Tổng thống Nam Phi Matamela Cyril Ramaphosa. (Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp)
Nằm ở cực nam châu Phi, Cộng hòa Nam Phi hiện là nền kinh tế lớn nhất châu Phi, với hệ thống giáo dục, y tế, cơ sở hạ tầng phát triển hàng đầu châu lục. Các ngành kinh tế chủ đạo của Nam Phi gồm khai khoáng, vận tải, du lịch, nông nghiệp... Nam Phi sản xuất khoảng 4 triệu tấn crôm/năm (chiếm 60% lượng giao dịch crôm trên thị trường thế giới), đứng đầu thế giới về xuất khẩu vàng, thứ 2 thế giới về sản xuất platinum, thứ 4 thế giới về sản xuất rượu vang.
Là một cường quốc kinh tế tại châu lục, Nam Phi luôn phát huy vai trò là đại diện, tiếng nói của khu vực tại các diễn đàn đa phương và bảo vệ lợi ích của các nước phương Nam. Nam Phi là một trong số các quốc gia châu Phi đi đầu trong việc thúc đẩy triển khai Hiệp định Thương mại tự do châu Phi (AfCFTA), giữ vai trò dẫn dắt ở châu lục, đặc biệt tại Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng Phát triển miền nam châu Phi (SADC).
Nam Phi từng được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, là đại diện châu Phi duy nhất trong G20 và là thành viên Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS. Năm 2023, Nam Phi đảm nhận vai trò Chủ tịch Nhóm BRICS. Năm 2025, Nam Phi đảm nhận vai trò Chủ tịch Nhóm G20.
Việt Nam và Nam Phi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 22/12/1993, song hai nước có quan hệ hợp tác gắn bó từ những năm 1960. Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) của Nam Phi đã xây dựng quan hệ đoàn kết, hữu nghị, ủng hộ lẫn nhau trong sự nghiệp đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân và giành độc lập ở mỗi nước. Việt Nam luôn ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi chống chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid và ủng hộ quá trình cải cách dân chủ ở Nam Phi.
Là Đối tác vì hợp tác và phát triển đầu tiên, duy nhất của Việt Nam tại châu Phi cho đến tháng 8/2025, Nam Phi luôn duy trì vị trí là đối tác thương mại, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại châu Phi. Tổng kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt gần 1,8 tỷ USD. Ngoài các lĩnh vực hợp tác truyền thống, hai bên đang nỗ lực khai thác tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực như khai thác khoáng sản, cơ khí, luyện kim, sắt thép, năng lượng tái tạo, dệt may, da giày, phân bón, thực phẩm chế biến, công nghiệp phụ trợ.
Trên các diễn đàn đa phương và tại các tổ chức quốc tế, Việt Nam và Nam Phi thường xuyên phối hợp và ủng hộ lẫn nhau. Nam Phi ủng hộ Việt Nam làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023-2027.
Hai nước đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, quản lý đa dạng sinh học, giáo dục, hợp tác phòng, chống tội phạm cũng như chú trọng tăng cường hợp tác giữa các địa phương của hai nước.
Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Cyril Ramaphosa thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc triển khai nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả.
Chuyến thăm nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác vì hợp tác và phát triển với Nam Phi, khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện với Nam Phi, tiếp tục tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác song phương trong những lĩnh vực thiết thực với nhu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới. Đây là cơ hội để Việt Nam và Nam Phi tiếp tục tăng cường quan hệ trong các lĩnh vực hợp tác truyền thống như chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại và đầu tư, quốc phòng-an ninh; đồng thời mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực phù hợp lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, phát triển ở hai khu vực và trên thế giới.
NHÂN DÂN