Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) Elvira Nabiullina - Ảnh: Bloomberg.
Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) cách đây ít ngày có động thái hạ lãi suất thứ 5 liên tiếp, trong bối cảnh lạm phát suy yếu và nền kinh tế khó tăng trưởng do ảnh hưởng của cuộc chiến tranh kéo dài với Ukraine.
Trong một quyết định phù hợp với dự báo của giới phân tích, hôm 19/12, CBR giảm lãi suất chủ chốt 0,5 điểm phần trăm, về mức 16%.
Theo hãng tin Reuters, tuyên bố hạ lãi suất được CBR đưa ra trong lúc Tổng thống Nga Vladimir Putin đang có một cuộc họp báo. Tại họp báo đó, ông Putin nói sự giảm tốc của nền kinh tế Nga là hệ quả của việc CBR theo đuổi chính sách tiền tệ thắt chặt để chống lạm phát.
“Các thước đo cốt lõi của sự gia tăng giá cả đã giảm xuống trong tháng 11. Tuy nhiên, kỳ vọng lạm phát đã tăng nhẹ trong những tháng gần đây”, tuyên bố của CBR có đoạn viết.
Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Nga dự báo lạm phát tăng mạnh vào đầu năm 2026 do tăng thuế giá trị gia tăng (VAT), nhưng sau đó sẽ giảm trở lại và đạt mục tiêu 4% vào năm 2027. CBR cũng nói rằng “các yếu tố địa chính trị” vẫn còn khó đoán định.
Giới phân tích dự báo CBR sẽ tiếp tục giảm lãi suất, nhưng cơ quan này cho biết sẽ không giảm nhanh lãi suất về mức trung tính. “CBR sẽ duy trì điều kiện chính sách tiền tệ ở mức thắt chặt cần thiết để đưa lạm phát về mục tiêu. Điều này có nghĩa là chính sách tiền tệ sẽ còn thắt chặt trong một thời gian dài”, tuyên bố sau cuộc họp cho biết.
Thống đốc CBR Elvira Nabiullina nói còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến chống lạm phát. Bà so sánh cuộc chiến này với một cuộc chạy marathon, khi nửa sau luôn khó hơn nửa trước. “Một tháng lạm phát thấp là chưa đủ”, bà nhấn mạnh.
Đồng rúp Nga tăng giá so với cả USD và nhân dân tệ sau khi quyết định hạ lãi suất của CBR được công bố. Năm nay, tỷ giá rúp được hỗ trợ bởi lãi suất còn cao và hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Nga giảm.
Theo nhà kinh tế Evgeny Kogan, thị trường tài chính Nga mong đợi một đợt giảm lãi suất lớn hơn. Giới chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp Nga cho rằng mức lãi suất 12-13% là cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế từ mức 1% hiện nay.
Cuộc họp chính sách tiền tệ của CBR đã được lên kế hoạch từ lâu và chỉ vô tình diễn ra trùng thời điểm với cuộc trả lời báo chí qua điện thoại hàng năm của Tổng thống Putin. Phản ứng với tuyên bố hạ lãi suất của CBR, ông Putin nói ông không can thiệp vào quy trình ra quyết định của ngân hàng trung ương.
CBR “hoạt động độc lập. Tôi cố gắng không can thiệp vào các quyết định mà họ đưa ra, và tôi cũng cố gắng bảo vệ họ khỏi bất kỳ ảnh hưởng và sức ép nào từ bên ngoài. Nói chung, ngân hàng trung ương không chỉ đương đầu với khó khăn, mà còn đang hành động rất có trách nhiệm”, ông nói.
Ông Putin dự báo tốc độ lạm phát của Nga có thể giảm về mức 5,6% trong năm nay từ mức 9,5% trong năm ngoái. Theo ước tính của CBR, tốc độ lạm phát hàng năm của Nga tại thời điểm ngày 15/12 là 5,8%.
Sau 5 lần hạ, lãi suất chủ chốt của CBR đã giảm tròn 5 điểm phần trăm từ mức đỉnh 21% vào tháng 6/2025.
Việc tăng lãi suất lên 21% là nhằm ngăn nền kinh tế phát triển quá nóng khi Chính phủ Nga chi tiêu mạnh cho cuộc chiến tranh với Ukraine và nước này đối mặt tình trạng khan hiếm lao động vì một số lượng lớn nam giới được điều động ra chiến trường. Tổng thống Putin cho biết chi tiêu quốc phòng năm 2024 tương đương hơn 7% tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Nga.
Lãi suất còn cao là một lý do khiến kinh tế Nga giảm tốc mạnh trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo nền kinh tế Nga chỉ tăng trưởng 0,6% trong năm nay và 1% trong năm tới, sau khi tăng 4,3% trong năm 2024.
An Huy