Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ngày 3/12 tuyên bố dứt khoát rằng liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương không có lý do gì để nghĩ đến một "Kế hoạch B" trong trường hợp các cuộc đàm phán đổ vỡ và Washington ngừng hoàn toàn việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine.
"Tôi không nghĩ chúng ta phải nghĩ đến chuyện đó", ông Rutte trả lời khi bị một phóng viên gặng hỏi trong một cuộc họp báo ở Brussels ngay sau cuộc họp của các Ngoại trưởng NATO – cuộc họp được triệu tập sau các cuộc thảo luận quan trọng giữa Mỹ và Nga.
Ông Rutte nhấn mạnh rằng Mỹ vẫn "rất nhất quán" trong việc ủng hộ Kiev, đồng thời gửi thông điệp rõ ràng tới các đồng minh châu Âu và Canada: "Chúng tôi mong người châu Âu và Canada tăng cường đóng góp tài chính".
Người đứng đầu liên minh bày tỏ tin tưởng rằng đến cuối năm 2025, các đối tác của Ukraine sẽ đạt được cam kết 5 tỷ USD để mua vũ khí sản xuất tại Mỹ thông qua Danh sách Yêu cầu Ưu tiên của Ukraine (PURL), một cơ chế mà theo đó NATO tổ chức mua sắm từ kho dự trữ của Mỹ để đáp ứng các nhu cầu chiến trường cấp bách nhất của Kiev.
PURL được khởi động vào tháng 7 sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump phát tín hiệu cắt giảm mạnh viện trợ quân sự trực tiếp. Chỉ trong 5 tháng, chương trình đã thu hút sự tham gia của hơn 20 quốc gia thành viên NATO và một số đối tác ngoài liên minh.
Riêng trong tuần này, thêm 5 nước công bố cam kết mới, trong đó Canada cam kết 200 triệu USD, Hà Lan đóng góp 290 triệu USD, Na Uy, Ba Lan và Đức cùng nhau góp 500 triệu USD.
Ông Rutte cho biết thêm, Áo và New Zealand – dù không phải thành viên NATO – cũng đang bày tỏ ý định tham gia chương trình.
"Chúng ta đang đi đúng hướng để đạt 5 tỷ USD trong cả năm", ông nói. Hiện chỉ còn "một số ít quốc gia" chưa tham gia PURL, trong đó có Italy và Pháp. Paris đã chọn cách cung cấp khí tài do châu Âu tự sản xuất.
Tổng thư ký Mark Rutte tuyên bố NATO không có lý do gì để nghĩ đến một "Kế hoạch B" trong trường hợp các cuộc đàm phán đổ vỡ và Mỹ ngừng hoàn toàn việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine. Ảnh: Ukraine Breaking News
Khi trả lời câu hỏi của các phóng viên trong cùng cuộc họp báo hôm 3/12, ông Rutte tái khẳng định rằng hòa bình ở Ukraine sẽ cần sự tham gia liên tục của Mỹ. Tổng Thư ký NATO cũng không ngần ngại dành lời khen ngợi cho Tổng thống Trump.
"Chỉ có một người trên toàn thế giới đã có thể phá vỡ thế bế tắc trong cuộc chiến Ukraine, đó chính là Tổng thống Mỹ Donald J. Trump – và ông ấy đã làm được", ông Rutte nói.
Ông khẳng định ông Trump vẫn "đang rất tích cực tham gia" vào tiến trình hòa bình cho đến ngày hôm nay, và điều đó cực kỳ quan trọng bởi Mỹ là "đồng minh lớn nhất trong NATO và quốc gia mạnh nhất Trái Đất".
Khi nói đến Nga, người đứng đầu NATO cảnh báo rằng liên minh này phải duy trì "sự cảnh giác kiên định", và lập luận rằng các đồng minh nên "làm nhiều hơn nữa" để chia sẻ gánh nặng chung.
Đáp lại bình luận cứng rắn của Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 2/12 rằng Moscow "sẵn sàng" cho chiến tranh với châu Âu dù không chủ động tìm kiếm, ông Rutte nhấn mạnh:
"NATO là liên minh phòng thủ. Chúng tôi sẽ mãi là liên minh phòng thủ. Nhưng đừng nhầm lẫn: Chúng tôi đã sẵn sàng và sẵn lòng làm bất cứ điều gì cần thiết để bảo vệ một tỷ người dân của mình và bảo vệ lãnh thổ của chúng tôi".
Ông cảnh báo Nga đang chi khoảng 40% ngân sách nhà nước (tương đương gần 10% GDP nhờ lợi thế sức mua) cho quốc phòng, cho phép Moscow mở rộng quân đội và sản xuất vũ khí với tốc độ chóng mặt.
Vì vậy, ông kêu gọi các thành viên NATO nâng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP (trong đó 3,5% dành cho quốc phòng cốt lõi) trong bối cảnh an ninh thay đổi.
Minh Đức (Theo Kyiv Post, Sky News)