Nền kinh tế Đức loay hoay với bài toán 'vấn đề do chính nước này tạo ra'

12 giờ trướcBài gốc

Hãng hàng không Lufthansa tại sân bay Frankfurt, Đức. (Ảnh: TT)

Nước Đức đang thay đổi sâu sắc

Trang Dagens Nyheter (Thụy Điển) đưa tin, hàng loạt tập đoàn lớn của Đức từng được coi là “báu vật quốc gia” hiện đang phải cắt giảm nhân sự quy mô lớn để tiếp tục tồn tại.

Mới đây nhất, hãng hàng không Lufthansa tuyên bố sẽ sa thải 4.000 nhân viên trước năm 2030. Kể từ đại dịch Covid-19, lợi nhuận của công ty này đã sụt giảm mạnh so với các đối thủ như British Airways của Anh và Air France của Pháp. Lufthansa cũng bị chỉ trích vì vận hành quá nhiều loại máy bay khác nhau, khiến chi phí vận hành và đào tạo phi công tăng cao.

Tuy nhiên, Lufthansa chỉ là một phần trong bức tranh ảm đạm chung của nền kinh tế Đức. Các tập đoàn trụ cột như Volkswagen, Bosch và Thyssenkrupp – biểu tượng của sức mạnh công nghiệp Đức, cũng đã công bố kế hoạch cắt giảm hàng chục nghìn việc làm.

Cụ thể, hãng xe Volkswagen dự kiến cắt giảm 35.000 việc làm trong vòng 5 năm tới, công ty Bosch sẽ giảm 13.000 nhân viên, còn tập đoàn sản xuất thép Thyssenkrupp lên kế hoạch sa thải 11.000 nhân viên từ nay tới hết năm 2030 – tương đương khoảng 40% tổng số nhân viên.

Theo thống kê của tạp chí Der Spiegel (Đức), hơn 101.000 việc làm trong các công nghiệp tại nước Đức đã bị cắt giảm trong vòng một năm qua.

Một số chuyên gia gọi đây là dấu hiệu của “tiến trình phi công nghiệp hóa nước Đức”. Mặc dù nhận định này được coi là có phần cường điệu, song rõ ràng quốc gia châu Âu này đang ở ngưỡng thay đổi sâu sắc.

Từ niềm tự hào quốc gia đến khủng hoảng cơ cấu

Từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, sự thịnh vượng của nước Đức được xây dựng dựa trên mô hình kết hợp giữa lao động tay nghề cao, kỹ năng kỹ thuật vững vàng và văn hóa doanh nghiệp lâu bền.

Hầu hết các tập đoàn lớn của Đức đều có nguồn gốc từ gia đình, cũng như gắn bó mật thiết với địa phương. Chẳng hạn, công ty Bosch khởi điểm sản xuất ở thị xã Gerlingen, trong khi hãng xe Volkswagen có trụ sở chính ở Wolfsburg và ban đầu có sứ mệnh sản xuất ra những chiếc xe ô tô “cho mọi người”. Còn tập đoàn thép Thyssenkrupp lựa chọn Essen – địa phương từng là trung tâm sản xuất than đá và thép quan trọng của Đức.

Trong nhiều thập kỷ qua, các công ty lớn này được kỳ vọng không chỉ mang lại lợi nhuận, mà còn cần đảm bảo trách nhiệm xã hội, đặc biệt là tránh sa thải nhân viên. Tuy nhiên, mô hình đó đang lung lay khi nền kinh tế Đức trì trệ và nhu cầu trên toàn cầu thay đổi nhanh chóng.

Từ thực trạng nói trên, báo Handelsblatt (Đức) đã bình luận rằng: “Hãng hàng không Lufthansa đang làm điều tương tự như nền kinh tế Đức, đó là mất dần khả năng phục hồi và sức bền”.

Nước Đức cần làm gì?

Truyền thông Đức đã mô tả cuộc khủng hoảng này bằng cụm từ “problem hausgemacht”, tạm dịch “vấn đề do chính nước này tạo ra”.

Trong nhiều năm, nước Đức luôn tự hào là “nhà vô địch xuất khẩu thế giới”, dựa vào thế mạnh về ô tô, máy móc, thép và hàng công nghiệp công nghệ cao.

Tuy nhiên, bối cảnh toàn cầu hiện nay đã thay đổi đáng kể, đó là Mỹ tăng thuế nhập khẩu và hạn chế hàng Đức, trong khi Trung Quốc không còn phụ thuộc vào công nghệ và sản phẩm Đức như trước.

Kết quả là, nền kinh tế Đức đã không tăng trưởng kể từ năm 2023, trong khi chi phí năng lượng, thuế và quy định hành chính vẫn ở mức cao.

Năm 2023, quy mô GDP của Đức sụt giảm 0,3%, trong khi tăng trưởng năm 2024 giảm 0,2%. Đây là lần đầu tiên kể từ đầu những năm 2000, Đức ghi nhận hai năm liên tiếp tăng trưởng âm, tiếp nối xu hướng tăng trưởng không đáng kể trong vòng 5 năm qua.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz, thuộc Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), đã cam kết “hồi sinh nền kinh tế Đức”. Đây cũng là một trong những trọng tâm chính trong chương trình tranh cử, song tiến độ cải cách vẫn chậm chạp và chưa ghi nhận kết quả tích cực.

Thủ tướng Merz đã tổ chức hội nghị đặc biệt kéo dài hai ngày tại một dinh thự ngoại ô Berlin vừa qua để bàn về lộ trình hiện đại hóa đất nước, tập trung vào chuyển đổi số và giảm bớt thủ tục hành chính tại Đức. Tuy nhiên, trong khi thúc đẩy cải cách, nước này lại tạm hoãn một phần kế hoạch phát triển xanh, vốn được xem là cơ hội tái cơ cấu nền công nghiệp.

Để kích thích đầu tư, Quốc hội Liên bang Đức vào tháng 3 vừa qua đã phê duyệt gói vay đặc biệt trị giá 500 tỷ Euro nhằm đầu tư vào hạ tầng, trường học, giao thông và biến đổi khí hậu. Ngoài ra, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới cũng sửa đổi hiến pháp để cho phép chi tiêu quốc phòng vượt hạn mức nợ công.

Bức tranh của nền kinh tế Đức năm 2025 được chuyên gia dự báo là mang nhiều gam xám, trong đó tăng trưởng GDP dự kiến đạt 0%, tỷ lệ thất nghiệp đạt 6,2%, nợ công chiếm 62% GDP – cao gần gấp đôi so với 33% của Thụy Điển.

Đức vẫn là đầu tàu kinh tế lớn nhất châu Âu, nhưng "đầu máy công nghiệp" của khu vực được đánh giá là đang “khó nhọc leo dốc” sau nhiều thập kỷ tự hào về sức mạnh kỹ thuật và xuất khẩu.

(theo Dagens Nyheter)

Quang Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/nen-kinh-te-duc-loay-hoay-voi-bai-toan-van-de-do-chinh-nuoc-nay-tao-ra-330956.html