Phi hành gia trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) có thể phụ thuộc vào cuộc gọi theo thời gian thực về Trái đất, thuốc men vận chuyển định kỳ hay một chuyến về nhà sau 6 tháng. Tuy nhiên Cơ quan Hàng không - Vũ trụ Mỹ (NASA) cùng nhiều đối tác tư nhân đang tìm cách thực hiện hàng loạt sứ mệnh dài hơn đến Mặt trăng hay hành tinh khác. Tham vọng này thúc đẩy NASA xây dựng khả năng chăm sóc y tế trong không gian độc lập hơn.
Sứ mệnh vũ trụ ngày càng dài ngày hơn, đi đến nơi xa hơn khiến việc duy trì sức khỏe cho phi hành gia trở nên khó khăn hơn - Ảnh: MARK GARLICK/SCIENCE PHOTO
Một thử nghiệm ban đầu là trợ lý y tế trí tuệ nhân tạo (AI) do NASA cùng Google hợp tác phát triển. Công cụ mang tên CMO-DA, được thiết kế để giúp phi hành gia chẩn đoán và điều trị các triệu chứng khi không có bác sĩ hoặc liên lạc với Trái đất bị gián đoạn. Công cụ đa phương thức - gồm giọng nói, văn bản và hình ảnh - chạy trong Vertex AI của Google Cloud.
Google cung cấp dịch vụ trọn gói (dịch vụ lưu trữ đám mậy, hạ tầng phát triển ứng dụng, đào tạo mô hình) với mức giá cố định. NASA sở hữu mã nguồn ứng dụng đồng thời chịu trách nhiệm tinh chỉnh mô hình. Vertex AI cung cấp quyền truy cập mô hình từ Google và các bên thứ 3 khác.
NASA - Google thử nghiệm CMO-DA ở 3 tình huống: chấn thương mắt cá chân, đau hông, đau tai. Ba chuyên gia y tế trong đó có 1 phi hành gia đánh giá hiệu quả chẩn đoán, khai thác tiền sử bệnh, lập luận lâm sàng cùng phương hướng điều trị mà trợ lý AI đưa ra. Họ đánh giá trợ lý chẩn đoán và điều trị chính xác, đạt tỷ lệ 74% với đau hông, 80% với đau tai, 88% với chấn thương mắt cá chân.
Lộ trình phát triển CMO-DA được chia thành từng bước. NASA đang lên kế hoạch bổ sung nguồn dữ liệu để đào tạo mô hình giúp nhận biết tình huống, điều chỉnh sao cho phù hợp các điều kiện y học không gian cụ thể như môi trường không trọng lực.
Không loại trừ khả năng Google xin cấp phép nhằm sử dụng CMO-DA cho phòng khám tại Trái đất. Công cụ như vậy không chỉ có thể cải thiện sức khỏe của phi hành gia trong không gian, mà còn áp dụng được cho nhiều lĩnh vực y tế khác.
Cẩm Bình