Năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh - động lực mới trong hợp tác Việt Nam và Bulgaria

6 giờ trướcBài gốc

Khơi thông dòng chảy thương mại

Tháng 2/1950, Bulgaria là một trong 10 quốc gia đầu tiên trên thế giới thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam, một dấu mốc lịch sử thể hiện tình đoàn kết quốc tế đặc biệt trong giai đoạn cách mạng còn gian khó. 75 năm sau, quan hệ hữu nghị Việt Nam - Bulgaria tiếp tục được vun đắp và phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, trở thành trụ cột quan trọng trong hợp tác song phương.

Đáng chú ý, trải qua 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước đã có nhiều bước tiến mạnh mẽ, đặc biệt kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, mở ra một “đại lộ thương mại” mới giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh châu Âu, trong đó có Bulgaria.

Cà phê - mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Bulgaria. Ảnh: Khánh Ngân

Theo thống kê, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Bulgaria đã tăng gấp đôi trong vòng 8 năm, từ 102,5 triệu USD năm 2015 lên 263 triệu USD năm 2024. 6 tháng đầu năm 2025, con số này đạt gần 110 triệu USD, dù có xu hướng chững lại do biến động toàn cầu, song vẫn thể hiện mối quan hệ hợp tác ổn định và bền vững.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Bulgaria gồm sợi bông, cà phê, cao su thiên nhiên, gạo, hạt điều, giày dép, túi xách, điện thoại di động, linh kiện điện tử.... Trong khi nhập khẩu chủ yếu là hóa chất, lúa mì, rượu vang, dược phẩm, sắt phế liệu, phụ liệu dệt may... Cấu trúc thương mại cho thấy hai nền kinh tế có tính bổ sung cao, mở ra tiềm năng lớn cho hợp tác sâu hơn trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, công nghệ cao và chuyển đổi xanh...

Tại Khóa họp lần thứ 24 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Bulgaria diễn ra vào tháng 5/2024 do Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Công nghiệp Bulgaria đồng chủ trì, hai bên cùng thống nhất quan điểm rằng hợp tác thương mại và đầu tư giữa Việt Nam - Bulgaria tuy đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng chưa tương xứng với tiềm năng và quan hệ hữu nghị 75 năm.

Thực tế, xuất khẩu của Việt Nam sang Bulgaria năm 2023 chỉ chiếm 0,24% tổng nhập khẩu của Bulgaria, trong khi hàng hóa Bulgaria vào Việt Nam chỉ chiếm 0,018% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam. Con số này cho thấy dư địa hợp tác giữa hai bên vẫn còn rất lớn.

Trong Khóa họp này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: “Thông qua Việt Nam, các doanh nghiệp Bulgaria có thể tiếp cận thị trường rộng lớn của ASEAN và các đối tác trong 17 hiệp định FTA mà Việt Nam đã ký kết. Đây chính là cơ hội vàng để Bulgaria mở rộng đầu tư và thương mại với khu vực năng động nhất thế giới”.

Khóa họp lần thứ 24 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Bulgaria diễn ra vào tháng 5/2024 do Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Công nghiệp Bulgaria đồng chủ trì. Ảnh: Nguyên Minh

Gợi mở hướng hợp tác mới cho doanh nghiệp hai nước, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam cho rằng, doanh nghiệp Bulgaria cần tăng đầu tư vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo và chuyển đổi xanh - những ngành được xem là trụ cột của chiến lược phát triển bền vững mà Việt Nam đang theo đuổi.

Trong khi đó, ông Phan Đăng Phong, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cơ khí (Bộ Công Thương) cũng đề xuất, Việt Nam và Bulgaria có thể đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực cơ khí, tự động hóa, năng lượng, nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp thực phẩm, công nghệ thông tin, giáo dục và đào tạo.

Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng ưu thế khoa học - kỹ thuật của Bulgaria, vốn có nền tảng mạnh về kỹ thuật cơ khí, phần mềm và công nghệ vũ trụ, để cùng nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, và sản xuất thiết bị công nghiệp trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là hướng đi phù hợp với mục tiêu chuyển đổi công nghiệp sang mô hình “tăng trưởng xanh, phát triển bền vững” mà Việt Nam đang hướng tới

EVFTA - “cầu nối” thúc đẩy thương mại hai nước

Chia sẻ quan điểm về hợp tác kinh tế hai nước Việt Nam - Bulgaria, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, việc Việt Nam tham gia 17 FTA với hơn 60 nền kinh tế, chiếm gần 90% GDP toàn cầu, đã đưa Việt Nam trở thành “cửa ngõ thương mại chiến lược” của thế giới.

Trong đó, Hiệp định EVFTA và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) là hai công cụ pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp Bulgaria dễ dàng tiếp cận thị trường Việt Nam, đồng thời hỗ trợ hàng Việt thâm nhập sâu hơn vào châu Âu.

Chiều ngược lại, với vị trí địa lý chiến lược nằm giữa châu Âu và vùng Balkan, Bulgaria không chỉ là thị trường tiêu thụ đầy tiềm năng mà còn là cầu nối hàng Việt Nam đến thị trường EU rộng lớn 450 triệu dân.

Ông Julian Balchev, Tổng Thư ký Cục Xúc tiến Đầu tư Bulgaria nhấn mạnh rằng, Bulgaria đang mở rộng chính sách thu hút doanh nghiệp châu Á, trong đó có Việt Nam, thông qua ưu đãi thuế, hỗ trợ thủ tục đầu tư và cung cấp hạ tầng công nghiệp hiện đại. “Riêng năm 2023, Bulgaria đã hỗ trợ 51 công ty Việt Nam đến tìm hiểu cơ hội đầu tư” - ông Balchev chia sẻ.

Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Bulgaria cũng cho thấy, hiện nay, các doanh nghiệp Bulgaria đang tiến tới thành lập phòng thương mại Bulgaria - Việt Nam nhằm thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Bulgaria trong thời gian tới.

Không dừng lại ở đó, việc gia nhập của Bulgaria vào khu vực đồng tiền chung Châu Âu - Eurozone vào tháng 1/2026 sẽ tạo điều kiện cho thương mại, đầu tư và hỗ trợ cho các doanh nghiệp Việt Nam làm ăn kinh doanh với Bulgaria và lao động Việt Nam, qua đó thúc đẩy giao thương Việt Nam - Bulgaria trong thời gian tới.

“Bulgaria đang tích cực thúc đẩy các chính sách nhập khẩu lao động châu Á, trong đó có Việt Nam. Đây là yếu tố tích cực, gián tiếp thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại trong thời gian tới” - Thương vụ Việt Nam tại Bulgaria nhận định.

Như vậy, với nền tảng chính trị, ngoại giao vững chắc; "trợ lực" từ hiệp định thương mại thế hệ mới như EVFTA, cùng quyết tâm của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước, quan hệ thương mại Việt Nam - Bulgaria sẽ phát triển mạnh mẽ, thực chất và bền vững.

Bulgaria không chỉ là người bạn truyền thống mà còn là đối tác chiến lược trong chuỗi cung ứng mới của Việt Nam tại châu Âu. Ngược lại, Việt Nam - với quy mô thương mại trên 700 tỷ USD, nằm trong top 20 nền kinh tế thương mại lớn nhất thế giới, sẽ là “điểm đến tin cậy” cho doanh nghiệp Bulgaria đang tìm kiếm cơ hội mở rộng sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Nhận lời mời của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Cộng hòa Bulgaria từ ngày 22-24/10. Chuyến thăm diễn ra vào thời điểm rất ý nghĩa, khi Việt Nam và Bulgaria kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sau khi Bulgaria chuyển đổi thể chế năm 1990.Tham gia Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam trong chuyến thăm chính thức Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Chuyến thăm mang thông điệp về tình cảm chân thành và sự coi trọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam dành cho đối tác, bạn bè truyền thống đã có những hỗ trợ, đóng góp quý báu đối với sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc trước đây và công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay của Việt Nam.

Hoàng Giang

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/nang-luong-tai-tao-chuyen-doi-xanh-dong-luc-moi-trong-hop-tac-viet-nam-va-bulgaria-426816.html