Nga và Ukraine lên tiếng về đề xuất đổi đất hiếm lấy viện trợ của Tổng thống Trump

5 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo ở Washington, D.C. ngày 30/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh cuộc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra một đề xuất gây tranh cãi: đổi viện trợ quân sự và kinh tế cho Ukraine lấy quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là đất hiếm. Đề xuất này không chỉ phản ánh sự quan tâm của Mỹ đối với các nguồn tài nguyên chiến lược mà còn mở ra nhiều câu hỏi về tính khả thi với Ukraine.

Đề xuất của Tổng thống Trump

Tại một cuộc họp báo gần đây, ông Trump đã phát biểu rằng ông muốn đạt được thỏa thuận với Ukraine để đổi viện trợ lấy quyền khai thác đất hiếm và các khoáng sản khác.

“Chúng tôi đang tìm cách đạt được thỏa thuận với Ukraine để họ đảm bảo những gì chúng tôi cung cấp cho họ bằng đất hiếm và những thứ khác. Chúng tôi đang đầu tư hàng trăm tỷ USD. Họ có nguồn đất hiếm tuyệt vời. Tôi muốn an ninh đất hiếm và họ sẵn sàng làm điều đó”, ông Trump phát biểu.

Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh rằng Ukraine sở hữu trữ lượng khoáng sản quý giá, trong đó có đất hiếm, lithium, coban và titan, những nguyên liệu thiết yếu cho ngành công nghệ cao và quốc phòng. Theo ước tính, tổng giá trị của các khoáng sản này có thể lên tới hàng chục nghìn tỷ USD.

Phát biểu ngày 4/2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng đã bày tỏ sự cởi mở đối với ý tưởng này, nhắc lại rằng ông sẵn sàng để Mỹ phát triển các nguồn tài nguyên của Ukraine mình nếu họ tiếp tục chuyển vũ khí cho Kiev.

“Nga đã kiểm soát một số vùng lãnh thổ của chúng tôi và một số khu vực đó chứa trữ lượng đáng kể tài nguyên thiên nhiên. Chúng tôi sẵn sàng phát triển các nguồn tài nguyên này với các đối tác của mình. Điều này hoàn toàn công bằng”, ông Zelensky nói với báo giới.

Kế hoạch cung cấp cho đồng minh phương Tây quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine để đổi lấy sự hỗ trợ quân sự và tài chính liên tục được Tổng thống Zelensky phác thảo lần trước đó và được đưa vào "Kế hoạch Chiến thắng" mà ông Zelensky đã trình bày với ông Trump và các quan chức Mỹ vào mùa thu năm ngoái.

Phản ứng từ Nga

Nga đã nhanh chóng phản ứng trước đề xuất trên từ ông Trump. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng ý tưởng này thực chất là một lời đề nghị mua viện trợ từ phía Ukraine, chứ không phải là một sự hỗ trợ miễn phí.

Ông nhấn mạnh rằng việc cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine từ Mỹ vẫn tiếp tục và không có dấu hiệu dừng lại. Người phát ngôn trên cũng lưu ý nếu Mỹ ngừng hỗ trợ quân sự cho Ukraine, điều đó có thể dẫn đến việc chấm dứt xung đột.

"Đây là một lời đề nghị mua viện trợ, nghĩa là không cung cấp miễn phí hoặc theo bất kỳ cách nào khác, mà cung cấp trên cơ sở thương mại. Tốt hơn là không cung cấp viện trợ gì cả và do đó đóng góp vào chấm dứt cuộc xung đột này", ông Peskov được hãng thông tấn TASS dẫn lời cho biết.

Bình luận về tuyên bố của Tổng thống Trump về tiến triển trong việc thiết lập hòa bình ở Ukraine, ông Peskov cho biết: "Điện Kremlin không có dữ liệu chính xác về ý của ông Trump".

Những thách thức trong việc thực hiện kế hoạch

Mặc dù Ukraine có trữ lượng lớn các khoáng sản quý giá, nhưng việc khai thác chúng không phải là điều đơn giản. Nhiều khu vực chứa các mỏ đất hiếm lại nằm trong tay lực lượng Nga hoặc gần tiền tuyến, khiến cho việc tiếp cận trở nên khó khăn. Theo Cục Khảo sát Địa chất Ukraine, mỏ đất hiếm lớn nhất hiện nay nằm ở vùng miền Đông đang có xung đột.

Các chuyên gia phương Tây cũng tỏ ra hoài nghi về khả năng khai thác các khoáng sản này trong tương lai gần. Wolf-Christian Paes, thành viên cấp cao về xung đột vũ trang tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), cho biết: "Điểm yếu lớn nhất của kế hoạch này là hầu hết các kho dự trữ đều nằm ở những khu vực do Nga kiểm soát". Điều này đồng nghĩa với việc cần có một giải pháp hòa bình lâu dài trước khi có thể khai thác tài nguyên.

Ngoài ra, khai thác đất hiếm rất tốn kém và các mỏ đã biết ở Ukraine nhỏ hơn nhiều so với ở Mỹ, George Ingvall, nhà phân tích giá tại Benchmark Minerals Intelligence nêu quan điểm.

Cùng với đó, việc khai thác tài nguyên thiên nhiên cũng cần có sự đảm bảo an ninh. Một quan chức cấp cao Ukraine đã nhấn mạnh rằng nếu không có đủ bảo đảm an ninh từ phía Mỹ, việc hợp tác khai thác sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Công Thuận/Báo Tin tức (Theo wsj.com/unian.ua)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/nga-va-ukraine-len-tieng-ve-de-xuat-doi-dat-hiem-lay-vien-tro-cua-tong-thong-trump-20250205114107122.htm