Nghiên cứu do Thư viện y khoa quốc gia Mỹ công bố cho biết tỷ lệ ly hôn của Nga vẫn duy trì ở mức cao kể từ những năm 1960. Mặc dù dữ liệu cho thấy tỷ lệ này đã giảm nhẹ trong năm nay, nhưng vấn đề vẫn còn nghiêm trọng, đặc biệt khi so sánh với các nước khác.
Nga có tỷ lệ ly hôn cao trên thế giới - Ảnh: Newsweek
Số liệu từ Cục Thống kê Nhà nước Liên bang Nga (Rosstat) cũng cho thấy, từ năm 2022 đến năm 2023, số vụ ly hôn hầu như không đổi, với 683.638 vụ vào năm ngoái so với 682.883 vụ năm trước đó. Từ năm 2023 đến năm 2024, số vụ ly hôn giảm nhẹ, đạt 532.896 vụ trong năm nay so với 566.777 vụ năm ngoái. Tuy nhiên, tỷ lệ ly hôn trên 1.000 dân đạt đỉnh 4,7 trong các năm 2011, 2013, 2014 và 2022.
Ngoài ra, Nga cũng chứng kiến sự sụt giảm trong số lượng kết hôn, giảm từ 1,3 triệu cuộc hôn nhân mỗi năm trong giai đoạn 2006-2013 xuống còn 945.000 vào năm 2023, theo hãng tin RT.
Tỷ lệ ly hôn cao không chỉ là vấn đề gia đình mà còn gây ra những tác động đến tỷ lệ sinh của Nga. Với tỷ lệ sinh hiện tại là 1,5 trẻ em trên mỗi phụ nữ, Nga đang ở dưới mức cần thiết (2,1 trẻ em/phụ nữ) để duy trì dân số ổn định. Năm nay, nước này ghi nhận tỷ lệ sinh thấp nhất trong 25 năm qua, gây ra lo ngại về sự suy giảm dân số trong dài hạn.
Sự sụt giảm tỷ lệ sinh kết hợp với tỷ lệ ly hôn cao tạo ra một vòng luẩn quẩn, khi những gia đình tan vỡ thường ít có khả năng sinh thêm con. Điều này đã khiến các chính trị gia và xã hội Nga ngày càng lo ngại về tương lai nhân khẩu học của đất nước.
Tỷ lệ ly hôn cao đã trở thành chủ đề nóng trong các cuộc tranh luận chính trị tại Nga. Một số chính trị gia, như thành viên Duma Quốc gia Nga (Hạ viện Nga) Vitaly Milonov, đã đề xuất những biện pháp gây tranh cãi để giảm tỷ lệ ly hôn. Ông Milonov đề xuất áp dụng hình phạt nặng, bao gồm khoản tiền phạt 100.000 rúp (khoảng 1.134 USD) hoặc thậm chí buộc những người ly hôn phải tham gia "lao động" trong cuộc chiến tại Ukraine. Mặc dù đề xuất này chưa được thông qua, nó đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong xã hội.
Có nhiều yếu tố góp phần vào tỷ lệ ly hôn cao tại Nga, trong đó có các yếu tố xã hội, kinh tế và văn hóa. Một nghiên cứu chỉ ra rằng kiểu uống rượu của cá nhân và các cặp đôi có liên quan đáng kể đến tỷ lệ ly hôn. Việc lạm dụng rượu và các vấn đề kinh tế gia tăng trong một số nhóm dân cư đã tạo áp lực lớn lên các mối quan hệ gia đình. Ngoài ra, những thay đổi về văn hóa, bao gồm việc ngày càng nhiều người trẻ tuổi ưu tiên sự nghiệp và cuộc sống cá nhân hơn việc xây dựng gia đình, cũng làm giảm tỷ lệ kết hôn và góp phần gia tăng ly hôn.
Chính phủ Nga đã thực hiện nhiều biện pháp để khuyến khích việc kết hôn và sinh con. Các chương trình hỗ trợ tài chính cho gia đình, chính sách ưu đãi thuế và các biện pháp khác nhằm thúc đẩy các cặp vợ chồng trẻ sinh thêm con đã được triển khai. Tuy nhiên, hiệu quả của những biện pháp này vẫn chưa được như mong đợi.
Các chuyên gia cũng đề xuất tăng cường giáo dục và hỗ trợ tâm lý cho các cặp đôi, nhằm giúp họ đối mặt với các thách thức trong hôn nhân. Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức về tác động tiêu cực của lạm dụng rượu và cải thiện điều kiện kinh tế xã hội cũng được xem là những giải pháp dài hạn.
Tỷ lệ ly hôn cao và tỷ lệ sinh thấp đang đặt Nga vào tình thế khó khăn trong bối cảnh dân số suy giảm. Nếu không có các biện pháp quyết liệt và hiệu quả, dân số Nga có thể tiếp tục giảm, gây ra những hậu quả về kinh tế, xã hội và an ninh quốc gia.
Hoàng Vũ