Cuộc tập trận mang tên Zapad 2025, diễn ra từ ngày 12 đến 16/9, trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn. Điện Kremlin khẳng định các hoạt động này đã được lên kế hoạch từ trước khi xảy ra vụ máy bay không người lái.
Tập trận Zapad 2025 giữa Nga và Belarus bắt đầu vào ngày 12/9. Ảnh: TASS
Bộ Quốc phòng Nga cho biết mục tiêu của tập trận là “nâng cao kỹ năng chỉ huy, khả năng phối hợp và huấn luyện thực địa của các lực lượng khu vực và liên minh”. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh các cuộc tập trận, kể cả ở khu vực sát biên giới Ba Lan, “không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào”.
Tuy nhiên, căng thẳng đang leo thang. Ba Lan đã phong tỏa các cửa khẩu biên giới còn lại với Belarus trong đêm, trong khi truyền hình nhà nước Belarus phát hình ảnh lính biên phòng giăng dây thép gai dọc biên giới. Thủ tướng Donald Tusk cảnh báo những ngày tới sẽ là “thời khắc then chốt”, đồng thời khẳng định Ba Lan đang tiến gần hơn bao giờ hết đến “xung đột công khai” kể từ sau Thế chiến II.
Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan Marcin Kierwinski cho biết, quyết định đóng cửa biên giới là phản ứng trước các cuộc tập trận quân sự mang tính khiêu khích và trực tiếp nhằm vào Ba Lan.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã tiếp đón người đồng cấp Ba Lan Radosław Sikorski tại Kiev ngày 12/9 để bàn về hợp tác an ninh.
Các quốc gia Baltic là Lithuania và Latvia cũng tuyên bố tăng cường an ninh và đóng một phần không phận. Belarus cho biết các cuộc tập trận sẽ diễn ra gần Borisov, phía đông thủ đô Minsk.
Tại Kiev, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo: “Ý đồ của Nga chắc chắn không mang tính phòng thủ, mà không chỉ nhắm vào Ukraine.”
Các cuộc tập trận Zapad thường được tổ chức 4 năm một lần. Năm 2021, hơn 200.000 binh sĩ Nga tham gia ngay trước khi Moscow phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine. Phiên bản năm nay dự kiến có quy mô nhỏ hơn do nhiều lực lượng Nga vẫn đang mắc kẹt trên chiến trường. Ban đầu Belarus thông báo có 13.000 binh sĩ tham gia, nhưng sau đó giảm một nửa con số này.
Giới chức Ba Lan lo ngại cuộc tập trận có thể mô phỏng kịch bản tấn công vào hành lang Suwalki - dải đất hẹp nối Ba Lan với Lithuania giữa Belarus và vùng Kaliningrad của Nga, vốn được coi là điểm yếu chiến lược của NATO.
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko bác bỏ lo ngại này là “hoàn toàn vô nghĩa” và khẳng định các cuộc tập trận đã được “điều chỉnh ra xa biên giới NATO để giảm căng thẳng”.
Trong khi đó, Pháp tuyên bố sẽ triệu tập Đại sứ Nga tại Paris để phản đối vụ xâm phạm không phận Ba Lan. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot khẳng định đây là “chiến lược có chủ ý”. Tổng thống Emmanuel Macron cho biết Pháp sẽ triển khai ba tiêm kích Rafale để hỗ trợ Ba Lan bảo vệ không phận sau vụ việc.
Hãng tin TASS của Nga cho biết, đây là giai đoạn cuối trong chương trình huấn luyện chung năm nay của hai nước. Các nội dung tập trung diễn ra tại các thao trường ở Nga, Belarus, cũng như trên biển Baltic và biển Barents. Theo thông tin từ phía Nga, lực lượng hai nước sẽ diễn tập chỉ huy và kiểm soát đội hình tác chiến trong tình huống bị “tấn công cục bộ”.
Liên Hà