Việc bỏ cấp huyện giúp hạn chế tình trạng chồng chéo trong phân cấp quản lý (ảnh minh họa)
Nếu quyết liệt thực hiện ngay, cần có những giải pháp mạnh mẽ để bảo đảm quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, không gây xáo trộn lớn trong quản lý và đời sống xã hội.
Bỏ cấp huyện giúp giảm bớt khâu trung gian, cắt giảm biên chế, tiết kiệm ngân sách và nâng cao hiệu suất quản lý nhà nước. Việc này cũng giúp hạn chế tình trạng chồng chéo trong phân cấp quản lý. Chính quyền tỉnh sẽ trực tiếp điều hành các xã, phường, giúp giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà. Người dân có thể tiếp cận các dịch vụ hành chính nhanh hơn mà không cần qua cấp huyện.
Khi quyền lực được giao nhiều hơn cho cấp xã, chính quyền địa phương sẽ có cơ hội tự chủ trong quản lý và phát triển kinh tế - xã hội, giảm sự phụ thuộc vào cấp trên.
Tuy nhiên, bỏ cấp huyện sẽ đối diện những khó khăn, thách thức như sau: Tạo áp lực (có thể quá tải) lên cấp tỉnh khi phải trực tiếp quản lý nhiều xã, phường. Trong khi đó, nhiều xã chưa đủ nguồn lực và kinh nghiệm để đảm nhiệm các chức năng vốn do cấp huyện quản lý. Cấp huyện đóng vai trò kết nối giữa các xã trong một khu vực. Khi bỏ cấp huyện, việc điều phối hạ tầng, giáo dục, y tế… giữa các xã có thể gặp trở ngại, nhất là với những huyện có diện tích lớn, dân số đông.
Một số lượng không nhỏ cán bộ, công chức cấp huyện có nguy cơ mất việc hoặc phải điều chuyển. Nếu không có phương án sắp xếp hợp lý, điều này có thể gây tâm lý bất ổn và ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ công.
Bất kỳ một sự thay đổi nào cũng không tránh khỏi tác động "thuận - nghịch", việc bỏ đơn vị hành chính cấp huyện cũng không ngoại lệ. Nếu bỏ cấp huyện ngay lập tức, cần có các giải pháp mạnh mẽ, căn cơ, khoa học, thấu suốt, đồng bộ, bảo đảm quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ. Xin đề xuất một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, sáp nhập nhiều xã để hình thành các xã có quy mô lớn hơn hiện nay để thay thế vai trò của huyện trong quản lý, bảo đảm kết nối giao thông, giáo dục, y tế… Phân quyền rõ ràng cho cấp xã để tránh chồng chéo và thiếu trách nhiệm.
Thứ hai, nâng cấp chính quyền cấp xã, trong đó chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực và công nghệ thông tin để cấp xã có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ mới. Tuyển dụng, đào tạo thêm nhân sự quản lý hành chính, tài chính, quy hoạch… cho các xã. Áp dụng mô hình chính quyền đô thị cho các khu vực phù hợp, giúp xã vận hành linh hoạt hơn.
Thứ ba, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, trong đó cần số hóa toàn bộ quy trình hành chính để giảm tải cho chính quyền cấp tỉnh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, giúp người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến thay vì phải lên tỉnh.
Thứ tư,sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức, trong đó cần xây dựng lộ trình chuyển đổi nhân sự, bố trí lại công việc cho cán bộ huyện còn khả năng công tác. Đối với những người không thể sắp xếp công việc, cần có chính sách hỗ trợ đào tạo lại hoặc chuyển đổi nghề nghiệp.
MẠNH THẮNG (TP Hải Dương)