Những năm qua, các xã miền núi như: Khánh Vĩnh, Bắc Khánh Vĩnh, Tây Khánh Vĩnh... đã đồng hành với người dân trong sản xuất, nâng cao giá trị thương hiệu bưởi da xanh. Cùng với sự năng động của người dân, chính quyền các địa phương tích cực hỗ trợ về kỹ thuật, giống, vốn vay và đầu ra sản phẩm, giúp cây bưởi da xanh khẳng định chỗ đứng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Toàn xã Bắc Khánh Vĩnh hiện có khoảng 350ha bưởi da xanh và cam xoàn, cho năng suất ổn định, nhiều mô hình canh tác theo hướng VietGAP, sản phẩm được tiêu thụ trong và ngoài tỉnh. Ông Lê Văn Hiển - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bắc Khánh Vĩnh cho biết, với thế mạnh là nông nghiệp, địa bàn xã có địa hình đồi núi thấp, kết hợp đồng bằng, khí hậu thuận lợi nên rất phù hợp với cây ăn trái. Xã Bắc Khánh Vĩnh xác định nông nghiệp tiếp tục là trụ cột kinh tế với các cây trồng chủ lực, trong đó có bưởi da xanh.
Vườn bưởi da xanh của người dân xã Khánh Vĩnh được trồng theo chuẩn VietGAP.
Thời gian qua, địa phương đã quan tâm hỗ trợ vốn vay, cung cấp cây giống, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả. Nhờ đó, người dân yên tâm mở rộng sản xuất, gắn bó với cây trồng chủ lực, nâng cao thu nhập. Gia đình ông Nguyễn Xuân Long, thôn Suối Thơm, xã Bắc Khánh Vĩnh có hơn 5ha cây ăn trái với các loại cây: Bưởi da xanh, cam xoàn và sầu riêng, trong đó bưởi da xanh chiếm hơn 70% diện tích. Tất cả đều đang trong thời kỳ cho trái ổn định. Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, chăm sóc tỉ mỉ nên vườn cây của ông cho năng suất cao, trái đẹp, chất lượng tốt. Sản phẩm được thương lái thu mua liên tục, giúp gia đình ông trở thành một trong những hộ có thu nhập cao của địa phương. "Trong các loại cây ở vườn, cây bưởi là loại cây mang lại thu nhập chính cho gia đình. Đây là cây trồng chủ lực, do phù hợp thổ nhưỡng nên việc trồng và phát triển cây bưởi da xanh cũng có nhiều thuận lợi hơn các loại cây khác", ông Long nói.
Bưởi da xanh là loại cây trồng chủ lực của huyện Khánh Vĩnh (cũ), với nhiều sản phẩm được trồng theo chuẩn VietGAP, được đầu tư nâng cao chất lượng, mẫu mã, đạt chuẩn OCOP. Thương hiệu bưởi da xanh Khánh Vĩnh được nhiều nơi biết đến, góp phần nâng cao đời sống của người nông dân. Trên cơ sở đó, đến nay, các xã mới sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tiếp tục xác định phát huy giá trị thương hiệu, nâng cao chất lượng quả bưởi để phát triển kinh tế cho người dân, địa phương.
Xã Tây Khánh Vĩnh có khoảng 50ha diện tích trồng bưởi da xanh. Ông Nguyễn Văn Sỹ - Phó Chủ tịch UBND xã Tây Khánh Vĩnh cho biết, bưởi da xanh là loại cây trồng chủ lực của xã theo đề án chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Do đó, địa phương luôn tạo điều kiện, hỗ trợ người dân trong sản xuất, kết nối tiêu thụ. Đặc biệt, để nâng cao giá trị thương hiệu bưởi da xanh Khánh Vĩnh, UBND xã đã phối hợp, hỗ trợ 1 hợp tác xã trên địa bàn là Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Khánh Nam có được sản phẩm bưởi da xanh đạt OCOP 3 sao. Cùng đó, UBND xã hướng dẫn các hộ nông dân tập huấn về quy trình sản xuất sản phẩm nông nghiệp theo tiêu chuẩn an toàn, VietGAP, GlobalGAP và tương lai là Organic (hữu cơ)...
Còn tại xã Khánh Vĩnh, để nâng cao được chất lượng bưởi da xanh, hằng năm, xã phối hợp với Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Diên Khánh - Khánh Vĩnh tổ chức các lớp tập huấn phòng, chống sâu bệnh hại cây trồng và nâng cao chất lượng cây trồng, như: Mở lớp IPHM (quản lý sức khỏe cây trồng trên cây bưởi da xanh); tập huấn mã số vùng trồng tại xã Sông Cầu (cũ); ngoài ra, còn có các lớp tập huấn chăm sóc cây bưởi da xanh do Dự án SACCR Khánh Hòa phối hợp tổ chức trên địa bàn xã...
Ông Phan Thái Hòa - Trưởng phòng Kinh tế, UBND xã Khánh Vĩnh cho biết, bưởi da xanh là 1 trong 4 loại cây trồng chủ lực trên địa bàn xã, được thị trường ưa chuộng và đem lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Toàn xã có khoảng 171,06ha diện tích trồng cây có múi, trong đó có khoảng 150ha trồng bưởi da xanh. Thời gian tới, địa phương định hướng phát triển cây bưởi da xanh theo hướng hữu cơ nhằm nâng cao chất lượng quả bưởi. Địa phương đã đề ra một số giải pháp cụ thể như: Rà soát và quy hoạch vùng trồng bưởi da xanh theo hướng tập trung, lựa chọn các khu vực có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp, đồng thời hỗ trợ người dân chuyển đổi dần từ phương thức canh tác truyền thống sang sản xuất hữu cơ; phối hợp tổ chức tập huấn kỹ thuật, nâng cao nhận thức cho người dân về lợi ích lâu dài của sản xuất sạch, an toàn; lồng ghép và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ giống cây trồng chất lượng cao, phân bón hữu cơ, cũng như xây dựng mô hình hướng dẫn kỹ thuật canh tác hữu cơ một cách cụ thể, dễ tiếp cận cho đồng bào dân tộc thiểu số...
Cùng với đó, xã hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm với nhiều giải pháp như: Duy trì và tiếp tục phát triển diện tích sản xuất bưởi da xanh theo tiêu chuẩn VietGAP; khai thác và sử dụng có hiệu quả nhãn hiệu tập thể Bưởi da xanh Khánh Vĩnh đã được chứng nhận; hướng dẫn người dân tham gia chương trình OCOP cho các sản phẩm bưởi da xanh; củng cố và phát triển các hợp tác xã nông nghiệp, tổ hợp tác liên kết để hỗ trợ nông dân thực hiện chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản...
VĨNH THÀNH