Nền kinh tế lớn nhất khối Mercosur dọa rút, thỏa thuận thương mại lịch sử của EU lâm nguy

13 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Brazil Luiz Inacio "Lula" da Silva mới đây đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ rằng nếu Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục trì hoãn việc ký kết thỏa thuận thương mại với khối Mercosur, Brazil sẽ không còn tham gia vào hiệp định này trong suốt nhiệm kỳ của ông.

Phát biểu tại cuộc họp nội các ngày 17/12, Tổng thống Lula nhấn mạnh: "Nếu không ký kết ngay bây giờ, Brazil sẽ không thực hiện thỏa thuận này nữa trong thời gian tôi còn là tổng thống".

Tổng thống Brazil Luiz Inacio "Lula" da Silva (trái) và Thủ tướng Đức Friedrich Merz tại Hội nghị thượng đỉnh các nước G20 năm nay ở Johannesburg (Nam Phi). Ảnh: DPA

Nhà lãnh đạo 80 tuổi bày tỏ sự thất vọng sâu sắc, khi nhấn mạnh Brazil và Mercosur đã "nhượng bộ hết mức mà các quy cách ngoại giao có thể chấp nhận được" trong đàm phán. Ông cũng cảnh báo nếu thỏa thuận thất bại, khối Mercosur sẽ đẩy mạnh đàm phán với các đối tác khác như Nhật Bản, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), Ấn Độ và Canada.

Thêm nhiều nước quay lưng

Thỏa thuận thương mại EU - Mercosur được đàm phán suốt hơn 2 thập kỷ nhằm tạo ra khu vực mậu dịch tự do lớn nhất thế giới với hơn 700 triệu dân và chiếm khoảng 1/4 GDP toàn cầu. Hiệp định sẽ mở cửa thị trường cho châu Âu xuất khẩu thêm ô tô, máy móc, rượu vang và rượu mạnh sang Nam Mỹ, đồng thời cho phép nhiều sản phẩm nông nghiệp như thịt bò, đường, gạo, mật ong và đậu nành từ Mercosur dễ dàng tiếp cận thị trường EU hơn.

Đây được xem là bước đi chiến lược để EU đa dạng hóa thương mại, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và đối phó với các biện pháp thuế quan từ Mỹ. Tuy nhiên, kế hoạch ký kết thỏa thuận, dự kiến diễn ra vào cuối tuần này tại Brazil, đã gặp trở ngại lớn khi Italia bất ngờ tham gia cùng Pháp trong việc yêu cầu hoãn lại.

Phát biểu trước Quốc hội Italia, Thủ tướng Giorgia Meloni cho rằng việc ký kết thỏa thuận thương mại với Mercosur trong những ngày tới là "quá vội vã", vì một số biện pháp bảo vệ nông dân trong nước chưa được hoàn tất. Dù vậy, Bà Meloni khẳng định Rome không nhằm mục đích chặn đứng thỏa thuận hoàn toàn, mà hy vọng các điều kiện sẽ được đáp ứng để ký vào đầu năm 2026.

Pháp từ lâu đã là quốc gia phản đối mạnh mẽ nhất, khi lo ngại dòng hàng nông sản giá rẻ từ Nam Mỹ sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng đối với nông dân nội địa. Tổng thống Emmanuel Macron tuyên bố chính phủ Pháp sẽ "kiên quyết phản đối" bất kỳ nỗ lực nào nhằm ép thông qua thỏa thuận. Cùng với sự e ngại từ Hungary và Ba Lan, sự tham gia của Italia có thể tạo đủ thế lực để ngăn chặn việc bỏ phiếu phê chuẩn tại Hội đồng châu Âu.

Để xoa dịu lo ngại, EU đã đạt được thỏa thuận sơ bộ về các biện pháp bảo hộ nông nghiệp, cho phép tạm ngừng ưu đãi thuế quan nếu lượng nhập khẩu tăng đột biến hoặc giá giảm mạnh. Những nước ủng hộ như Đức, Tây Ban Nha và các quốc gia Bắc Âu đang nỗ lực vận động để cứu vãn thỏa thuận trước hạn chót cuối năm.

Thỏa thuận EU-Mercosur không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là biểu tượng cho thương mại tự do dựa trên quy tắc trong bối cảnh bảo hộ mậu dịch đang trỗi dậy toàn cầu. Tuy nhiên, việc Brazil đe dọa rút lui có thể khiến cơ hội ký kết thỏa thuận trong năm nay tan vỡ, thậm chí mở ra nguy cơ trì hoãn vô thời hạn, đặc biệt khi Paraguay, quốc gia ít nhiệt tình hơn với thỏa thuận, sẽ đảm nhận ghế chủ tịch Mercosur từ năm 2026.

Trong bối cảnh nông dân châu Âu đang biểu tình rầm rộ phản đối thỏa thuận thương mại với Mercosur, các lãnh đạo EU dự kiến sẽ có cuộc thảo luận gay gắt tại hội nghị thượng đỉnh Brussels trong ngày 18/12. Những diễn biến sắp tới sẽ quyết định số phận của một trong những hiệp định thương mại lớn nhất lịch sử này.

Việt Anh (Theo Financial Times, Al Jazeera, DPA)

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/nen-kinh-te-lon-nhat-khoi-mercosur-doa-rut-thoa-thuan-thuong-mai-lich-su-cua-eu-lam-nguy.940567.html