Ngư dân Lâm Đồng mong muốn ngành chức năng xử lý nghiêm đối tượng sử dụng ngư cụ bị cấm đánh bắt trên biển để bảo vệ nguồn lợi hải sản
Những ngư cụ phổ biến đang gây hủy hoại nghiêm trọng nguồn lợi hải sản hiện nay gồm: lưới kéo (còn gọi là giã cào bay), lồng xếp, rập xếp… Trong đó, giã cào bay được xem là “hung thần” của nguồn lợi hải sản. Hình thức khai thác này sử dụng 2 tàu công suất lớn chạy song song, kéo theo lưới mắt nhỏ dài hàng trăm mét, thậm chí đến cả 1.000 m, thả sâu xuống tận đáy biển. Với cách đánh bắt tận diệt này, hầu hết các loài hải sản như: tôm, cua, cá, mực, bất kể lớn hay nhỏ, đều bị gom sạch.
Tương tự, việc sử dụng rập xếp cũng gây hậu quả nghiêm trọng đối với nguồn lợi hải sản. Chia sẻ về vấn đề này, ông Huỳnh Văn Long, ngư dân khu phố Hải Tân 3 (Phan Rí Cửa) cho biết, gia đình ông gắn bó với nghề mành chà - một nghề đánh bắt truyền thống lâu đời của ngư dân ven biển. Nghề mành chà dựa vào tập tính của các loài cá nổi thường tụ tập, núp bóng tại các gò, rạn, vật trôi nổi trong nước. Ngư dân thả những cội chà làm bằng tre, nứa, cây dọc ven biển để thu hút cá. Khi cá tập trung kiếm mồi, ngư dân thả lưới mành theo chiều gió và hướng nước chảy thích hợp để khai thác.
Theo ông Long, đầu tư cho mỗi cội chà tốn kém không ít tiền của và công sức. Thế nhưng, chỉ cần giã cào bay đi qua là toàn bộ cá bị quét sạch. Điều đáng lo ngại hơn, kiểu khai thác này không chỉ phá hủy cội chà mà còn tận diệt cả cá lớn lẫn cá nhỏ, khiến nguồn lợi hải sản không còn điều kiện sinh sôi, tái tạo. “Giã cào bay quét sạch tất cả, không chừa lại gì cho biển”, ông Long bức xúc nói.
Nỗi trăn trở của ông Long cũng là tâm trạng chung của nhiều ngư dân đang theo nghề đánh bắt truyền thống ở vùng ven biển Lâm Đồng. Chính vì vậy, vào năm 2018, tại Phan Rí Cửa đã xảy ra việc người dân tụ tập phản đối quyết liệt nạn giã cào bay. Hành động này xuất phát từ việc tiền của đầu tư vào cội chà bị phá hoại và sâu xa hơn là nỗi lo tương lai con cháu không còn nguồn hải sản để mưu sinh.
Thực tế cho thấy, nguồn lợi hải sản ven bờ đang cạn kiệt rõ rệt. Nhiều loài hải sản giảm mạnh cả về số lượng lẫn kích cỡ do bị khai thác liên tục, không có thời gian sinh sản. Những năm gần đây, các loại cá đặc sản ngày càng hiếm, nếu có đánh bắt được thì cũng chỉ là những con nhỏ, không còn những con nặng hàng kg như trước. Nhiều ngư dân lo ngại, nếu việc khai thác tùy tiện tiếp diễn, không có biện pháp bảo vệ và bảo tồn kịp thời, chỉ vài năm nữa sẽ không còn nhìn thấy các loài cá đặc sản. “Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị ngành chức năng xử lý nghiêm các trường hợp lén lút đánh bắt trái quy định, nhất là nạn giã cào bay”, anh Đinh Tài, ngư dân Phan Rí Cửa cho biết.
Đại tá Lê Văn Tú - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng Cảnh sát biển 3 cho biết, những năm qua, qua công tác tuần tra, kiểm soát trên biển, lực lượng chức năng ghi nhận đa số ngư dân chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước về bảo vệ nguồn lợi hải sản, trong đó có ngư dân Lâm Đồng. Tuy nhiên, vẫn còn một số đối tượng lợi dụng thời tiết xấu, đêm tối để sử dụng phương tiện công suất lớn khai thác trái phép, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát. Trước tình hình đó, các lực lượng chức năng đã xây dựng quy chế phối hợp với bộ đội biên phòng, công an, quân sự tỉnh nhằm bảo đảm an ninh trật tự, an toàn trên biển. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ nguồn lợi hải sản, hướng tới sinh kế bền vững cho ngư dân.
Theo quy định tại Điều 13, Chương IV, Thông tư số 19/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), ngư cụ cấm sử dụng trong khai thác hải sản gồm: lưới kéo (giã cào bay); lồng xếp (rập, bẫy); xăm, chấn kết hợp với tàu có gắn động cơ...
Ninh Chinh .