Tôi là viên chức làm ở đơn vị sự nghiệp công lập. Xin hỏi, nếu công chức hoặc viên chức bị khởi tố, điều tra nhưng chưa có bản án thì có bị kỷ luật ngay không?
Bạn đọc Mai Văn (Đồng Nai)
Luật sư Phùng Thị Huyền, Đoàn Luật sư TP.HCM trả lời:
Về bản chất, công chức và viên chức là hai đối tượng hoàn toàn khác nhau về vị trí công tác và khuôn khổ pháp lý điều chỉnh. Trong đó:
Công chức làm việc trong các cơ quan nhà nước, gắn liền với việc thực thi công vụ và được điều chỉnh bởi Luật Cán bộ, công chức 2025 và Nghị định 172/2025.
Viên chức làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập (cung cấp dịch vụ công như giáo dục, y tế...) và chịu sự điều chỉnh của Luật Viên chức cùng Nghị định 112/2020 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 71/2023).
Mặc dù có sự khác biệt về vị trí và môi trường làm việc, nhưng nguyên tắc và quy trình xử lý kỷ luật giữa hai nhóm này có nhiều điểm tương đồng.
Theo Điều 3 Nghị định 172/2025, Điều 3 Nghị định 112/2020, công chức, viên chức bị khởi tố, điều tra, truy tố nhưng chưa bị kết án sẽ chưa bị xem xét xử lý kỷ luật, trừ trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền quyết định.
Các trường hợp chưa xem xét kỷ luật bao gồm:
Cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian nghỉ hàng năm, nghỉ theo chế độ, nghỉ việc riêng được cấp có thẩm quyền cho phép.
Cán bộ, công chức đang trong thời gian điều trị bệnh hiểm nghèo hoặc đang mất khả năng nhận thức; bị ốm nặng đang điều trị nội trú tại bệnh viện có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền.
Cán bộ, công chức là nữ giới đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc cán bộ, công chức là nam giới (trong trường hợp vợ chết hoặc vợ không thể nuôi con vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan theo quy định của Bộ luật Dân sự và pháp luật về tình trạng khẩn cấp) đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người có hành vì vi phạm có văn bản đề nghị xem xét xử lý kỷ luật.
Cán bộ, công chức đang bị khởi tố, tạm giữ, tạm giam chờ kết luận của cơ quan có thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử về hành vi vi phạm pháp luật; trừ trường hợp theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Như vậy, trong thời gian bị điều tra hoặc truy tố, công chức, viên chức chưa bị xử lý kỷ luật cho đến khi có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền.
Để đảm bảo hoạt động công vụ và phục vụ công tác tố tụng, theo Điều 26 Nghị định 172/2025 và Điều 41 Nghị định 112/2020 quy định việc tạm đình chỉ công tác hoặc tạm đình chỉ chức vụ được áp dụng ngay lập tức. Cụ thể:
Nếu công chức, viên chức đang bị tạm giữ, tạm giam thì đương nhiên bị tạm đình chỉ công tác và chức vụ (nếu có).
Đối với trường hợp cán bộ, công chức, viên chức đã có quyết định khởi tố bị can sẽ đương nhiên bị tạm đình chỉ chức vụ (nếu có) nhưng được tại ngoại thì được tiếp tục được phân công công tác trừ trường hợp theo đề nghị của cơ quan tiến hành tố tụng hoặc quyết định của cơ quan quản lý.
Trong thời gian bị điều tra hoặc truy tố, công chức, viên chức chưa bị xử lý kỷ luật cho đến khi có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền. Ảnh minh họa
Khi Tòa án đã ra bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật, việc tạm đình chỉ công tác chấm dứt và chuyển sang hình thức xử lý kỷ luật chính thức.
Nếu công chức, viên chức bị Tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo hoặc bị kết án về tội phạm tham nhũng, họ đương nhiên bị buộc thôi việc kể từ ngày bản án có hiệu lực theo khoản 2 Điều 36 Luật Cán bộ, công chức 2025 và khoản 1 Điều 57 Luật Viên chức.
Trường hợp được hưởng án treo thì công chức, viên chức đó có thể tiếp tục bố trí công tác nếu không bị kỷ luật buộc thôi việc và không bị tòa án cấm thực hiện công việc, đảm nhiệm chức vụ liên quan.
THẢO HIỀN