Nga tung 'sát thủ UAV' công nghệ mới biết đánh hội đồng, chiến trường Ukraine rúng động

5 giờ trướcBài gốc

Shahed-136, loại máy bay không người lái (UAV) do Iran thiết kế, từ lâu đã trở thành một trong những vũ khí chủ lực trong chiến lược không quân của Nga tại Ukraine.

Phiên bản mới nhất của dòng UAV này, được gọi là Shahed-136 MS, đánh dấu bước tiến đáng kể trong công nghệ quân sự, thể hiện sự hợp tác chặt chẽ giữa Nga và Iran trong việc nâng cấp và hiện đại hóa các hệ thống vũ khí không người lái.

Dựa trên các thông tin từ bài viết trên Bulgarian Military và The New Voice of Ukraine, bài viết này sẽ phân tích những cải tiến công nghệ của Shahed-136 MS và tác động đối với tác chiến hiện đại.

UAV Shahed‑136 MS mới của Nga khiến cán cân tác chiến trên không thay đổi.

Những nâng cấp công nghệ nổi bật của Shahed-136 MS

Shahed-136 MS, bị bắn hạ tại khu vực Sumy, Ukraine vào tháng 6/2025, đã hé lộ những cải tiến đáng kể so với các phiên bản trước đó.

Theo báo cáo từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine (HUR), UAV Shahed-136 MS vẫn mang thiết kế cốt lõi của Iran, với cấu trúc thân và bố trí linh kiện điện tử đặc trưng.

Tuy nhiên, các nâng cấp quan trọng cho thấy sự hợp tác sâu rộng giữa Nga và Iran nhằm tăng cường khả năng tác chiến và tính linh hoạt của UAV này.

Thông số kỹ thuật của UAV Shahed-136 MS. Ảnh: Cục Tình báo Bộ Quốc phòng Ukraine / Telegram

Những cải tiến chính bao gồm tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và bộ xử lý Nvidia Jetson Orin.

Shahed-136 MS được trang bị một máy tính mini Nvidia Jetson Orin, chuyên biệt cho các tác vụ AI và xử lý video.

Điều này cho phép UAV thực hiện nhận diện mục tiêu tự động thông qua thị giác máy tính, cải thiện độ chính xác khi tấn công các mục tiêu động hoặc không có tọa độ cố định.

Tính năng này giúp Shahed-136 MS vượt qua hạn chế của các mẫu trước vốn chỉ dựa vào tọa độ GPS được lập trình sẵn.

Video: Hindustan Times

UAV Shahed-136 MS được tích hợp camera hồng ngoại sóng dài (LWIR), cho phép hoạt động hiệu quả vào ban đêm và nhận diện các mục tiêu phát ra nhiệt như máy phát điện, biến áp hoặc động cơ thiết bị.

Camera này còn hỗ trợ điều chỉnh quỹ đạo tấn công và bỏ qua các mục tiêu giả hoặc đã mất nhiệt, nâng cao khả năng tấn công chính xác.

Shahed-136 MS sử dụng hệ thống anten định hướng bốn phần tử (CRPA), cải tiến từ hệ thống Nasir tám kênh của Iran.

Hệ thống này có khả năng thu nhận tín hiệu GPS trong dải L1 và L5, giúp tăng cường khả năng chống nhiễu điện tử và giả mạo tín hiệu vệ tinh từ các hệ thống tác chiến điện tử của Ukraine.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là khả năng truyền dữ liệu thời gian thực thông qua mạng di động của Ukraine.

Shahed-136 MS được trang bị modem vô tuyến và hệ thống truyền video/telemetry, cho phép điều khiển từ xa với khoảng cách lên đến 150km (hoặc xa hơn nếu có bộ lặp tín hiệu).

Điều này giúp Nga thu thập thông tin tình báo về hệ thống phòng không của Ukraine trong thời gian thực, đồng thời tăng khả năng né tránh các biện pháp phòng thủ.

Phiên bản Shahed-136 MS có thể mang đầu đạn lên đến 90kg, gần gấp đôi so với đầu đạn 50kg của các mẫu trước. Đầu đạn mới, như KOFZBCh của Nga (tích hợp hiệu ứng xuyên giáp, phân mảnh, nổ mạnh và gây cháy) hoặc đầu đạn kết hợp của Iran, được thiết kế để phá hủy các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng kiên cố hơn, như xe tăng BMP-3 hay các công trình phòng thủ.

Máy bay không người lái Shahed, còn được gọi là Gerans, đang được sản xuất tại Nga. Ảnh X

Sự chuyển đổi từ nhập khẩu sang sản xuất nội địa và tác động đến tác chiến hiện đại

Shahed-136 ban đầu được Iran cung cấp, nhưng Nga đã nhanh chóng chuyển sang sản xuất trong nước tại khu kinh tế đặc biệt Alabuga ở Tatarstan và nhà máy Kupol ở Izhevsk.

Theo Bulgarian Military, tính đến tháng 5/2025, Nga đã sản xuất hơn 26.000 chiếc Shahed-136, với năng lực sản xuất đạt khoảng 170 UAV mỗi ngày và kế hoạch tăng lên 190 chiếc vào cuối năm.

Sự chuyển đổi này không chỉ giảm sự phụ thuộc vào Iran mà còn cho phép Nga tích hợp các linh kiện nội địa, như hệ thống dẫn đường Kometa-M tương thích với GLONASS, và các linh kiện từ Trung Quốc để thay thế công nghệ phương Tây bị hạn chế bởi lệnh trừng phạt.

Sự xuất hiện của UAV Shahed-136 MS đã làm thay đổi cục diện tác chiến không người lái tại Ukraine và đặt ra những thách thức mới cho hệ thống phòng không của Ukraine cũng như các đồng minh.

Với chi phí sản xuất chỉ từ 20.000 đến 50.000 USD mỗi chiếc, Shahed-136 MS là một giải pháp kinh tế để Nga duy trì áp lực liên tục lên Ukraine. Trong khi đó, Ukraine buộc phải sử dụng các hệ thống phòng không đắt đỏ như Patriot hoặc S-300 để đối phó, tạo ra sự chênh lệch về chi phí phòng thủ và tấn công.

Khả năng hoạt động ở độ cao 2.000-3.000m và sử dụng mạng di động để điều khiển khiến Shahed-136 MS khó bị phát hiện và đánh chặn hơn.

Tỷ lệ đánh chặn của Ukraine đã giảm từ hơn 90% trong năm 2024 xuống còn khoảng 30% vào đầu năm 2025, buộc Ukraine phải phát triển các biện pháp đối phó mới, như hệ thống cảm biến âm thanh ‘Sky Fortress’ hoặc UAV đánh chặn chuyên dụng.

Sự hợp tác Nga-Iran không chỉ dừng lại ở xung đột Nga-Ukraine. Các cải tiến công nghệ từ Shahed-136 MS có thể được Iran áp dụng trong các hoạt động tại Trung Đông, hoặc xuất khẩu sang các khu vực xung đột khác, làm gia tăng nguy cơ bất ổn toàn cầu.

Shahed-136 MS là minh chứng cho sự phát triển nhanh chóng của công nghệ UAV trong tác chiến hiện đại, kết hợp giữa chi phí thấp, khả năng sản xuất hàng loạt và các tính năng công nghệ cao như AI, camera hồng ngoại và hệ thống dẫn đường chống nhiễu.

Sự hợp tác Nga-Iran đã biến Shahed-136 từ một UAV ‘kamikaze’ đơn giản thành một nền tảng mô-đun đa năng, tương tự các dòng drone thương mại như DJI Mavic hay Bayraktar TB2.

Tuy nhiên, những nâng cấp này cũng đặt ra thách thức lớn cho Ukraine và cộng đồng quốc tế trong việc phát triển các biện pháp đối phó hiệu quả.

Trong bối cảnh cuộc đua công nghệ không người lái ngày càng gay gắt, Shahed-136 MS không chỉ là vũ khí trên chiến trường Ukraine mà còn là lời cảnh báo về tương lai của chiến tranh công nghệ cao, nơi các hệ thống giá rẻ nhưng hiệu quả có thể thay đổi cán cân quyền lực.

Đào Cảnh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/nga-tung-uav-cam-tu-moi-shahed136ms-tich-hop-ai-chien-truong-ukraine-rung-dong-2417428.html