Phòng Dân số - Truyền thông huyện Gò Quao tuyên truyền về giáo dục giới tính, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn cho học sinh Trường THCS và THPT Định An (Gò Quao).
Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, mỗi năm, cả nước có khoảng 1,2 - 1,6 triệu ca nạo phá thai, 20% ở lứa tuổi vị thành niên. Có những em chỉ mới 12 - 13 tuổi, có những trường hợp, phá thai tới 5 lần. Không chỉ là vấn đề của cá nhân, tình trạng nạo phá thai ở vị thành niên tiềm ẩn các hiểm họa cho các em, cho gia đình và cho sự phát triển bển vững của xã hội, báo động tình trạng nạo phá thai và nguy cơ đe dọa chất lượng dân số.
Nạo phá thai được xem là cơn sóng ngầm và kéo theo những ám ảnh cho người trong cuộc về tâm lý. Tai hại nhất là những em gái lên Google tìm hiểu rồi mua thuốc và theo hướng dẫn cách phá tại nhà khi thai đã trên 16 tuần tuổi, việc làm này đe dọa tới sức khỏe, tính mạng. Nạo phá thai còn ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản sau này đây chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh. Với khoảng 300 nghìn ca nạo phá thai hàng năm thì 30% trong số này là vị thành niên từ 15-19 tuổi; 70% là học sinh sinh viên. Các báo cáo đã chỉ ra, tỷ lệ phá thai ở vị thành niên tăng từ 0,4 lên 1%, gấp đôi so với thập niên trước, Việc vị thành niên nạo phá thai có tỷ lệ vô sinh cao gấp 3 - 4 lần so với người không có tiền sử nạo phá thai:
Những vị thành niên "mang thai ngoài ý muốn" luôn lo lắng, băn khoăn khi phát hiện mình mang thai, nhiều trường hợp trong đó không muốn cho gia đình biết. Khi biết mình mang thai đã lớn không giấu được, nói cha mẹ biết để đưa trẻ đi phá thai. Phá thai không những đe dọa trực tiếp đến sức khỏe vị thành niên mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, dẫn đến những rối loạn sức khỏe tâm thần. Hơn nữa, nhiều em ở tuổi còn quá trẻ nên chưa có ý thức và kiến thức trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân trong thời gian mang thai.
Sự thiếu hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai; quan hệ tình dục không chuẩn bị, không mong muốn, quan hệ tình dục trước hôn nhân, sống thử trước hôn nhân. chưa được giáo dục đầy đủ về sức khỏe giới tính, cha mẹ còn hời hợt về việc giáo dục cho con em… Những yếu tố này dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn và để lại nhiều hệ lụy trong tương lai cho các em. Do vị thành niên chưa đủ trưởng thành mà có thai đó là một cú sốc không chỉ cho bản thân bé gái mà còn cả gia đình và cảm thấy rất đau khổ với việc đó dẫn đến những xáo trộn lớn trong cuộc sống. Nhiều trường hợp khi có thai ngoài ý muốn buộc phải phá bỏ đi nhưng lúc lập gia đình đàng hoàng muốn có thai lại không hề dễ dàng.
Để giảm thiểu tình trạng nạo phá thai, nhất là ở giới trẻ, cần tăng cường truyền thông từ sớm về các biện pháp tránh thai và những hệ lụy có thai ngoài ý muốn. Điều cần nhất là chương trình giáo dục giới tính phải thường xuyên tuyên truyền tại nhà trường từ rất sớm, từ khi các em bước vào cấp 2, chứ không phải chờ đến dậy thì. Song song đó là vấn đề truyền thông cho các bậc phụ huynh một cách cởi mở để họ tiếp nhận các thông tin và dạy cho con mình, làm thế nào để các bé gái biết quan hệ tình dục là chuyện chuẩn mực ở độ tuổi nào, hoàn cảnh nào, nhưng điều vô cùng quan trọng mà bố mẹ phải truyền đạt cho con là không được có thai ngoài ý muốn và không để có bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Truyền thông thay đổi góc nhìn của xã hội về nạo phá thai và tình dục an toàn, giáo dục giới tính hay giáo dục về tình dục cần được thay đổi, không còn là vấn đề nhạy cảm nữa, mà phải đảm bảo cung cấp thông tin, kiến thức để các bạn trẻ tiếp cận được. Các thông điệp truyền thông cần tập trung vào trách nhiệm của gia đình, xã hội và bản thân các bạn trẻ thực hiện tình dục an toàn, xây dựng các mối quan hệ tình cảm tốt đẹp. Một điều nữa là tuyên truyền lồng ghép các quy định của pháp luật về bảo vệ phụ nữ và trẻ em như ngăn ngừa nạo phá thai không an toàn, đảm bảo có các dịch vụ chăm sóc về y tế phù hợp, thân thiện, chất lượng cao cho các bạn trẻ liên quan tới nạo phá thai.
Thời gian tới tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông để giảm thiểu tình trạng phá thai, cho các em còn đang ngồi trên ghế nhà trường, không chỉ với vị thành niên nữ mà cả vị thành niên nam về các biện pháp không có thai, hạn chế quan hệ tình dục trước hôn nhân, sử dụng các biện pháp tránh thai phù hợp với từng giai đoạn của người phụ nữ; truyền thông về áp dụng các biện pháp kế hoạch hóa gia đình và truyền thông về phá thai an toàn.
Nếu tỷ lệ có thai ngoài ý muồn vả nạo phá thai ở lứa tuổi vị thành niên không giãm, thì bộ phân thanh niên cung ứng nguồn nhân lực cho xã hội trong tương lai cho việc phát triển kinh tế lại trở thành gánh nặng cho xã hội từ những hệ lụy của việc phá thai ở tuổi vị thành niên. Chất lượng cuộc sống của bản thân các em và gia đình từ đó khó khăn hơn. Chất lượng dân số cũng giãm xuống, không tận dụng được nguồn lực cơ cấu dân số “vàng” từ lứa tuổi sắp trở thành thanh niên để cống hiến cho xã hội và gia đình.
Bài và ảnh: THANH DŨNG