Xe tăng T-90M của quân đội Nga. Ảnh: MW.
Lữ đoàn tình nguyện Nevsky của quân đội Nga vừa tiếp nhận thêm một lô xe tăng chiến đấu chủ lực T-90M, nhờ sản lượng mở rộng gấp nhiều lần so với trước chiến tranh đã cho phép loại khí tài này được biên chế nhanh chóng hơn.
Kể từ khi xung đột toàn diện với Ukraine và các lực lượng phương Tây nổ ra vào tháng 2/2022, T-90M đã liên tục được nâng cấp, tập trung đặc biệt vào khả năng sống sót trước các đòn tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) và tên lửa.
Ngay từ đầu, T-90M vốn đã vượt trội hơn nhiều dòng xe tăng cũ của Nga nhờ lớp giáp nền tảng chắc chắn, được bổ sung giáp nổ phản ứng Relikt, đồng thời thiết kế khoang chứa đạn tách biệt làm giảm nguy cơ kích nổ dây chuyền.
Khả năng sống sót được tăng cường thêm với “lồng chống drone” bảo vệ xe khỏi các cuộc tấn công từ trên cao, và đến tháng 8/2024, loại xe tăng này đã được tích hợp hệ thống phòng vệ chủ động Arena-M.
Xe tăng T-90M của Quân đội Nga tại chiến trường Ukraine. Ảnh: MW.
Arena-M được coi là nâng cấp quan trọng nhất của T-90M kể từ khi đi vào biên chế. Hệ thống này trang bị radar liên tục theo dõi môi trường xung quanh, tự động phát hiện và theo dõi đường bay của đạn, tính toán quỹ đạo, rồi khai hỏa đạn đánh chặn để phá hủy mục tiêu trước khi va chạm. Arena-M có thể vô hiệu hóa rocket, tên lửa và đạn xuyên giáp tốc độ cao lên tới 1.000 m/s, ở khoảng cách 50 m, và theo quảng cáo có khả năng đối phó cả tên lửa tấn công từ trên xuống.
Bên cạnh khả năng phòng thủ, hỏa lực của T-90M cũng vượt trội hơn hẳn các thế hệ trước. Hệ thống nạp đạn tự động mới cùng pháo chính cải tiến cho phép sử dụng đạn xuyên giáp APFSDS dài hơn, có sức xuyên phá mạnh hơn nhiều. Nếu pháo của T-72B3 từng chứng minh khả năng vô hiệu hóa xe tăng M1 Abrams Mỹ viện trợ cho Ukraine – vốn được coi là một trong những phương tiện bọc giáp tốt nhất phương Tây – thì hỏa lực của T-90M được kỳ vọng đủ sức xuyên giáp trực diện tất cả các dòng xe tăng chiến đấu chủ lực hiện có.
Xe tăng T-90M tại Nhà máy Uralvagonzavod. Ảnh: MW.
T-90M chính thức được đưa vào biên chế quân đội Nga tháng 4/2020, chỉ 2 tháng sau khi hoàn tất thử nghiệm cấp nhà nước. Từ cuối năm 2022, cấu hình giáp của T-90M còn được áp dụng để nâng cấp cho các xe tăng T-72 cũ nhằm tăng khả năng sống sót.
Với kích thước chỉ bằng khoảng 2/3 xe tăng phương Tây vốn nặng tới 70–80 tấn, T-90M tiêu hao nhiên liệu ít hơn, bảo dưỡng đơn giản hơn, vận chuyển thuận tiện hơn, đồng thời tối ưu hóa khả năng di chuyển trên đường và cầu dân sự – điều mà ít xe tăng phương Tây làm được.
Sản lượng T-90 đã tăng mạnh từ 90–110 chiếc/năm giai đoạn 2020–2021 lên 280–300 chiếc vào năm 2024, tức gấp gần 3 lần, theo nhóm điều tra nguồn mở Conflict Intelligence Team. Nhóm này đánh giá ngành công nghiệp quốc phòng Nga đang trên đà mở rộng thêm, với mục tiêu đạt 1.000 xe tăng vào giữa năm 2028 và 3.000 chiếc vào giữa năm 2035 – một con số khổng lồ thể hiện tham vọng dài hạn.
Huyền Chi