Ngày 9/5, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga sẵn sàng ngừng bắn 30 ngày theo đề nghị của Ukraine, nhưng với điều kiện nhất định.
"Đề xuất ngừng bắn 30 ngày đã được phía Ukraine đưa ra từ lâu. Và ngay khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra, Tổng thống Vladimir Putin đã bày tỏ sự ủng hộ, song cho rằng sẽ rất khó để thảo luận chi tiết về vấn đề này nếu không tìm ra câu trả lời cho rất nhiều chi tiết xung quanh khái niệm ngừng bắn" – ông Peskov cho hay.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov. Ảnh: Tass
Quan chức Điện Kremlin nhấn mạnh, Nga ủng hộ ngừng bắn 30 ngày nhưng với điều kiện các bên giải quyết thỏa đáng những vấn đề liên quan trong cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm.
Moscow nhiều lần tuyên bố sẵn sàng bắt đầu đàm phán với Kiev mà không cần bất kỳ điều kiện tiên quyết nào.
Vào tháng 3, Moscow đã đồng ý với lệnh ngừng bắn một phần trong 30 ngày do Washington làm trung gian, tập trung vào việc ngừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng. Tuy nhiên, theo quân đội Nga, Kiev đã vi phạm lệnh ngừng bắn nhiều lần.
Cũng trong tháng 3, Tổng thống Putin cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với một lệnh ngừng bắn tiềm năng kéo dài 30 ngày trong cuộc xung đột Ukraine theo đề xuất của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Tuy nhiên, Tổng thống Nga cũng nêu lên lo ngại về cách thực thi thỏa thuận này. Ông Putun cảnh báo về những lỗ hổng tiềm tàng và bất lợi chiến lược mà Nga có thể đối mặt nếu chấp nhận tạm ngừng bắn.
Theo Tổng thống Putin, Nga muốn có đảm bảo rằng trong thời gian ngừng bắn 30 ngày, Ukraine sẽ không tiến hành huy động thêm lực lượng, không huấn luyện binh sĩ và không nhận thêm vũ khí.
Ông Putin cho rằng lực lượng Ukraine có thể tận dụng thời gian ngừng bắn để tái tổ chức, tiếp nhận thêm vũ khí và huấn luyện tân binh.
Chủ nhân Điện Kremlin cũng lưu ý rằng việc thực thi lệnh ngừng bắn trên một chiến tuyến rộng lớn như vậy sẽ rất khó khăn, vi phạm có thể dễ dàng bị tranh cãi, dẫn đến việc hai bên đổ lỗi cho nhau. Hệ thống "kiểm soát và xác minh" để giám sát lệnh ngừng bắn tiềm tàng hiện chưa có nhưng cần được thống nhất một cơ chế cụ thể.
Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ngừng bắn từ ngày 8/5 đến hết ngày 10/5 vì lý do nhân đạo để kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng của Liên Xô trước Đức Quốc xã trong Thế chiến II. Moscow cũng cho rằng lệnh ngừng bắn có thể đóng vai trò là chất xúc tác cho "sự khởi đầu của các cuộc đàm phán trực tiếp với Kiev mà không cần điều kiện tiên quyết".
Tuy nhiên, Ukraine đã từ chối đề nghị này và tiếp tục kêu gọi ngừng bắn trong ít nhất 30 ngày - một đề xuất mà Nga không đồng tình do lo ngại Ukraine có thể tận dụng thời gian đó để tập hợp lực lượng, bổ sung vũ khí.
Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa tuyên bố, Kiev sẵn sàng "ngừng bắn toàn diện", không cần điều kiện tiên quyết nào với Nga ngay lập tức.
Trong một chia sẻ trên kênh Telegram hôm 8/5, Tổng thống Zelensky cho biết, ông đã có cuộc thảo luận với người đồng cấp Mỹ Donald Trump.
Cuộc thảo luận tập trung vào các cách thức để "mang lại lệnh ngừng bắn thực sự và lâu dài" giữa Ukraine và Nga, cũng như tình hình ở tiền tuyến và những nỗ lực ngoại giao" đang diễn ra. Ông một lần nữa nhấn mạnh, lệnh ngừng bắn nên kéo dài ít nhất 30 ngày để "tạo ra nhiều cơ hội cho ngoại giao".
Trong khi đó, Tổng thống Trump hôm 8/5 tiếp tục hối thúc Nga và Ukraine ngừng bắn 30 ngày và nhanh chóng chấm dứt xung đột.
"Tôi có một thông điệp cho cả Nga và Ukraine: Hãy chấm dứt cuộc chiến này. Hãy chấm dứt cuộc chiến vô nghĩa này. Đó là thông điệp của tôi cho cả hai bên", ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục.
Trong một diễn biến liên quan khác, theo một nguồn tin ngoại giao của Pháp, Mỹ và các đồng minh châu Âu đang hoàn thiện đề xuất ngừng bắn trong 30 ngày tại Ukraine, nếu bị từ chối, họ sẽ cùng nhau áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Nga.
"Những gì có thể xảy ra trong những giờ và những ngày tới, có thể là thông báo ngừng bắn trong 30 ngày hoặc các lệnh ngừng bắn được chia nhỏ, điều này vẫn đang được thảo luận. Chúng tôi đang ở thời điểm mà chúng tôi sẽ không chờ đợi phản hồi chính thức từ Moscow đối với đề xuất chung về tuyên bố ngừng bắn", nguồn tin cho hay.
Việc Mỹ và châu Âu đồng loạt thúc đẩy ngừng bắn 30 ngày tại Ukraine cho thấy nỗ lực nhằm hạ nhiệt căng thẳng trước mùa hè – thời điểm thường chứng kiến các cuộc giao tranh leo thang.
Nguyễn Phương