Nga đang chuyển các căn cứ quân sự từ Syria sang Libya?

15 giờ trướcBài gốc

Theo tờ EurAsian Times, trong những tuần gần đây, Nga đã tăng cường hoạt động hàng không giữa Syria và Libya, động thái báo hiệu sự thay đổi trong trọng tâm chiến lược khi Moscow tìm cách mở rộng sự hiện diện quân sự tại châu Phi và duy trì chỗ đứng ở Địa Trung Hải.

Libya - căn cứ mới của Nga thay Syria?

Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay được đài CNN phân tích, các máy bay vận tải Antonov AN-124 và Ilyushin IL-76 của Nga đã thực hiện nhiều hơn một chuyến bay mỗi ngày kể từ giữa tháng 12-2024 từ căn cứ không quân Hmeimim ở Syria đến căn cứ không quân al-Khadim ở miền đông Libya.

Ảnh vệ tinh các tàu chiến của Nga, bao gồm một tàu tấn công lớp Kilo cải tiến, ba khinh hạm tên lửa dẫn đường và hai tàu hỗ trợ tại căn cứ hải quân Tartus (Syria) vào ngày 5-12-2024. Ảnh: MAXAR TECHNOLOGIES

Sự gia tăng các chuyến bay trên diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ và là dấu hiệu cho thấy đây dường như là động thái quan trọng trong kế hoạch lớn hơn của Nga nhằm duy trì ảnh hưởng của nước này trong khu vực.

Trong gần một thập niên qua, căn cứ không quân Hmeimim và căn cứ hải quân Tartus ở Syria đã đóng vai trò là trung tâm cho các hoạt động quân sự của Nga ở Địa Trung Hải và các hoạt động ở châu Phi. Hiện nay, với sự sụp đổ của ông al-Assad, Libya đang ngày càng trở nên quan trọng trong nỗ lực của Nga nhằm thể hiện sức mạnh ở Địa Trung Hải.

Các báo cáo trước đó từ phương Tây cũng chỉ ra rằng Nga đã bắt đầu rút một lượng lớn thiết bị quân sự, bao gồm các hệ thống phòng không tiên tiến, và nhân sự khỏi các căn cứ quân sự ở Syria, và dường như đã được chuyển đến Libya. Nga chưa bình luận về thông tin này.

Với tuyến đường hậu cần mới này qua Libya, Moscow muốn duy trì sự hiện diện ngày càng tăng của quân đội và lính đánh thuê ở châu Phi, trong khi giảm thiểu chi phí liên quan đến việc giảm sự hiện diện của Nga ở Syria.

Các cảnh quay định vị địa lý cho thấy một số chuyến bay từ Libya đã tiếp tục đến Bamako (Mali) - một khu vực mà ảnh hưởng của Nga đang mở rộng, đặc biệt khi Moscow tìm cách thay thế lực lượng Pháp bằng lính đánh thuê Nga. Những hoạt động gia tăng này càng củng cố thêm quan điểm cho rằng Nga đang định vị Libya là trung tâm quan trọng cho các hoạt động của Moscow ở châu Phi.

Nga vẫn duy trì sự hiện diện ở Libya trong nhiều năm qua, nhưng những động thái trên cho thấy mối quan hệ của Nga với Libya đang ngày càng sâu sắc hơn.

Các quan chức Nga, bao gồm Thứ trưởng Quốc phòng Yunus-Bek Yevkurov, đã thực hiện một số chuyến đi đến Libya để củng cố mối quan hệ song phương. Trong khi đó, Hải quân Nga có thể đang để mắt đến các cảng do Tướng Khalifa Haftar - người đứng đầu lực lượng quân đội miền đông Libya - kiểm soát như những lựa chọn thay thế tiềm năng cho căn cứ Tartus ở Syria.

Địa Trung Hải có tầm quan trọng chiến lược đối với Nga, đặc biệt là khi xét đến những hạn chế mà Hạm đội Biển Đen của Nga phải đối mặt khi Thổ Nhĩ Kỳ cấm tất cả tàu chiến đi qua eo biển Bosphorus trong cuộc chiến đang diễn ra với Ukraine.

Có những hạn chế nhất định

Libya trải qua sự tàn phá nặng nề do tình trạng bất ổn chính trị kể từ sau cuộc chính biến lật đổ nhà lãnh đạo Muammar Qaddafi vào năm 2011.

Từ năm 2014, Libya luôn trong tình trạng bị chia rẽ, với hai chính quyền đối địch cùng tồn tại. Chính quyền do Liên Hợp Quốc công nhận là Chính phủ Thống nhất Quốc gia Lybia (GNU), có trụ sở tại TP Tripoli ở phía tây Libya. Đối thủ của GNU là lực lượng trung thành với Tướng Khalifa Haftar ở miền đông Libya có trụ sở ở tại Tobruk.

Xe quân sự Nga được nhìn thấy trên đường hướng tới tiền đồn quân sự tại Kamisli ở Syria vào năm 2020. Ảnh: Samer Uveyd/ANADOLU AGENCY

Theo ông Frederic Wehrey - một thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, tình hình đối đầu ở Libya hiện nay vẫn được kiềm chế, với sự hiện diện của quân đội nước ngoài đóng vai trò là lực lượng ổn định.

Tuy nhiên, ông Wehrey cảnh báo rằng tình hình bất ổn chính trị trong khu vực có thể trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt trước những thay đổi ở Syria, có thể gây hiệu ứng lan tỏa đến các khu vực xung đột khác, bao gồm ở Libya. Có những lo ngại rằng Libya có thể đi theo con đường của Syria hướng tới một cuộc xung đột dữ dội và rộng lớn hơn.

Vai trò của Nga ở Libya rất quan trọng trong vấn đề này. Một sự thay đổi tiềm tàng trong chiến lược của Nga có thể liên quan đến việc thiết lập sự hiện diện quân sự lâu dài hơn ở Libya.

Mặc dù Libya có thể đóng vai trò là căn cứ hải quân tiềm năng cho các tàu chiến của Nga, nhưng nơi này được coi là kém lý tưởng hơn Syria.

Máy bay vận tải của Nga sẽ cần phải đi qua không phận Thổ Nhĩ Kỳ để đến Libya. Hạn chế này khiến Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trở thành một nhân tố chủ chốt trong ván cờ địa chính trị này.

Bất chấp việc có mối quan hệ của với nhiều nước, bao gồm Nga, vị thế của Tướng Haftar vẫn bấp bênh. Các nhà phân tích cho rằng trong khi Tướng Haftar đã cố gắng cân bằng các mối quan hệ này để tránh phụ thuộc quá mức vào bất kỳ cường quốc nào, quyết định của ông liên quan đến sự hiện diện quân sự của Nga tại Libya có thể làm thay đổi cán cân của khu vực này hơn nữa.

Nếu Tướng Haftar cho phép Nga thiết lập sự hiện diện lâu dài hơn ở Libya, điều này có thể gây ra sự phản đối từ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các bên liên quan khác, dẫn đến căng thẳng có thể leo thang theo thời gian.

Nga hiện sở hữu hai căn cứ quân sự chiến lược tại Syria: căn cứ hải quân Tartus ở bờ Địa Trung Hải và căn cứ không quân Khmeimim gần TP cảng Latakia.

Cuối tháng 12-2024, nhà lãnh đạo mới của Syria - ông Ahmed al-Sharaa nói rằng chính quyền mới của Syria, do nhóm Hayat Tahrir-al-Sham (HTS) lãnh đạo, mong muốn duy trì quan hệ tốt đẹp với Nga. Ông al-Sharaa cũng cho biết chính phủ mới không có ý định yêu cầu Nga rút các cơ sở quân sự tại Syria.

Phần mình, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Moscow sẵn sàng đàm phán với chính quyền mới ở Damascus về tương lai của các cơ sở quân sự của Nga ở Khmeimim và Tartus (Syria) sau khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc vào ngày 1-3.

THẾ VINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/nga-dang-chuyen-cac-can-cu-quan-su-tu-syria-sang-libya-post828696.html