Nga tăng cường ảnh hưởng ở khu vực Trung Á

5 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Trung Á tại Tajikistan. Ảnh: Trang thông tin Tổng thống Nga

Khu vực Trung Á, gồm các quốc gia Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, vốn từ lâu đã là khu vực chiến lược đối với Nga do mối quan hệ lịch sử, văn hóa, địa chính trị. Trong bối cảnh các nước phương Tây tăng cường hàng loạt biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga, thắt chặt quan hệ với Trung Á sẽ giúp Mátxcơva mở rộng “hậu phương chiến lược”, tránh bị cô lập hoàn toàn. Khu vực này cũng đóng vai trò “cầu nối ngoại giao” để Nga duy trì liên hệ với các nước Hồi giáo; đồng thời có tiếng nói trong các vấn đề của Afghanistan, Iran và Nam Á.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Trung Á được tổ chức ở thủ đô Dushanbe, Tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan đã nhất trí thúc đẩy hội nhập kinh tế, làm sâu sắc hơn hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, tài chính, hậu cần và quản lý môi trường, mở rộng hợp tác năng lượng và cơ sở hạ tầng, đồng thời tăng cường phối hợp về an ninh khu vực. Một thông cáo chung và kế hoạch hành động giai đoạn 2025-2027 đã được thông qua nhằm thắt chặt quan hệ đối tác trên nhiều lĩnh vực.

Theo Tổng thống Vladimir Putin, các dự án chung về năng lượng, bao gồm việc hiện đại hóa các nhà máy thủy điện được xây dựng từ thời Liên Xô và phát triển các cơ sở mới. Nga đã phân bổ hơn 33 triệu USD cho các dự án chung về môi trường và nước, bao gồm các chương trình sử dụng hiệu quả những con sông xuyên biên giới và khôi phục khu vực biển Aral. “Nga và 5 quốc gia Trung Á đang làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác không chỉ trong lĩnh vực hydrocarbon mà còn trong việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân sử dụng công nghệ hiện đại nhất của Nga”, Tổng thống Vladimir Putin cho biết thêm.

Trong khi đó, cuộc họp Hội đồng nguyên thủ SNG là cơ hội để giải quyết những vấn đề thực tiễn trong hợp tác nội khối, thiết lập các lĩnh vực trọng tâm cho chặng đường tương lai và thảo luận về các vấn đề cấp bách tại khu vực cũng như quốc tế. Một số văn kiện quan trọng đã được thông qua, đặc biệt là các chương trình hợp tác an ninh biên giới đối ngoại giai đoạn 2026-2030, chương trình chống khủng bố và chủ nghĩa cực đoan giai đoạn 2026-2028, các kế hoạch hợp tác quân sự đến năm 2030, tuyên bố chung về hợp tác chống tội phạm xuyên quốc gia và tuyên bố về hợp tác bảo đảm an ninh năng lượng khu vực.

Theo nhiều nhà phân tích, chuyến thăm này của Tổng thống Vladimir Putin gửi đi tín hiệu mạnh mẽ rằng, Nga vẫn đặt Trung Á là ưu tiên trong chính sách đối ngoại. Gia tăng ảnh hưởng tại khu vực này sẽ giúp Nga củng cố vành đai ổn định ở biên giới phía Nam. Vì Trung Á nằm sát Afghanistan, Iran và Trung Quốc, nên đây là vùng đệm tự nhiên giữa Nga và các điểm nóng địa chính trị. Những năm gần đây, Mátxcơva coi Trung Á là tuyến đầu chống lại chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan và buôn lậu ma túy từ Afghanistan. Việc duy trì các căn cứ quân sự tại Tajikistan và Kyrgyzstan giúp Nga kiểm soát an ninh vùng biên giới phía Nam, đồng thời thể hiện vai trò “người bảo hộ” cho các quốc gia nhỏ hơn trong khu vực. Nhờ Trung Á, Nga còn có thể chuyển hướng xuất khẩu năng lượng sang Nam Á và Trung Đông, tránh phụ thuộc vào tuyến châu Âu.

Bên cạnh đó, việc tăng cường ảnh hưởng thông qua các diễn đàn như Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU), SNG sẽ giúp Nga có được nhiều ưu thế hơn so với các đối thủ cạnh tranh khác, nhất là khi Trung Quốc đang tìm cách “lấn sân” bằng sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Trong khi đó, EU thu hút các nhà lãnh đạo Trung Á bằng những lời hứa về đầu tư và hợp tác cơ sở hạ tầng. Chỉ riêng trong năm nay, các nước Trung Á đã tổ chức 2 hội nghị thượng đỉnh lớn - một với EU vào tháng 4 và một với Trung Quốc vào tháng 6. Thổ Nhĩ Kỳ cũng có cuộc họp tương tự với các nước Trung Á vào năm 2024.

Rõ ràng, đối với Nga, tăng cường ảnh hưởng tại Trung Á không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố vị thế chiến lược và an ninh quốc gia. Những thành công về thương mại và hợp tác an ninh khu vực trong thời gian tới sẽ là minh chứng cụ thể về hiệu quả của chính sách “xoay trục Á - Âu” mà Điện Kremlin theo đuổi.

Quỳnh Dương (Theo AA, Moscow Times)

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/nga-tang-cuong-anh-huong-o-khu-vuc-trung-a-719239.html