Nên dùng chung hay nhiều bộ sách giáo khoa?

8 giờ trướcBài gốc

Sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, thầy cô giáo có thể bước đầu đánh giá về những mặt tích cực và hạn chế của Chương trình GDPT 2018. "Một chương trình, nhiều bộ Sách giáo khoa (SGK)" là một chủ trương đúng đắn, từ lâu đã được áp dụng ở nhiều nước có nền giác dục tiên tiến. Thế nhưng việc vận dụng và triển khai Chương trình GDPT 2018 có nhiều hạn chế, trong đó nội dung SGK chỉ là một phần tác động.

Thiếu đồng bộ giữa các bộ sách giáo khoa

Đầu tiên về việc chọn SGK, tôi cho rằng giáo viên đứng lớp là người chọn SGK phù hợp. Việc thành lập Hội đồng chọn SGK trực thuộc cấp tỉnh, thành là không hợp lý, mất đi quyền lựa chọn của giáo viên và học sinh.

Tiếp đến là cách sắp xếp bố cục chương, bài của các bộ SGK không có sự thống nhất, không trên một khung chương trình chung từ Bộ GD-ĐT. Ví dụ trong chương trình Toán 10, bộ sách Kết nối tri thức (KNTT) ghép nội dung bài "Vectơ trong mặt phẳng tọa độ" vào chương Vectơ ở học kỳ I, trong khi bộ sách Chân trời sáng tạo và Cánh Diều để nội dung này ở học kỳ II. Cũng vậy, trong chương trình Toán 11, bộ sáck KNTT đặt chương Thống kê ở học kỳ I, trong khi các bộ sách còn lại để nội dung này ở học kỳ II. Chính sự thiếu đồng bộ, nhất quán đang làm ảnh hưởng đến môi trường "cạnh tranh công bằng" giữa các bộ SGK.

Bên cạnh đó, nội dung trong các bộ SGK có nhiều câu hỏi liên hệ "thực tế" gán ghép khiên cưỡng. Từ chủ trương đúng nhưng khi triển khai thì mạnh ai nấy làm, thích gì viết nấy đang gây ra những xáo trộn trong xã hội, khiến phụ huynh và học sinh hoang mang. Chính vì thế dư luận xã hội mong muốn quay về chung một bộ sgk như trước đây!

So sánh điểm thi tốt nghiệp và điểm học bạ thấy được gì?

Một điều quan trọng nữa khi nhận định Chương trình GDPT 2018 đó là cách đánh giá kết quả học tập. Nhìn vào đề thi Ký thi tốt nghiệp THPT 2025 chúng ta cũng có thể thấy sự bất cập trong đánh giá. Việc ghép mục tiêu "kép", dùng kết quả thi tốt nghiệp để tuyển sinh ĐH là bất cập nếu không muốn nói là "bất khả thi". Người ta bảo rằng học sinh chỉ cần đạt 3 điểm để tốt nghiệp, còn 7 điểm còn lại dùng để phân hóa xét tuyển ĐH. Nhưng khi đó việc đối sánh điểm học bạ với kết quả điểm thi tốt nghiệp là vô cùng khập khiễng. Bởi vì đánh giá học bạ là đánh giá quá trình học tập, còn điểm thi là kết quả của một kỳ thi duy nhất, có nhiều yếu tố tác động. Với cách tổ chức thi cử hiện nay thì một học sinh có điểm trung bình cả năm là 7.0 và điểm thi là 3.0 có thể xem là bình thường hay không, nếu không muốn nói là "đạt" với tiêu chí kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025 đặt ra! Như thế phải chăng góc nhìn của phụ huynh học sinh khác với góc nhìn của các nhà định hướng giáo dục?

Giáo viên TP HCM trong một kỳ tham gia góp ý lựa chọn Sách giáo khoa

Một số đầu SGK bị phát hiện khá nhiều "sạn" ngay khi mới phát hành nhưng phía Nhà xuất bản lặng lẽ "chỉnh lý" hoặc thu hồi, gây tốn kém, lãng phí. Sau đó nhóm tác giả các bộ sách lấy ý kiến rộng rãi cả trong, ngoài ngành giáo dục và thực hiện công khai chỉnh sửa kịp thời. Nhưng vì sao phải bắt buộc lấy ý kiến dư luận khi mà việc viết SGK là xã hội hóa do các đơn vị tư nhân chịu trách nhiệm?

Từ việc không nhất quán trong biên soạn các bộ SGK, việc thẩm định chưa đủ độ tin cậy cho nên không chỉ phụ huynh học sinh mong muốn có những sản phẩm tốt hơn, mà chính thầy cô giáo cũng thấy cần có một bộ SGK quy chuẩn. Quan điểm hiện nay xem sách giáo khoa cũng chỉ là một công cụ, là học liệu, là "những đường dẫn" để người học tiếp cận được các nguồn học liệu khác cho mục đích bổ sung thông tin. Với lập luận đó, một số ý kiến cho rằng việc có thêm nữa một bộ SGK do Bộ GD-ĐT biên thảo là không cần thiết.

Thế nhưng, như đã nói ở trên, không lẽ phụ huynh học sinh phải cắn răng sử dụng các bộ SGK tư nhân "chưa chuẩn" vì không có lựa chọn khác tốt hơn?

Một chủ trương "mở" thì cần để người dùng được tự do lựa chọn và được quyền "tẩy chay", đào thải những sản phẩm chưa đạt chất lượng. Đây là mong muốn chính đáng, không chỉ vì quyền lợi của học sinh mà còn là định hướng giáo dục lâu dài.

Lâm Vũ Công Chính (Trường THPT Nguyễn Du- TP HCM). Ảnh: Đặng Trinh

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/nen-dung-chung-hay-nhieu-bo-sach-giao-khoa-196250802111849972.htm