Ngai vua triều Nguyễn bị phá hoại là hiện vật gốc, độc bản

một ngày trướcBài gốc

Ngai vua triều Nguyễn là hiện vật gốc, độc bản. Ảnh: Đ.Hoàng.

Biểu tượng quyền lực của vương triều

Ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho biết, theo bản thuyết minh, Ngai vua triều Nguyễn (1802 - 1945) là nơi các vua Nguyễn làm lễ đăng quang, điều hành lễ Đại triều, tiếp kiến các sứ thần ngoại giao, tổ chức lễ Vạn thọ (sinh nhật nhà vua) và các nghi lễ quan trọng khác của triều đình từ khi thiết lập vương triều Nguyễn cho đến khi kết thúc vào năm 1945. Kể từ đó đến nay, chiếc ngai vàng này vẫn được đặt nguyên vị trí cũ.

Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt chống Pháp và chống Mỹ, khu vực Hoàng thành bị thiệt hại nhiều bởi bom đạn nhưng điện Thái Hòa và đặc biệt là Ngai vua triều Nguyễn vẫn còn gần như nguyên vẹn.

Ngai vua triều Nguyễn là hiện vật có hình thức độc đáo, là biểu tượng quyền lực của vương triều phong kiến Nguyễn, ngai có đồ án trang trí chủ đạo là rồng được tập trung đặc tả dưới nhiều dáng vẻ phong phú về hình thức thể hiện và đa dạng về mô típ trang trí, mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp như sự trường thọ, hạnh phúc, quyền lực cao quý. Đặc biệt, rồng trên Ngai vua triều Nguyễn có thần thái rất oai vệ, mạnh mẽ, khác hẳn với các đồ án trang trí rồng trên kiến trúc hay trên các vật ngự dụng đương thời.

Ngai vua triều Nguyễn là hiện vật có giá trị đặc biệt liên quan đến một giai đoạn lịch sử của dân tộc Việt Nam. Ngai vàng được đặt giữa điện Thái Hòa – trung tâm triều chính của cả nước Việt Nam thống nhất dưới thời Nguyễn, nơi triều đình tổ chức các sự kiện trọng đại của mỗi đời vua Nguyễn.

Trong suốt 143 năm của triều đại, trải qua nhiều đời vua, Ngai vua triều Nguyễn không hề có sự thay đổi chức năng hay xê dịch vị trí, chứng kiến bao thăng trầm của ngôi vị tối cao trong triều đình Nguyễn dẫu kế vị theo truyền ngôi hay theo sự sắp đặt của đình thần.

Độc bản

Những ngày qua, sau khi sự việc người đàn ông vào điện Thái Hòa sau đó có hành động quậy phá, làm hư hỏng ngai vàng, trên mạng xã hội đã xuất hiện một số hình ảnh cho rằng ngai vàng này khác với các hình ảnh tư liệu trước đây.

Liên quan đến sự việc này, ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho biết, đã nắm được thông tin, đồng thời cho rằng, trên mạng xã hội xuất hiện ít nhất là 3 hình ảnh về 3 chiếc ngai khác nhau.

Ngai vàng được trưng bày tại iện Thái Hòa trước thời điểm xảy ra sự việc. Ảnh: Đ.Hoàng.

Theo ông Minh, ngai vàng ở điện Thái Hòa vừa bị phá hoại là hiện vật gốc, độc bản, tồn tại hàng trăm năm và được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia vào năm 2015.

Ông Ngô Văn Minh cho rằng, việc có nhiều hình ảnh khác nhau không loại trừ khả năng ngai vua bị sửa chữa trước thời điểm lập hồ sơ công nhận bảo vật Quốc gia, có thể sửa chữa dưới thời các vị vua triều Nguyễn nhưng không có những tư liệu ghi lại.

"Khi làm hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia, các cơ quan liên quan đã thành lập hội đồng khoa học, hội đồng thẩm định để nghiên cứu, đánh giá", ông Minh nói.

Theo ông Minh, chiếc Ngai vua triều Nguyễn ở điện Thái Hòa có số đăng ký TH 25 - ĐM 04 (Thái Hòa 25 - đồ mộc 04) được làm bằng gỗ, với chiều dài 87 cm, rộng 72 cm, cao 101 cm; đế dài 118 cm, rộng 90 cm, cao 20 cm; trọng lượng khoảng 60 kg. Ngai bằng gỗ, sơn son thếp vàng.

Thân ngai có 4 trụ nối đế với vòng lưng và tay ngai; lưng ngai trang trí chạm nổi đề tài "long hàm thọ". Tay ngai hình vòng cung; điểm tay ngai chạm lộng đề tài "lá hóa dơi". Hai đầu tay ngai chạm nổi hình đầu rồng ở tư thế vươn về phía trước.

Đế ngai hình chữ nhật, kích thước 87cm x 72cm. Phần nối đế ngai và chân được chia ô trang trí theo hình vuông và hình chữ nhật xen kẽ, trong lót kính, xung quanh viền hoa văn chạm lộng. 4 chân ngai được tạo dáng kiểu chân quỳ...

Theo bản thuyết minh đề nghị công nhận hiện vật quốc gia của Ngai vua triều Nguyễn, hiện trạng ngai trước đó có các vị trí ghép mộng bị hở. Các ô kính tráng thủy trang trí phía dưới bệ ngai bị hư hỏng.

Tay ngai bên phải bị gãy rời, đã được gia cố tạm bằng dây thép. Tay ngai bên trái bị nứt, lớp sơn thếp bị bong tróc. Một số chi tiết trang trí ở lưng ngai không còn nguyên vẹn. Đế ngai bị bong lớp sơn son thếp vàng và có hiện tượng mục gỗ.

Thời điểm đó, cơ quan chức năng đưa ra giải pháp xử lý bằng biện pháp bảo quản cấp thiết là vệ sinh toàn bộ ngai vàng, gia cố các mộng gỗ. Đồng thời, bảo quản phòng ngừa bằng việc bơm thuốc bảo quản vào các mộng gỗ và các phần gỗ đang có nguy cơ bị mục, vệ sinh thường xuyên và kiểm tra định kỳ.

“Ngai vua triều Nguyễn là hiện vật gốc, độc bản, là một trong những vật dụng không thể thiếu của mỗi triều đại quân chủ ở mọi nơi trên thế giới. Trong số các triều đại quân chủ đã từng tồn tại trong lịch sử Việt Nam, triều Nguyễn là triều đại cuối cùng, cũng là triều đại duy nhất để lại ngai vua còn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.

Vì vậy, Ngai vua triều Nguyễn là chiếc ngai duy nhất còn lại ở Việt Nam, là hiện vật độc bản có tầm quan trọng to lớn, mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa, mỹ thuật đặc sắc”, ông Minh nói.

Nguyễn Quốc

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/ngai-vua-trieu-nguyen-bi-pha-hoai-la-hien-vat-goc-doc-ban-10306798.html