Theo quy định pháp luật, thuế là nghĩa vụ mà mọi cá nhân, tổ chức phải thực hiện dựa trên thu nhập, tài sản và hoạt động kinh tế của mình. Đây là nguồn lực quan trọng phục vụ các mục tiêu phát triển xã hội như y tế, giáo dục, an sinh và nâng cao chất lượng cuộc sống Nhân dân. Tuy nhiên, vì chạy theo lợi nhuận, nhiều doanh nghiệp và cá nhân đã tìm cách gian lận để trốn thuế, gây thất thoát lớn cho Nhà nước. Phổ biến nhất là hành vi mua, bán hóa đơn trái phép, lập chứng từ khống, không xuất hóa đơn khi bán hàng hoặc che giấu doanh thu bằng nhiều thủ đoạn tinh vi.
Cơ quan công an điều tra, làm rõ, xử lý nghiêm nhiều vụ mua, bán hóa đơn trái phép và trốn thuế trên địa bàn tỉnh.
Thời gian qua, Công an tỉnh đã điều tra, làm rõ và khởi tố 1 đường dây gồm 5 đối tượng hoạt động mua bán hóa đơn trái phép, sử dụng con dấu giả của cơ quan, tổ chức. Qua xác minh ban đầu, nhóm này đã mua, bán hóa đơn với tổng giá trị lên tới hơn 40.400 tỷ đồng, gây thiệt hại cho ngân sách hơn 4.000 tỷ đồng và thu lợi bất chính khoảng 2.000 tỷ đồng. Mở rộng điều tra, cơ quan công an tiếp tục khởi tố hơn 100 bị can liên quan nhiều tỉnh, thành; làm rõ tổng doanh số mua bán hóa đơn lên đến 63.000 tỷ đồng và số thuế thất thoát hơn 5.700 tỷ đồng.
Một trong những vụ việc nổi cộm liên quan đến Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hưng Đạt Phát tại xã Sao Đại Việt, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc (cũ). Qua kiểm tra hoạt động kinh doanh cát tại bến bãi của doanh nghiệp này, Công an tỉnh phát hiện từ năm 2022 đến 2025, công ty này đã mua hơn 1.600 m3 cát bê tông từ các tàu vận tải trên sông Hồng và sông Lô nhưng không có hóa đơn chứng từ. Số cát này được dùng để sản xuất cọc bê tông bán ra thị trường nhưng không kê khai doanh thu, không lập hóa đơn giá trị gia tăng và không hạch toán kế toán, với tổng số tiền hàng hơn 12 tỷ đồng và số thuế giá trị gia tăng phải nộp hơn 934 triệu đồng. Kết quả giám định cho thấy doanh nghiệp đã trốn thuế hơn 495 triệu đồng. Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với giám đốc Lê Văn Hưng về tội trốn thuế theo khoản 2 Điều 200 Bộ luật Hình sự và tiếp tục mở rộng điều tra để xử lý theo đúng quy định.
Theo đánh giá của lực lượng điều tra, những người tham gia mua, bán hóa đơn trái phép hoặc trốn thuế đều nắm vững kiến thức tài chính - kế toán, từ đó xây dựng nhiều phương thức phạm tội tinh vi, có tổ chức. Các đối tượng liên kết với doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, thậm chí lập các công ty “ma” và sử dụng hàng loạt tài khoản ngân hàng mua lại qua mạng xã hội để hợp thức hóa dòng tiền, che giấu nguồn thu bất hợp pháp.
Để ngăn chặn tình trạng này, lực lượng công an tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về thuế nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp; đồng thời vận động quần chúng tích cực tố giác các hành vi vi phạm. Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc Công an tỉnh, các phòng nghiệp vụ tiếp tục tăng cường nắm tình hình, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm mọi hành vi mua bán hóa đơn và trốn thuế nhằm tạo tính răn đe mạnh mẽ.
Cùng với vai trò nòng cốt của lực lượng công an, ngành Thuế tỉnh cũng siết chặt công tác quản lý, tăng cường thanh tra, kiểm tra những lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro như kinh doanh trực tuyến, chuyển nhượng bất động sản hay chuyển nhượng vốn. Ngành Thuế đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, áp dụng hệ thống thuế điện tử trên thiết bị di động và chuẩn hóa dữ liệu mã số thuế cá nhân nhằm ngăn chặn vi phạm ngay từ gốc.
Trong bối cảnh tội phạm kinh tế diễn biến ngày càng phức tạp, việc phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hết sức quan trọng. Chỉ khi mỗi cá nhân, doanh nghiệp tự giác chấp hành pháp luật về thuế thì mới có thể xây dựng được môi trường kinh doanh minh bạch, hạn chế gian lận và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội.
Lê Minh