Nâng phụ cấp nghề, Nghị quyết 71 tạo 'vị thế mới' cho nghề giáo

4 giờ trướcBài gốc

“Thực sự phấn khởi! Khi giáo viên sống tốt bằng chính nghề của mình, họ chắc chắn sẽ làm tốt hơn”.

Đó là chia sẻ của cô Lan Hương (26 tuổi, giáo viên tiểu học tại tỉnh Bắc Ninh) trước những chính sách ưu đãi mới dành cho nhà giáo được nêu tại Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị.

Trong đó, nghị quyết quy định nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đây được đánh giá là những con số “mơ ước” khi phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non, phổ thông hiện nay chỉ từ 30-35%, với giáo viên vùng khó khăn là 50%, nhân viên trường học không có phụ cấp.

Niềm hạnh phúc của giáo viên, nhân viên trường học

Là giáo viên trẻ mới vào biên chế, hiện tại, ngoài lương, cô Hương nhận phụ cấp ưu đãi theo nghề (phụ cấp đứng lớp) 35%. Tổng thu nhập chưa đầy 7 triệu đồng.

Đã có gia đình và đang ở nhà thuê, cô giáo thừa nhận với thu nhập này, để nuôi con nhỏ, nhiều tháng, cô phải co kéo, xoay xở đủ kiểu mới đủ sống.

Theo cô, bấy lâu nay, nhiều giáo viên vẫn miệt mài gắn bó với nghề trong điều kiện thu nhập còn hạn chế. Theo khảo sát của Viện Phát triển Chính sách (Đại học Quốc gia TP.HCM) về đời sống giáo viên tại ba tỉnh Bình Thuận, Tây Ninh và Hậu Giang năm 2024, nhiều giáo viên cho hay thu nhập từ nghề giáo không trang trải đủ cuộc sống.

Trong khoảng 12.500 người được khảo sát, 44% giáo viên cho biết họ đang chịu áp lực đến rất áp lực. Tiền lương và phụ cấp chỉ đáp ứng một nửa (51,8%) nhu cầu của gia đình (đối với nhóm không có làm thêm các nghề phụ).

Trong khi đó, giáo viên có thâm niên dưới 10 năm đánh giá thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 45,7% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình.

Chính vì vậy, cô Hương nhìn nhận thu nhập tăng không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng kinh tế mà còn cho cô thêm sự an tâm, vững vàng để toàn tâm toàn ý với công việc.

Đồng quan điểm, với chị Trần Tươi (nhân viên văn thư một trường THCS tại Hà Nội), việc lần đầu tiên nhân viên trường học được đưa vào diện hưởng phụ cấp ưu đãi là bước tiến quan trọng để ghi nhận đúng vai trò của họ trong môi trường giáo dục.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, chị Tươi cho hay dù đã bước sang năm thứ 21 công tác trong ngành giáo dục, nhưng đến nay, mức lương của chị còn chưa được 6 triệu đồng, không có thêm phụ cấp.

Thậm chí, ngoài công việc văn thư, chị còn kiêm nhiệm vụ trí thủ quỹ, đảm nhiệm vị trí tổ trưởng tổ văn phòng nhưng không có thêm khoản nào ngoài lương. Chị nói mức thu nhập này còn không đủ nuôi thân, chứ chưa nói đến nuôi 3 con đang tuổi ăn học.

Chị cho rằng nhân viên trường học (bao gồm văn thư, kế toán, thư viện, thiết bị, thủ quỹ…) là bộ phận bị “lãng quên”, bởi họ đóng góp phần không nhỏ vào việc vận hành hoạt động của cơ sở giáo dục, nhưng chế độ đãi ngộ lại chưa được quan tâm đúng mức.

"Việc được hưởng tối thiểu 30% phụ cấp ưu đãi nghề theo Nghị quyết 71 sẽ giúp đời sống của đội ngũ nhân viên trường học bớt khó khăn, có ý nghĩa khích lệ, động viên rất lớn", chị Tươi nói.

Cú hích mới cho nghề giáo

Trao đổi với Tri Thức - Znews, PGS.TS Nguyễn Chí Thành (Trưởng khoa Sư phạm, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) đánh giá cao những đột phá trong Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị.

“Đây thực sự là những bước tiến quan trọng trong việc nâng cao vị thế và thu nhập của đội ngũ nhà giáo”, ông Thành nhận định.

Trước thềm năm học mới 2025-2026, ngành giáo dục vẫn đang thiếu hơn 102.000 giáo viên công lập (gồm hơn 30.000 giáo viên mầm non và hơn 72.000 giáo viên phổ thông), trong khi còn khoảng 60.000 biên chế được giao chưa tuyển dụng được.

Theo ông Thành, việc quy định cụ thể tỷ lệ phụ cấp ưu đãi nghề (70% cho giáo viên, 30% cho nhân viên, 100% cho vùng khó khăn) thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với ngành giáo dục. Đây không chỉ là con số mà là cam kết chính trị rõ ràng về đầu tư cho giáo dục.

Chính sách này sẽ có tác động mạnh mẽ trong việc thu hút sinh viên lựa chọn các ngành sư phạm. Khi thấy được triển vọng thu nhập ổn định và có tính cạnh tranh, nhiều bạn trẻ sẽ có động lực theo đuổi nghề giáo, từ đó tạo tác động dài hạn là giải quyết tình trạng thiếu giáo viên.

Bên cạnh đó, nâng phụ cấp ưu đãi nghề tại Nghị quyết 71 không đứng độc lập mà tạo thành một hệ thống đồng bộ với Luật Nhà giáo (bảng lương giáo viên cao nhất trong thang bậc lương hành chính), Nghị định 116 (miễn học phí và hỗ trợ sinh hoạt phí cho sinh viên sư phạm).

"Sự đồng bộ này sẽ tạo nên một vị thế mới cho nghề giáo, từ đó thu hút được nhiều nhân tài theo đuổi nghề dạy học", ông Thành nhấn mạnh.

Theo ông Thành, chính sách mới sẽ có tác động mạnh mẽ trong việc thu hút sinh viên lựa chọn các ngành sư phạm. Ảnh: Đinh Hà.

Năm thách thức trong quá trình triển khai

Việc quy định rõ mức phụ cấp cho cả giáo viên và nhân viên tại các cơ sở giáo dục cho thấy sự quan tâm toàn diện. Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Chí Thành, thực tế vẫn tồn tại một số thách thức trong quá trình triển khai nghị quyết.

Thứ nhất là rào cản về nguồn lực tài chính. Ông Thành cho rằng đây là thách thức lớn nhất mà các địa phương sẽ phải đối mặt. Việc chi trả phụ cấp ưu đãi nghề theo quy định mới sẽ tạo ra áp lực ngân sách không nhỏ, đặc biệt là các tỉnh thành có tình hình tài chính còn khó khăn.

"Không phải tất cả địa phương đều có đủ nguồn lực để thực hiện ngay lập tức với mức 70-100% như quy định", ông Thành nói.

Thứ hai là sự chênh lệch trong khả năng triển khai giữa các địa phương. Các tỉnh thành giàu có như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng có thể triển khai nhanh chóng và thậm chí vượt mức quy định. Ngược lại, các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo nguồn kinh phí, tạo ra sự bất bình đẳng trong thu nhập của giáo viên giữa các vùng miền.

Thứ ba là thách thức về cơ chế phân bổ và quản lý. Việc xác định chính xác 70% cho giáo viên và 30% cho nhân viên đòi hỏi phải có hệ thống phân loại, đánh giá rõ ràng. Theo ông Thành, cần có những quy định cụ thể về tiêu chí nào để xác định ai là giáo viên, ai là nhân viên, đặc biệt trong bối cảnh nhiều người làm đa nhiệm vụ.

Thứ tư là rào cản về thủ tục hành chính. Cụ thể, quá trình ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, điều chỉnh các quy định hiện hành để phù hợp với Nghị quyết 71 có thể mất thời gian. Ông Thành cho rằng sự chậm trễ này có thể ảnh hưởng đến tiến độ triển khai và tâm lý của đội ngũ giáo viên.

Cuối cùng là rào cản về thể chế trong hệ thống chính quyền 2 cấp. Vị phó giáo sư nhìn nhận đây là một rào cản có tính đặc thù với tính hình mới và rất quan trọng mà chúng ta cần đặc biệt lưu ý.

Theo đó, việc triển khai chính sách phụ cấp ưu đãi nghề sẽ gặp khó khăn do sự giao thoa giữa hai cấp quản lý, khó khăn trong điều phối nguồn lực, vấn đề trách nhiệm và giám sát cũng như sự khác biệt về năng lực quản lý.

Từ những vấn đề trên, PGS.TS Nguyễn Chí Thành chỉ ra một số lưu ý quan trọng khi triển khai Nghị quyết 71. Cụ thể, chính quyền cần đảm bảo tính công bằng và minh bạch, có hệ thống tiêu chí rõ ràng, công khai để tránh tình trạng "ai được, ai không được" gây bất bình trong nội bộ.

Việc triển khai cần có lộ trình phù hợp, không thể áp đặt một mức độ thống nhất cho tất cả địa phương. Các văn bản hướng dẫn chi tiết về cách thức tính toán, chi trả, quản lý và giám sát việc thực hiện chính sách cần được ban hành sớm. Đặc biệt là các quy định về trách nhiệm của từng cấp chính quyền.

Cuối cùng, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo chính sách được triển khai đúng tinh thần, tránh tình trạng "trên bảo dưới không nghe" hoặc cắt xén, biến tướng trong quá trình thực hiện.

Ngọc Bích

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/nang-phu-cap-nghe-nghi-quyet-71-tao-vi-the-moi-cho-nghe-giao-post1585476.html