Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký sắc lệnh có thể cho phép Exxon Mobil quay lại nắm giữ cổ phần trong dự án dầu khí Sakhaline-1. (Ảnh: RT)
Sắc lệnh, ký ngày 15/8/2025, cho thấy Moscow đang phần nào nới lỏng lập trường với vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dầu khí. Exxon Mobil - từng nắm 30% cổ phần trước khi rút lui năm 2022 sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine - được coi là bên hưởng lợi tiềm năng.
Động thái này nối tiếp sắc lệnh hồi tháng 10/2022, khi quyền điều hành dự án được chuyển giao cho công ty con của Rosneft là Sakhalinmorneftegaz-shelf. Khi đó, Exxon rút hoàn toàn, đồng thời ghi nhận khoản lỗ kế toán 4,6 tỷ USD.
Lần này, sắc lệnh mở ra khả năng cho cổ đông nước ngoài quay lại nếu đáp ứng 3 điều kiện: Thúc đẩy việc gỡ bỏ trừng phạt, đảm bảo nguồn cung thiết bị nhập khẩu trọng yếu, và chuyển vốn trực tiếp vào tài khoản dự án.
Điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài
Theo Reuters, khả năng Exxon, hay các công ty phương Tây trở lại phụ thuộc vào việc Mỹ và EU có nới lỏng trừng phạt hay không. Sắc lệnh không đưa ra cơ chế tự động, mà sẽ dựa vào đàm phán ngoại giao và thỏa thuận thương mại. Hiện dự án Sakhaline-1 vẫn có sự tham gia của Rosneft (Nga), ONGC Videsh Limited (Ấn Độ) và SODECO (Nhật Bản).
Nga cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khôi phục chuỗi cung ứng thiết bị dầu khí, vốn bị gián đoạn bởi lệnh cấm vận thương mại từ phương Tây. Doanh nghiệp muốn quay lại phải cam kết đảm bảo nguồn cung thiết bị để duy trì sản lượng.
Bối cảnh địa chính trị và rủi ro kinh tế
Đáng chú ý, sắc lệnh được ký cùng ngày Tổng thống Putin gặp ông Donald Trump trong chuyến thăm song phương tại Alaska. Dù trọng tâm nghị sự là tình hình chiến sự ở Ukraine, nhiều nguồn tin cho biết hai bên cũng thảo luận về hợp tác kinh tế. Một số cố vấn của ông Trump thậm chí cân nhắc việc dỡ bỏ một phần lệnh trừng phạt nếu có tiến triển rõ rệt trên chiến trường.
Dù vậy, triển vọng này vẫn bất định. Luật hiện hành tại Mỹ và châu Âu cấm các khoản đầu tư mới vào hạ tầng năng lượng của Nga, trừ khi có giấy phép đặc biệt. Tuy nhiên, dự án Sakhaline-1 chưa bao giờ nằm trong danh sách trừng phạt trực tiếp, tạo ra một khoảng trống pháp lý để xem xét.
Từ khi xung đột nổ ra năm 2022, giá dầu Nga giảm mạnh từ 100 USD xuống chỉ còn khoảng 55 USD/thùng, khiến ngân sách nhà nước hụt thu nghiêm trọng. Điều này đe dọa làm cạn Quỹ phúc lợi quốc gia trước cuối năm 2025. Trong bối cảnh đó, việc mời gọi vốn nước ngoài trở lại dự án Sakhaline-1 được xem là một phần trong chiến lược rộng hơn của ông Putin nhằm ổn định kinh tế vĩ mô.
Nh.Thạch
RT