Trường Tiểu học xã Nga Hải.
Lựa chọn giáo dục làm tiêu chí nổi trội
Hệ thống cơ sở hạ tầng của xã Nga Hải được đầu tư khang trang, đồng bộ với những con đường đã được bê tông hóa và trải nhựa bằng phẳng, hệ thống điện chiếu sáng, camera an ninh đã đến từng ngõ xóm, hai bên đường phong quang, sạch đẹp nhờ được tô điểm bởi những chậu hoa, mảnh vườn ngập sắc màu... tạo vẻ đẹp riêng cho một miền quê trù phú. Đồng chí Mai Thế Dân, Bí thư Đảng ủy xã Nga Hải, cho biết: “Với quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu XDNTM kiểu mẫu, Đảng ủy xã chỉ đạo UBND xã, Ban Chỉ đạo XDNTM rà soát từng tiêu chí, đánh giá mức độ đã đạt được và chưa đạt để xây dựng kế hoạch, cụ thể hóa thành phong trào thi đua, vận động tới các ban, ngành, đoàn thể, các xóm, các hộ gia đình gắn với trách nhiệm người đứng đầu ở địa phương, đơn vị và vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Trong quá trình thực hiện, chú trọng công tác giám sát cộng đồng, nhất là xây dựng công trình hạ tầng kinh tế - xã hội theo phương thức “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Các chủ trương, kế hoạch của xã được thực hiện bảo đảm dân chủ, công khai cho “dân biết, dân bàn”, sau đó “dân làm, dân kiểm tra”.
Nga Hải là địa phương có bề dày về lịch sử, giàu truyền thống hiếu học. Xã có 4 di tích lịch sử, văn hóa xếp hạng di tích cấp tỉnh và lưu giữ được nhiều lễ hội truyền thống, sinh hoạt văn hóa tốt đẹp... Thời phong kiến, việc học trong làng, xã luôn được Nhân dân quan tâm và ngày càng mở rộng. Có nhiều người đã học hết Tam trường thi đỗ tú tài và đã trở thành ông đồ dạy chữ cho Nhân dân, như ông Đồ Ca, Đồ Vối. Kế thừa truyền thống yêu nước và nhân văn của quê hương, khi có Trường Đô Bái được xây dựng tại làng Cầu Hải, trung tâm tổng vào đầu thế kỷ XX thì việc học chữ Quốc ngữ đã tiếp vào dòng chảy văn hóa một dấu ấn lịch sử mới, mở mang tri thức của thời đại mới. Bởi vậy, nơi đây đã nhanh chóng trở thành tâm điểm của nhiều thanh niên tiến bộ trong tổng, quyết tâm vượt khỏi đói nghèo, vượt khỏi xiềng xích nô lệ đi làm cách mạng.
Những con đường tranh bích họa rực rỡ của xã Nga Hải.
Phát huy truyền thống của quê hương, trong quá trình XDNTM kiểu mẫu, Nga Hải chọn lĩnh vực nổi trội là giáo dục. Công tác giáo dục của xã luôn được coi trọng và ngày một phát triển, từng buớc khẳng định thế mạnh. Những ngôi trường khang trang, hiện đại với đầy đủ các phòng chức năng cùng các trang thiết bị dạy học đồng bộ đã giúp nâng cao chất lượng dạy và học của cô và trò, đưa Nga Hải trở thành “điểm sáng” về giáo dục của huyện Nga Sơn. Cả 3 nhà trường luôn nằm trong tốp đầu của huyện, được nhận nhiều Bằng khen, Giấy khen, Cờ thi đua của các cấp, các ngành. Trong đó, Trường Tiểu học và THCS xã Nga Hải đạt chuẩn quốc gia mức độ II, trường mầm non đạt chuẩn mức độ I, cơ sở vật chất khang trang, đầy đủ trang thiết bị dạy học. Đặc biệt, xã có khu rèn luyện thể chất, tăng cường sức bền cho học sinh là điểm nhấn nổi bật. Nhiều thầy, cô giáo là giáo viên giỏi cấp tỉnh, cấp huyện được tặng thưởng Bằng khen của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo, của Chủ tịch UBND tỉnh, Giấy khen của Chủ tịch UBND huyện... luôn tâm huyết với nghề. Nhiều thế hệ học sinh các nhà trường đã trở thành cán bộ lãnh đạo, các nhà khoa học, quản lý, giáo sư, tiến sĩ, tướng lĩnh, các doanh nhân, kĩ sư, bác sĩ, nhà giáo... đã và đang công tác trên khắp mọi miền của Tổ quốc. Đến nay, xã có 1 giáo sư; 1 phó giáo sư; 9 tiến sĩ; trên 600 cử nhân, thạc sĩ, đã có nhiều cống hiến vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Quê hương đổi mới
Không chỉ tập trung đầu tư cho giáo dục, trong quá trình XDNTM kiểu mẫu, xã Nga Hải cũng luôn chú trọng đến phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân. Đồng thời thực hiện chuyển đổi số, XDNTM kiểu mẫu theo hướng hiện đại, văn minh. Trong tiết xuân, chúng tôi có dịp về thôn thông minh Trung Tiến. Điều cảm nhận đầu tiên là cảnh quan sạch sẽ, khang trang, trù phú! Các tuyến đường đổ bê tông rộng rãi, phẳng phiu, hai bên đường là những hàng cây, chậu hoa xanh mướt, căng tràn nhựa sống. Trung tâm thôn có nhà văn hóa bề thế, tiện nghi, có khu tập thể thao trong nhà, ngoài trời. Không gian thoáng đãng, quang cảnh làng quê hiền hòa, con người sống vui tươi, thân thiện. Trong câu chuyện với chúng tôi, Bí thư chi bộ thôn Trung Tiến Mai Thế Bính tỏ rõ sự tự hào: “Với quyết tâm chính trị cao nhất, từ năm 2023 đến nay, được xã lựa chọn làm thôn điểm xây dựng thôn thông minh, hiện trong thôn đã có 91,66% người dân trong độ tuổi lao động được đào tạo kỹ năng số cơ bản; 80,1% người dân trong độ tuổi lao động có tài khoản thanh toán điện tử. Thôn cũng được trang bị hệ thống truyền thanh thông minh để thuận tiện trong công tác tuyên truyền những chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương; 100% hộ sản xuất, kinh doanh, cơ sở sản xuất, kinh doanh trong thôn chấp nhận thanh toán điện tử. Đầu tư lắp đặt hàng chục camera, bộ phát sóng Wifi tốc độ cao để người dân sử dụng điện thoại thông minh cập nhật thông tin, bán hàng online trên các nền tảng mạng Zalo, Facebook, Tiktok... Thôn thành lập các câu lạc bộ: dân ca, dân vũ, bóng bàn, bóng đá, dưỡng sinh hoạt động thường xuyên, đời sống văn hóa ngày càng phong phú.
Nhà văn hóa thôn thông minh Trung Tiến khang trang, hiện đại đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân.
Tại các thôn NTM kiểu mẫu Đông Sơn, Nam Lộc, Tây Sơn, Hải Tiến, Cần Thanh, Hải Bình, đời sống văn hóa, tinh thần, thu nhập của người dân được nâng lên rõ rệt; môi trường sống sạch sẽ, thân thiện. Các thôn đã tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, tạo diện mạo mới cho quê hương. Ngoài việc người dân đóng góp “sức người, sức của”, nhiều doanh nghiệp, người con quê hương thành đạt cũng tích cực hỗ trợ tài chính để các thôn, xóm bê tông hóa đường giao thông, xây dựng cổng làng, hệ thống thu gom, xử lý nước thải; thành lập tổ thu gom xử lý rác thải, các tuyến đường cây xanh, đường hoa được trồng nhiều hơn... Nhờ thế mà không gian, cảnh quan xã Nga Hải ngày một phong quang, sạch sẽ; tình làng, nghĩa xóm thêm khăng khít, bền chặt. Người dân nhận thức được XDNTM kiểu mẫu là việc của mình và là người thụ hưởng trước tiên nên tích cực tham gia bằng những việc làm cụ thể, thiết thực.
Mô hình trồng dưa trong nhà lưới tại xã Nga Hải cho hiệu quả kinh tế cao.
Song song với đó, xã Nga Hải cũng tiếp tục quan tâm thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân. Xã thường xuyên phối hợp tập huấn, vận động Nhân dân áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất; khuyến khích người dân phát triển ngành nghề thương mại, dịch vụ; phối hợp tổ chức mở các lớp dạy nghề cho người lao động... Với truyền thống sản xuất nông nghiệp lâu đời, xã khuyến khích người dân cải tạo, dồn đổi ruộng đất để phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao. Đến nay, toàn xã có gần 5ha nhà lưới trồng các loại dưa, cho thu nhập mỗi năm hơn 1,5 tỷ đồng/ha. Bằng nhiều giải pháp tích cực, năm 2024, thu nhập bình quân của người dân trong xã đạt gần 70 triệu đồng. Kinh tế phát triển, đời sống và thu nhập của Nhân dân được nâng lên nên chủ trương huy động nguồn lực cộng đồng để XDNTM kiểu mẫu triển khai khá thuận lợi và được Nhân dân hưởng ứng tích cực. Bằng các nguồn lực từ năm 2024 đến nay, Nga Hải đã huy động được khoảng 116 tỷ đồng cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng đáp ứng các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Với việc hoàn thành đầy đủ, chất lượng toàn bộ các tiêu chí, xã Nga Hải đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí xã NTM kiểu mẫu với tiêu chí nổi trội là giáo dục toàn diện. Sự thay đổi diện mạo ở Nga Hải chính là thành quả của Đảng bộ và Nhân dân địa phương trong suốt một thời gian dài đoàn kết, nỗ lực phấn đấu thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM. Trên lộ trình trở thành xã NTM kiểu mẫu, những lợi ích kinh tế - xã hội của chương trình mang lại đã và sẽ làm cho người dân nhận thức rõ hơn vai trò, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc tiếp tục nâng cao các tiêu chí của xã NTM kiểu mẫu, để Nga Hải trở thành một vùng quê không ngừng phát triển của huyện Nga Sơn.
Bài và ảnh: Phương Nga