cải cách thực chất

Trong bức tranh phát triển toàn diện của nền kinh tế Việt Nam, thị trường chứng khoán ngày càng đóng vai trò trọng yếu, không chỉ là kênh huy động vốn trung – dài hạn mà còn là thước đo mức độ hội nhập và minh bạch của hệ thống tài chính quốc gia. Việc được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, vì thế, không đơn thuần là sự thay đổi trong danh mục của các tổ chức xếp hạng như FTSE Russell hay MSCI, mà là một cột mốc chiến lược khẳng định vị thế và năng lực vận hành của thị trường vốn Việt Nam, mở ra cơ hội mới song hành cùng yêu cầu cải cách sâu rộng.

Cùng với đó, việc Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam tại Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 12/9/2025 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình hội nhập tài chính. Theo bà Nguyễn Hoàng Yến - Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MAS), mục tiêu nâng hạng vào năm 2025 không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà còn là cú hích thúc đẩy thị trường chuyển mình mạnh mẽ cả về quy mô lẫn chất lượng. Tầm nhìn xa hơn, đề án cũng định hướng Việt Nam nỗ lực hướng tới các tiêu chuẩn của MSCI giai đoạn 2030, qua đó tiến gần hơn tới nhóm thị trường mới nổi toàn phần.

Nâng hạng là bước đi củng cố vai trò kênh huy động vốn chủ lực của nền kinh tế. Ảnh minh họa.

Để hiện thực hóa mục tiêu đó, cần một lộ trình cải cách bài bản, đồng bộ và có chiều sâu. Theo bà Yến, việc đảm bảo Hệ thống giao dịch KRX vận hành ổn định là nền tảng kỹ thuật then chốt. Hệ thống này không chỉ giúp khắc phục những vướng mắc tồn tại lâu nay như cơ chế thanh toán bù trừ T+2 hay Non-Prefunding (NPF), mà còn tạo điều kiện kết nối hiệu quả hơn với dòng vốn quốc tế.

Song song đó, Việt Nam cần chuẩn hóa toàn bộ hệ thống công bố thông tin, đặc biệt bằng tiếng Anh, nhằm tăng tính minh bạch và khả năng tiếp cận của các định chế tài chính nước ngoài. Đây là yêu cầu gắn liền với định hướng của Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong việc từng bước nâng chuẩn hạ tầng và minh bạch hóa thông tin thị trường.

Chuyên gia từ MAS đánh giá, bên cạnh khối doanh nghiệp, các công ty chứng khoán – với vai trò trung gian trên thị trường vốn cũng cần nâng cấp hệ thống giao dịch, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng phân tích theo chuẩn quốc tế. Việc chuyên nghiệp hóa các hoạt động trung gian không chỉ giúp tăng tính hiệu quả của thị trường, mà còn tạo điều kiện thu hút dòng vốn dài hạn từ các tổ chức tài chính toàn cầu.

Ở góc độ đánh giá của các tổ chức quốc tế, MSCI luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố quản trị doanh nghiệp, chất lượng báo cáo tài chính và mức độ minh bạch. Những tiêu chí này không thể đạt được chỉ bằng nỗ lực của cơ quan quản lý, mà cần sự chủ động của các doanh nghiệp niêm yết. Tính nhất quán trong chính sách cổ tức, áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) và thực hành quản trị hiện đại là những yếu tố nền tảng để Việt Nam được nhìn nhận như một thị trường phát triển thực sự.

Đặc biệt, ở bình diện nhà đầu tư, bà Yến nhấn mạnh vai trò ngày càng lớn của nhà đầu tư cá nhân – lực lượng đang chiếm tỷ trọng cao trong thanh khoản. Khi Việt Nam bước sang cấp độ phát triển mới, nhóm này cần thích nghi với môi trường đầu tư chuyên nghiệp hơn, nâng cao khả năng quản trị rủi ro và hạn chế phụ thuộc vào tâm lý đám đông.

Củng cố nền tảng, giữ vững sức bền thị trường

Ở góc nhìn vĩ mô, ông Bùi Ngọc Trung – Chuyên gia tại MAS cho rằng, tác động của việc nâng hạng là rất rõ ràng. Theo ước tính, dòng vốn nước ngoài có thể chảy vào Việt Nam khoảng 5 - 7 tỷ USD, bao gồm cả vốn từ các quỹ ETF và quỹ chỉ số (index funds). Việc được đưa vào danh mục đầu tư của các quỹ toàn cầu giúp tăng thanh khoản, cải thiện định giá và củng cố uy tín quốc gia.

Bước ngoặt nâng hạng giúp khẳng định vị thế mới của Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế. Ảnh minh họa.

“Đây cũng là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp niêm yết mở rộng khả năng huy động vốn cổ phần, giảm sự phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng vốn chịu nhiều áp lực về lãi suất và điều kiện vay vốn” - ông Trung nhận định.

Tuy nhiên, nâng hạng không phải là đích đến cuối cùng. Ông Lương Duy Phước - Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán KAFI cho rằng, đây mới là điểm khởi đầu cho giai đoạn phát triển chất lượng hơn, nơi thị trường không chỉ “đạt chuẩn” mà còn phải chứng minh năng lực vận hành ổn định, minh bạch và có khả năng hấp thụ dòng vốn lớn. Những điểm yếu cố hữu như tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free float) thấp, thiếu sản phẩm tài chính đa dạng hay độ sâu thị trường còn hạn chế cần tiếp tục được cải thiện để đảm bảo sự bền vững sau nâng hạng.

Để giảm thiểu rủi ro và củng cố nền tảng thị trường, các chính sách cải cách đang được triển khai mạnh mẽ. Theo ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích Khối khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam, việc ban hành Nghị định 245/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 05/2025/NQ-CP là các bước đi mang tính bản lề trong việc hoàn thiện khung pháp lý và tháo gỡ các “nút thắt” kỹ thuật lâu nay, từ cơ chế NPF, giới hạn sở hữu nước ngoài cho tới quy trình thanh toán bù trừ.

“Quan trọng hơn, việc chuẩn hóa quy trình giao dịch, tăng cường an toàn thanh toán và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế như IOSCO hay Basel III đang giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư tổ chức – lực lượng có ảnh hưởng lớn đến dòng vốn trung và dài hạn, đồng thời là yếu tố quyết định trong quá trình FTSE Russell và MSCI xem xét nâng hạng” - ông Minh nhấn mạnh.

Không dừng lại ở đó, ông Minh còn chỉ ra rằng, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về phát triển thị trường tài sản số và sản phẩm tài chính mới thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc xây dựng một hệ sinh thái tài chính hiện đại, bao trùm và thích ứng với đổi mới công nghệ. Chính sách này góp phần gia tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư toàn cầu, đồng thời nâng cao vị thế cạnh tranh của thị trường tài chính nội địa so với các trung tâm khu vực như Singapore, Thái Lan hay Hồng Kông.

Nhìn chung, việc nâng hạng thị trường không chỉ là thay đổi về định danh, mà còn là dấu mốc cho sự chuyển mình toàn diện của thị trường chứng khoán Việt Nam – từ hạ tầng, khung pháp lý đến chất lượng doanh nghiệp và hành vi đầu tư. Nếu tận dụng tốt cơ hội và kiên trì cải cách, Việt Nam hoàn toàn có thể không chỉ bước vào nhóm thị trường mới nổi, mà còn vươn lên trở thành điểm đến đầu tư chiến lược của khu vực châu Á trong những năm tới.

Thu Hương

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/nang-hang-thi-truong-chung-khoan-khong-chi-la-tam-ve-hoi-nhap-ma-con-la-buoc-chuyen-ve-chat-luong-noi-tai-184542.html