Nga chính thức triển khai tên lửa đạn đạo Oreshnik

4 giờ trướcBài gốc

Trong cuộc gặp với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tại đảo Valaam, ông Putin cho biết, việc triển khai Oreshnik trên lãnh thổ Belarus sẽ hoàn tất vào cuối năm nay. Địa điểm bố trí đã được lựa chọn và công tác xây dựng, bảo vệ hạ tầng đang diễn ra đúng kế hoạch.

Tên lửa Oreshnik bắt đầu được sản xuất hàng loạt

Tên lửa Oreshnik, còn được gọi với mã hiệu SS-X-34, là loại tên lửa đạn đạo tầm trung sử dụng nhiên liệu rắn, cơ động trên bệ phóng di động. Theo nhiều nguồn tin, nó được phát triển dựa trên nguyên mẫu RS-26 Rubezh, một chương trình từng bị Nga hủy bỏ.

Với trọng lượng khoảng 40 tấn và khả năng mang theo đầu đạn nặng ít nhất 1.200 kg, Oreshnik có tầm bắn từ 800 đến 5.000 km, đủ sức vươn tới hầu hết các mục tiêu tại châu Âu. Hệ thống này có thể mang nhiều đầu đạn tách biệt (MIRV), mỗi đầu đạn có thể được trang bị thêm đạn con hoặc mồi bẫy để xuyên thủng hệ thống phòng không đối phương.

Oreshnik lần đầu tiên được thử nghiệm thực chiến vào ngày 21/11/2024, trong một vụ tấn công vào nhà máy quốc phòng Pivdenmash của Ukraine ở thành phố Dnipro. Tên lửa được phóng từ bãi thử Kapustin Yar và đạt tốc độ bay tới Mach 11, hoàn tất hành trình chỉ trong khoảng 15 phút.

Phía Nga đã thông báo trước cho Mỹ thông qua các kênh giảm căng thẳng, các nguồn tin xác nhận rằng đầu đạn được sử dụng trong vụ phóng là loại trơ, không mang thuốc nổ. Dù thiệt hại vật chất tại mục tiêu khá nhẹ, vụ phóng này vẫn gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi đây là hành động leo thang nghiêm trọng, vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc. Còn Thủ tướng Đức Olaf Scholz lên án đây là một hành động khiêu khích, đồng thời tuyên bố Đức sẽ không chuyển giao tên lửa hành trình Taurus cho Ukraine nhằm tránh làm căng thẳng leo thang hơn nữa.

Giới phân tích phương Tây nhận định vụ phóng Oreshnik không chỉ mang tính quân sự, mà còn là thông điệp gửi đến phương Tây. Các tổ chức như Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) và tạp chí The Economist cho rằng, Nga đang sử dụng hệ thống này như một công cụ gây áp lực tâm lý, nhằm tăng chi phí hỗ trợ quân sự cho Ukraine từ phía Mỹ và NATO.

Một số chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cũng lưu ý rằng việc sử dụng đầu đạn MIRV trong một cuộc tấn công phi hạt nhân là khá bất thường, bởi độ chính xác và hiệu quả thực tế vẫn còn hạn chế trong khi chi phí vận hành lại rất cao.

Dù được quảng bá là vũ khí hiện đại, nhiều chuyên gia quân sự như Jeffrey Lewis và Maksim Starchak nhận định, Oreshnik chủ yếu được cấu thành từ các linh kiện cũ, tái sử dụng từ các chương trình tên lửa trước đây của Nga.

Theo ước tính của chuyên gia quân sự Lewis, chỉ khoảng 10% thiết kế là mới, phần còn lại là các công nghệ đã được sử dụng từ thời Liên Xô cũ. Việc trang bị đầu đạn siêu thanh không mang thuốc nổ có thể gây ra thiệt hại cục bộ, nhưng tiện ích quân sự của Oreshnik trong các chiến dịch thông thường vẫn còn là dấu hỏi lớn.

Một số chuyên gia cảnh báo, việc triển khai loại tên lửa có cấu hình và tầm bắn tương đương với tên lửa hạt nhân có thể dẫn đến hiểu lầm chiến lược, bởi đối phương có thể phản ứng như thể đó là một cuộc tấn công hạt nhân thực sự.

Không dừng lại ở châu Âu, các nguồn tin từ Nga và quốc tế cho biết, Moscow đang cân nhắc việc triển khai hệ thống Oreshnik ra nước ngoài. Chuyên gia quân sự Alexander Stepanov cho rằng, các quốc gia như Venezuela hoặc Cuba có thể được chọn làm căn cứ tiền phương, giúp Nga mở rộng khả năng tấn công tới miền Nam nước Mỹ và khu vực Caribe. Ông cũng nhấn mạnh, với năng lực sản xuất hàng loạt, Nga có thể chế tạo hàng chục hệ thống mỗi năm, mở ra khả năng chia sẻ công nghệ với các đối tác quan trọng.

Trong khi đó, Mỹ cũng đang tăng tốc sản xuất các hệ thống HIMARS, tên lửa hành trình Tomahawk và bệ phóng Typhon để bổ sung cho lực lượng NATO ở châu Âu.

Việc triển khai Oreshnik tới Belarus cũng phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong chiến lược quân sự của Nga. Cuối năm 2024, Moscow và Minsk đã ký kết hiệp ước an ninh, cho phép Belarus tiếp cận với kho vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga. Theo chính phủ Belarus, hàng chục vũ khí loại này đã được triển khai. Học thuyết quân sự mới của Nga cũng quy định rằng nếu Belarus bị tấn công bằng vũ khí thông thường đe dọa đến chủ quyền, Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả.

Nga cũng đã chính thức tuyên bố rút khỏi mọi ràng buộc của Hiệp ước INF – vốn cấm các loại tên lửa đạn đạo tầm trung như Oreshnik, cả Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng nước này xác nhận rằng các giới hạn trước đây không còn hiệu lực.

Theo nhà phân tích Vasily Kashin, các địa điểm triển khai tiếp theo sẽ được chọn dựa trên đặc điểm chiến lược, trong đó vùng Bắc và Tây Nam Nga, gần biên giới NATO, là ứng cử viên hàng đầu. Ông cũng gợi nhắc lại tiền lệ thời Chiến tranh Lạnh khi Liên Xô từng bố trí tên lửa IRBM Pioneer tại vùng Chukotka, nơi đủ tầm để vươn tới phần lớn lãnh thổ Mỹ.

Xuân Minh

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/nga-chinh-thuc-trien-khai-ten-lua-dan-dao-oreshnik-169250807104636807.htm