Hình ảnh từ hiện trường cho thấy ngọn lửa bao trùm toàn bộ khu vực đậu máy bay, kèm nhiều tiếng nổ lớn từ khu chuyên dùng để thử nghiệm và bảo dưỡng khí tài đặc biệt.
Máy bay thử nghiệm vũ khí laser trên không A-60 của Nga
A-60 ra đời từ đầu những năm 1980 trên cơ sở biến thể sâu của vận tải cơ Il-76MD. Nó được thiết kế để nghiên cứu đường đi của tia laser trong tầng khí quyển cao và dần trở thành nền tảng thử nghiệm chủ lực cho những thế hệ vũ khí năng lượng mới, bao gồm hệ thống laser chống vệ tinh được cho là hoàn tất thử nghiệm vào cuối thập niên 2010.
Dù giữ vai trò quan trọng trong nghiên cứu, A-60 chưa từng được thiết kế cho mục đích tác chiến và các loại laser thực chiến được kỳ vọng sẽ đặt trên MiG-31 hoặc máy bay đánh chặn thế hệ mới PAK DP.
Từ giữa thập niên 2010, khi Nga đẩy mạnh các chương trình laser chống vệ tinh, giới tình báo Mỹ đã nhiều lần cảnh báo về việc Nga và Trung Quốc phát triển vũ khí không gian nhằm vô hiệu hóa ưu thế của Mỹ trong lĩnh vực quân sự và thương mại dựa trên mạng lưới vệ tinh.
Song song với laser, Moskva cũng theo đuổi các hệ thống tên lửa đánh chặn không gian như S-500, S-550 hay A-235 cùng nhiều giải pháp tác chiến điện tử gây nhiễu vệ tinh.
Việc A-60 bị phá hủy gây nhiều tranh luận về mức độ thiệt hại thực tế đối với các chương trình vũ khí năng lượng của Nga.
Một số nguồn cho rằng hệ thống laser Persevet đã hoàn tất thử nghiệm, trong khi việc Liên Xô tan rã khiến nhiều ngành công nghiệp liên quan tới A-60 mai một, làm dấy lên nghi vấn nền công nghiệp quốc phòng Nga khó có thể chế tạo lại dòng máy bay này hoặc sẽ phải phụ thuộc vào nguồn linh kiện từ nước ngoài.
Dù tình thế trên chiến trường đang bất lợi, lực lượng UAV của Ukraine thời gian qua vẫn thực hiện hàng loạt đòn đánh sâu vào lãnh thổ Nga, nhiều lần nhằm vào mục tiêu giá trị cao.
Các cuộc tấn công khiến một số nhà máy lọc dầu gặp sự cố, gây ùn tắc tại các trạm xăng và đe dọa nguồn xuất khẩu nhiên liệu của Nga.
Hồi đầu tháng 6, Chiến dịch “Mạng nhện” với hàng loạt UAV được xem là đòn đánh lớn nhất, phá hủy nhiều máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS và Tu-22M3, gây thiệt hại mà giới phân tích nhận định cần nhiều năm mới khôi phục được.
Hàng loạt sân bay của Nga sau đó tiếp tục trở thành mục tiêu, với nhiều dòng máy bay bị loại khỏi vòng chiến như Su-34, MiG-31, Su-30SM cùng các loại trực thăng.
Những đòn tập kích sâu này được cho là có sự hỗ trợ từ chuyên gia phương Tây và dữ liệu tình báo vệ tinh nhằm tối ưu hóa khả năng tấn công.
Ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine cũng nhận lượng lớn linh kiện và nguồn tài chính để duy trì sản xuất UAV quy mô lớn.
Ngọc An