Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh minh họa: USA Today/TTXVN
Theo tờ Politico, phát biểu trên đường tới hội nghị tại The Hague, Tổng thống Trump nói rằng “Điều 5 có nhiều cách hiểu khác nhau”, đặt ra nghi vấn về mức độ ràng buộc của Mỹ trong trường hợp một đồng minh NATO bị tấn công. Tuy nhiên, khi đến hội nghị vào ngày 25/6, ông khẳng định với báo giới: “Chúng tôi hoàn toàn đồng hành cùng các đồng minh”.
Phát biểu của ông Trump đã khiến một số quốc gia thành viên, đặc biệt là các nước Bắc Âu và Baltic - khu vực có nguy cơ chịu ảnh hưởng trực tiếp nếu xảy ra xung đột với Nga - phải lên tiếng trấn an dư luận. Thủ tướng Estonia Kristen Michal khẳng định: “Điều 5 vẫn đang được thực thi hiệu quả”. Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb cho rằng ông “không nghĩ Tổng thống Trump đang làm suy yếu cam kết phòng thủ chung”. Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store cũng nhấn mạnh: “Mỹ hoàn toàn ủng hộ các nghĩa vụ theo Điều 5”.
Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cũng bác bỏ khả năng có bất đồng trong liên minh, khẳng định: “Không có tranh cãi nào liên quan đến Điều 5”.
Trong khi đó, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda cho rằng cần có thêm các cuộc thảo luận rõ ràng về nội dung Điều 5 để đảm bảo “các đồng minh có cách hiểu thống nhất”. Ông đặt vấn đề: “Nếu ông Trump không quan tâm đến tương lai NATO, tại sao lại thúc đẩy mục tiêu chi tiêu 5% GDP cho quốc phòng”.
Theo kế hoạch, các nước thành viên NATO sẽ thảo luận về việc nâng mục tiêu chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, bao gồm 3,5% dành cho trang bị và lực lượng quân sự, cùng 1,5% cho các lĩnh vực hỗ trợ như an ninh mạng và hậu cần. Đây là mục tiêu mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc đẩy trong nhiều tháng qua. Các quốc gia châu Âu kỳ vọng rằng việc đáp ứng yêu cầu này sẽ giúp củng cố cam kết của Washington đối với an ninh khu vực.
Tranh luận cũng nổi lên quanh việc Tây Ban Nha tuyên bố có thể đạt mục tiêu năng lực NATO mà không cần vượt quá mức chi 2,1% GDP. Dù vậy, các nước khác phủ nhận khả năng miễn trừ. Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis nêu rõ: “Mục tiêu của một liên minh là chia sẻ gánh nặng công bằng”, đồng thời cảnh báo tình trạng “dựa dẫm” sẽ ảnh hưởng đến sự đoàn kết trong khối.
Thủ tướng Bỉ Bart De Wever, người trước đó từng kêu gọi “sự linh hoạt tối đa”, cũng khẳng định cam kết tuân thủ: “Chúng tôi chấp nhận cùng một văn bản như 32 quốc gia thành viên NATO. Không có ngoại lệ hay đặc quyền nào”. Ông nói thêm, nếu Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez có thể đạt được các mục tiêu của NATO với mức chi tiêu chỉ 2,1% GDP, “đó sẽ là một thành tựu tài chính đáng ghi nhận”.
Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc