Chiến thuật triển khai UAV
Trong những tháng gần đây, quân đội Ukraine đã chứng kiến nhiều máy bay không người lái Nga được trang bị động cơ phản lực cho phép chúng bay nhanh hơn. Một số được trang bị vũ khí và một số khác mang theo mồi nhử. Máy bay không người lái bay theo đường zigzag để tránh bị đánh chặn và thường lao xuống từ các hướng khó lường.
Nga phóng tên lửa trong cuộc tập trận Zapad-2025. Ảnh: EPA
Nga cũng bắt đầu phóng máy bay không người lái theo quỹ đạo tên lửa đạn đạo, tức là bay ở độ cao lớn, sau đó hạ thấp và lao nhanh xuống mục tiêu, khiến đối phương khó có thể bắn hạ. Vì Ukraine chỉ sử dụng các loại vũ khí đắt đỏ của phương Tây để tấn công những mục tiêu quan trọng nhất và nguy hiểm nhất nên việc bắn hạ máy bay không người lái thường được giao cho các nhóm phòng không cơ động. Những nhóm này thường được trang bị kém hơn.
“Tất cả hệ thống phòng không này chẳng khác nào miếng vải mỏng tang. Các nhóm hỏa lực cơ động đang thiếu hụt trầm trọng, nhưng không ai quan tâm điều đó”, chỉ huy của một đơn vị Ukraine cho biết.
Đơn vị của chỉ huy này hiện đang sử dụng súng máy để bắn hạ máy bay không người lái. Chính quyền các địa phương ở Ukraine đang cố gắng thành lập thêm nhiều nhóm sử dụng máy bay đánh chặn máy bay không người lái chuyên dụng, nhưng lại thiếu kinh phí.
Theo The Times, kể từ đầu năm đến nay, Nga đã triển khai hơn 34.000 máy bay không người lái tấn công và mồi nhử tấn công Ukraine. Con số này gần gấp 9 lần số lượng UAV được triển khai trong cùng kỳ năm 2024.
Máy bay không người lái đã trở thành ưu tiên hàng đầu của Nga. Chính phủ nước này huy động cả nguồn lực nhà nước và tư nhân để xây dựng một ngành công nghiệp sản xuất máy bay không người lái hoàn chỉnh.
Nga cũng đang nâng cấp máy bay không người lái, tích hợp hệ thống dẫn đường tốt hơn, khả năng chống nhiễu và các loại đầu đạn mới. Nước này đã thay đổi mô hình tấn công — triển khai UAV theo bầy đàn hoặc theo đợt, điều khiển chúng theo các tuyến đường phức tạp. Những máy bay không người lái này được điều khiển bay qua rừng và sông để tránh các khu vực trống trải nơi hệ thống phòng không có thể phát hiện. Một khi đã vào bên trong thành phố, chúng khó bị bắn hạ hơn do bị các tòa nhà cao tầng che lấp.
Khi Nga mở rộng cả sản lượng máy bay không người lái và tăng cường sử dụng mục tiêu giả để đánh lừa đối phương, Ukraine đang chạy đua để đối phó chiến thuật này. Khi UAV Nga bắt đầu hoạt động ở độ cao lớn hơn, Ukraine đã triển khai bằng máy bay không người lái đánh chặn được trang bị radar. Nhưng theo các nhà phân tích, phương pháp này có hiệu quả khá hạn chế.
Sự lợi hại của tên lửa Nga
Nga cũng nâng cấp tên lửa để chúng có thể vượt qua hệ thống phòng không tốt hơn, khiến những hệ thống tiên tiến nhất, chẳng hạn như hệ thống Patriot, vốn được Ukraine triển khai để bảo vệ khu vực trung tâm Kiev gặp nhiều thách thức. Tỷ lệ đánh chặn thành công của Patriot đã giảm trong những tuần gần đây.
“Điều đáng lo ngại là tên lửa hành trình đang tiến vào trung tâm Kiev. Khu nhà chính phủ có lẽ vẫn là nơi được bảo vệ tốt nhất nhưng hiện tại không có bất kỳ sự đảm bảo nào cho thấy chúng an toàn tuyệt đối”, một nhà ngoại giao châu Âu lưu ý.
Ukraine thiếu các hệ thống phòng không, chẳng hạn như NASAMS, Patriot và BUK, hoặc máy bay chiến đấu như F-16 và MiG-29, để đối phó với các mối đe dọa hàng ngày. Nga cũng đang trang bị cho tên lửa và UAV các loại mồi bẫy - có tác dụng chặn radar và chuyển hướng tên lửa phòng không dẫn đường bằng hồng ngoại. Số lượng lớn máy bay không người lái mà Moscow triển khai đã gây quá tải cho các hệ thống phòng không Ukraine, thậm chí áp đảo chúng.
"Nga có thể triển khai 1.000 UAV mỗi ngày. Đây sẽ là một gánh nặng đáng kể đối với Ukraine. Chiến thuật này được thiết kế để làm quá tải năng lực phòng không và làm cạn kiệt kho dự trữ của Kiev", một sĩ quan quân đội Ukraine được giao nhiệm vụ phân tích kinh nghiệm chiến trường đánh giá.
Nga có thể triển khai số lượng lớn máy bay không người lái hoặc tên lửa trong không phận Ukraine nhưng chỉ nhắm vào vài chục mục tiêu cụ thể, còn lại là nhằm đánh lạc hướng hay xuyên thủng hệ thống phòng thủ Ukraine, sĩ quan này lưu ý.
Mặc dù Ukraine có một số hệ thống phòng không tiên tiến, nhưng việc thiếu tên lửa đánh chặn đang làm giảm khả năng ứng phó. "Đây là một vấn đề nan giải", sĩ quan này cho biết.
Ukraine ứng phó bằng “Lá chắn bầu trời”
Các quan chức phương Tây đang ủng hộ sáng kiến Lá chắn Bầu trời của Ukraine, kêu gọi châu Âu đánh chặn máy bay không người lái và tên lửa của Nga trên không phận miền Tây Ukraine, theo Le Monde.
Le Monde đưa tin, sau sự cố máy bay không người lái bay vào không phận Ba Lan, châu Âu không còn có thể dựa vào một chiến lược phòng thủ chỉ giới hạn ở việc bắn hạ máy bay không người lái trên lãnh thổ của họ. Nhiều ý kiến cho rằng, châu Âu cần phải hành động trước khi tên lửa của Nga vượt qua biên giới Ukraine. Le Monde lập luận rằng châu Âu phải thay đổi cách tiếp cận và nâng cao mức độ bảo vệ.
Điều đó có nghĩa là phải đánh chặn các mục tiêu của Nga trên không phận Ukraine trước khi chúng bay đến châu Âu, đồng thời bảo vệ người dân Ukraine. Sáng kiến Lá chắn Bầu trời được thiết kế để thực hiện chính xác điều đó.
Theo Le Monde, sáng kiến này do nhóm “Cái giá của tự do” của Ukraine phát triển, đã nhận được sự ủng hộ của hàng trăm nhà lãnh đạo cũng như sĩ quan cấp cao châu Âu và Mỹ. Theo kế hoạch, châu Âu sẽ bắn hạ tên lửa và máy bay không người lái của Nga trên không phận Ukraine, đồng thời bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng, các nhà máy điện hạt nhân, dân thường và lãnh thổ châu Âu. Le Monde cho rằng, để thực hiện nhiệm vụ này, chỉ cần huy động 120 máy bay của liên minh NATO.
Việc bảo vệ miền Tây Ukraine sẽ cho phép Lực lượng Vũ trang Ukraine tập trung vào mặt trận phía Đông, đồng thời hỗ trợ nền kinh tế, tăng cường an ninh hạt nhân, giúp Kiev mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng.
Hồng Anh/VOV.VN Theo Washington Post, RBC Ukraine