Nén bạc xé toạc y đức

3 giờ trướcBài gốc

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao ngày 18.12 đã hoàn tất cáo trạng truy tố 55 bị can trong vụ án “đưa hối lộ, nhận hối lộ” xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và các doanh nghiệp liên quan. Có 34 bị can bị truy tố về tội nhận hối lộ, trong đó hai cựu cục trưởng Nguyễn Thanh Phong (cục trưởng hai nhiệm kỳ từ năm 2015 đến 2024) và Trần Việt Nga (cục phó 2018 - 2024, cục trưởng từ tháng 9.2024 đến khi bị bắt) cùng bị truy tố ở khung hình phạt từ 20 năm tù đến án tù chung thân. 21 bị can còn lại thuộc doanh nghiệp và cá nhân làm dịch vụ bị truy tố về tội đưa hối lộ.

Hai cựu cục trưởng Cục An toàn thực phẩm bị cáo buộc nhận hối lộ: ông Nguyễn Thanh Phong và bà Trần Việt Nga. Ảnh: CTV

Theo cáo trạng, Cục An toàn thực phẩm là cục chuyên ngành thuộc Bộ Y tế, thực hiện chức năng tham mưu, giúp bộ trưởng quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về lĩnh vực an toàn thực phẩm trong phạm vi cả nước. Trong 7 năm liên tiếp từ 2018 đến 2025, một số cá nhân là lãnh đạo, nguyên lãnh đạo và chuyên viên, cán bộ tại các đơn vị chuyên môn của Cục đã cùng một số cá nhân, giám đốc doanh nghiệp lợi dụng quy định chung chung, thiếu hướng dẫn chi tiết của pháp luật để tạo cơ chế xin - cho, đưa và nhận hối lộ.

Các sai phạm diễn ra trong quá trình thẩm định cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm; thẩm định giấy xác nhận nội dung quảng cáo; thẩm định, hậu kiểm, cấp giấy chứng nhận GMP. Lợi dụng quyền hạn ở ba lĩnh vực này, ông Phong, bà Nga cùng 32 cấp dưới đã thực hiện hành vi phạm tội với tổng số tiền nhận hối lộ từ hoạt động cấp giấy tiếp nhận là 93,7 tỷ đồng, cấp giấy xác nhận quảng cáo là 12,7 tỷ đồng và cấp giấy chứng nhận GMP là 1 tỷ đồng. Riêng ông Phong hưởng lợi 43,9 tỷ đồng, bà Nga hưởng lợi 8 tỷ đồng, đều với vai trò người chỉ đạo.

Cụ thể, trong quá trình thẩm định xét hồ sơ cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm, một số cá nhân, doanh nghiệp làm dịch vụ đã thống nhất với chuyên viên của Cục An toàn thực phẩm “chi tiền để xong việc”. Mỗi hồ sơ họ chi trung bình 5 - 10 triệu đồng. Ông Phong bị cáo buộc đồng ý chủ trương cho chuyên viên nhận tiền để giúp đỡ người nộp hồ sơ, kèm theo đó là cơ chế ăn chia, ông Phong nhận 2,5 - 3 triệu đồng cho một bộ hồ sơ, còn lại chia theo các cấp từ lãnh đạo phòng đến chuyên viên thụ lý.

Đối với mảng cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo do bà Nga phụ trách, bà đã yêu cầu đưa ít nhất 2 triệu đồng cho lãnh đạo Cục với mỗi hồ sơ. Sau khi nhận tiền, chuyên viên chia cho bà Nga 2 - 3,5 triệu đồng mỗi hồ sơ.

Ở lĩnh vực thẩm định, hậu kiểm, cấp giấy chứng nhận GMP, Phòng Giám sát và truyền thông được phân công là đơn vị đầu mối thực hiện. Tuy nhiên từ năm 2020 đến 2023, ông Nguyễn Năng Mạnh (Giám đốc điều hành Công ty MediPhar và MediUSA) đã thỏa thuận và đưa tiền cho cán bộ Cục để được tạo điều kiện sớm. Ngoài chi tiền đặt lịch thẩm định, ông Mạnh cũng nhiều lần chi cho đoàn kiểm tra trong việc thẩm định, thẩm định lại nhà máy. Tổng cộng ông Mạnh đã chi hơn một tỷ đồng cho đoàn kiểm tra của Cục, trong đó riêng ông Phong nhận 330 triệu đồng. Sau khi hối lộ, các sai phạm của hai nhà máy MediUSA và MediPhar được bỏ qua, từ đó hai công ty này dễ dàng sản xuất thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng…

Sau hơn 7 tháng kể từ ngày “khối u” hối lộ tại Cục An toàn thực phẩm vỡ ra hồi tháng 5.2025, Bộ Y tế chưa có động thái công khai nào cho thấy Bộ đã rà soát quy trình bổ nhiệm cán bộ, kiểm tra tiêu chuẩn đạo đức của người làm công tác y tế theo “Quy định về y đức” ban hành tại Quyết định số 2088/BYT-QĐ ngày 6.11.1996, thanh tra quy trình hoạt động của Cục An toàn thực phẩm để xem còn hay không những lỗ hổng trong thủ tục cấp phép thực phẩm, để từ đó có những biện pháp chuyên môn và sửa đổi các quy định liên quan làm cho “khối u” tiêu cực không còn nguy cơ tái phát.

Tại kỳ họp Quốc hội mới đây, nhiều cử tri cũng đã mong chờ Bộ trưởng Bộ Y tế trong lúc giải trình làm rõ các ý kiến của đại biểu Quốc hội quan tâm đến lĩnh vực y tế, sẽ có một lời xin lỗi người dân với tư cách “tư lệnh ngành”, khi bên cạnh những kết quả đạt được đáng tự hào của ngành y tế thì vẫn còn những yếu kém đáng xấu hổ như vụ án hối lộ tại Cục An toàn thực phẩm, đã gây thiệt hại không chỉ cho sức khỏe người dân mà còn làm tổn thương niềm tin y đức trong xã hội.

Tiếc là đã không có lời xin lỗi nào như thế.

Đành rằng ai gây ra tội thì phải bị trừng trị theo pháp luật, nhưng trong vụ án hối lộ tại Cục An toàn thực phẩm, nếu chỉ nói đến tội thôi thì chưa sòng phẳng trách nhiệm với dân. Có xử án chung thân những cán bộ tay đã nhúng chàm, có tịch thu hết những đồng tiền bất chính của họ, thì cũng không làm sao trả lại cho dân những mất mát về sức khỏe, thậm chí sinh mạng, đã xảy ra trong bảy năm họ tín thác sự sống vào Cục An toàn thực phẩm.

Tại văn bản ngày 19.12 trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Ninh Bình trước kỳ họp thứ 10 do văn phòng Chính phủ chuyển đến liên quan hàng giả, hàng kém chất lượng là thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng… Bộ Y tế cũng không “kê toa” được biện pháp nào mới hơn để tận diệt hàng giả, hàng kém chất lượng so với những phương cách đã triển khai. Đáng nói hơn, sự tha hóa y đức của một số các cán bộ làm nhiệm vụ cấp phép lưu hành thực phẩm chức năng đã không được Bộ Y tế xem như một nguyên nhân của vấn nạn thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng. Hàng tấn thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng lưu hành ngoài thị trường nếu không được bảo kê bởi những quyết định cấp phép lưu hành của Cục An toàn thực phẩm, thì liệu chúng có dễ dàng lấy được niềm tin của người tiêu dùng?

Lô thực phẩm chức năng giả khoảng 100 tấn liên quan vụ án hối lộ tại Cục An toàn thực phẩm bị phát hiện, thu giữ. Ảnh công an cung cấp.

Với chức trách quản lý ngành và là cơ quan trực tiếp quản lý Cục An toàn thực phẩm, trách nhiệm của Bộ Y tế không thể chỉ dừng lại ở việc phối hợp điều tra với cơ quan chức năng mà còn cần có những hành động liêm chính thể hiện tinh thần không bao che, không né tránh với tiêu cực trong ngành. Kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đánh giá đây là vụ án tham nhũng, chức vụ có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội là do nhóm cựu lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm đã suy thoái đạo đức nghề nghiệp, tạo cơ chế “xin - cho” để cấp dưới nhận tiền, hưởng lợi bất chính.

Hành vi vi phạm pháp luật, buông lỏng quản lý của các công chức, lãnh đạo tại Cục An toàn thực phẩm là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng sản xuất, buôn bán thực phẩm là hàng giả diễn ra công khai, tổ chức sản xuất với quy mô lớn và gây ra nhiều hậu quả cho xã hội. Hậu quả xảy ra cũng vô cùng lớn khi làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, sản phẩm thực phẩm chức năng. Hơn nữa còn tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp…

Cần phải nhìn thẳng vào sự thật, rằng thực phẩm giả, kém chất lượng có thể lưu hành hợp pháp ngoài thị trường là vì có sự tiếp tay của lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm. Bổ nhiệm những cán bộ đó ngồi vào vị trí lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm là trách nhiệm của Bộ Y tế. Khi khâu trọng yếu nhất của quy trình bổ nhiệm là chọn người đã không có được những màng lọc vững chắc để ngăn lại những cán bộ biến chất thăng tiến, thì sẽ còn tiếp tục xảy ra “nén bạc xé toạc y đức” và xuyên thẳng vào trái tim người bệnh.

Nguyễn Minh Hoàng

Nguồn Người Đô Thị : https://nguoidothi.net.vn/nen-bac-xe-toac-y-duc-51161.html