Đối tượng N.Đ.H và số pháo nổ bị Đồn Biên phòng cửa khẩu Hoàng Diệu bắt giữ. Ảnh: Đơn vị cung cấp
Những thủ đoạn ngày càng tinh vi
Hơn 30 năm kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 406-TTg ngày 8/8/1994 cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo nổ toàn quốc, phần lớn các địa phương trên cả nước đã làm rất tốt công tác tuyên truyền, tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của người dân. Thế nhưng, ở một số khu vực giáp ranh, địa hình phức tạp, tình trạng vận chuyển pháo nổ trái phép vẫn diễn ra âm ỉ, đặc biệt là vào thời điểm cận Tết. Tỉnh Đồng Nai, với vị trí cửa ngõ kết nối nhiều tuyến giao thông liên tỉnh, là một trong những “điểm nóng” mà lực lượng Biên phòng phải căng mình đấu tranh mỗi ngày.
Minh chứng rõ nhất là vụ việc xảy ra lúc 3 giờ, ngày 13/11, tại tổ 9, ấp 13, xã Thiện Hưng, tỉnh Đồng Nai, trong khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, tổ công tác của Đồn Biên phòng Bù Đốp đã phát hiện, bắt quả tang đối tượng T.H.V, sinh năm 1977, thường trú tại phường Phước Long, tỉnh Đồng Nai, đang điều khiển xe ô tô (taxi màu xanh) mang biển kiểm soát 60H-330.73 có nhiều biểu hiện nghi vấn. Tiến hành kiểm tra hành chính, tổ công tác đã thu giữ 73 khối hình hộp chữ nhật với tổng khối lượng 118kg. Đối tượng T.H.V khai nhận, số tang vật trên là pháo nổ do một người (chưa rõ nhân thân, lai lịch) thuê vận chuyển về Phước Long với giá 40 nghìn đồng/hộp pháo.
Tiếp đó, vào lúc 4 giờ sáng ngày 10/12, tại khu vực vành đai biên giới thuộc ấp Tân Hội, xã Tân Tiến, tỉnh Đồng Nai, tổ công tác của Đồn Biên phòng Tân Thành đã phát hiện một người điều khiển xe máy, chở theo bao tải màu đen đi ra từ hướng biên giới có biểu hiện nghi vấn. Khi tổ công tác ra hiệu dừng lại để tiến hành kiểm tra thì người điều khiển phương tiện đã xuống xe, bỏ chạy về hướng biên giới Việt Nam-Campuchia. Tang vật thu giữ tại hiện trường gồm 1 xe mô tô 2 bánh mang biển kiểm soát 93G1-123.xx và 3 bao tải màu đen, bên trong có chứa 54 hộp pháo hoa nổ với tổng khối lượng 87,7kg. Tổ công tác đã lập biên bản và đưa toàn bộ tang vật, phương tiện về Đồn Biên phòng Tân Thành để tiếp tục điều tra, xử lý.
Chưa đầy 1 ngày sau, vào lúc 18 giờ 45 phút, ngày 10/12, trên đường liên ấp thuộc ấp 5, xã Hưng Phước, tỉnh Đồng Nai, Phòng Nghiệp vụ, Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp với Đồn Biên phòng cửa khẩu Hoàng Diệu và các lực lượng chức năng phát hiện, bắt quả tang đối tượng N.Đ.H, 37 tuổi, trú tại khu phố 19, phường Bình Quới, thành phố Hồ Chí Minh, có hành vi dùng ô tô vận chuyển pháo nổ trái phép. Kiểm tra trực tiếp tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ 1 xe ô tô hiệu VinFast VF5 màu xanh mang biển kiểm soát 50H-416.xx và 70 hộp pháo hoa nổ với tổng khối lượng 144kg.
Những con số này cho thấy quy mô, mức độ liều lĩnh và tần suất hoạt động của các đường dây pháo lậu đang gia tăng đáng kể. Chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ, gần 250kg pháo nổ đã bị thu giữ, đây cũng là thực trạng cho thấy áp lực đấu tranh phòng chống tội phạm của lực lượng Biên phòng vào dịp cuối năm là vô cùng lớn.
Hướng tới một mùa Tết an toàn, văn minh và không tiếng pháo nổ
Thực tế cho thấy, dù Chỉ thị của Chính phủ về cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo nổ đã tồn tại hơn 3 thập kỷ, nhưng những kẽ hở trong quản lý vẫn là “điểm tựa” để các đường dây, đối tượng buôn lậu pháo hoạt động. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là sự chồng chéo trong phân cấp quản lý giữa các lực lượng chức năng ở cơ sở. Ở nhiều nơi, trách nhiệm được phân bổ cho nhiều cơ quan, từ công an xã, quản lý thị trường, chính quyền địa phương đến lực lượng Biên phòng..., nhưng cơ chế phối hợp lại chưa thật sự chặt chẽ. Một vụ việc có thể liên quan đến nhiều tuyến quản lý, nhưng khi xảy ra lại không dễ xác định rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm chính; từ đó hình thành khoảng trống khiến việc kiểm tra, xử lý chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Số pháo nổ do đối tượng vứt lại tại hiện trường. Ảnh: Đơn vị cung cấp
Để hạn chế triệt để tình trạng pháo nổ trong dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 và các năm tiếp theo, cần có sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống chính trị, trong đó, lực lượng Biên phòng đóng vai trò tuyến đầu với việc duy trì tuần tra 24/24 giờ trên toàn tuyến, kiểm soát chặt các đường mòn, điểm giáp ranh và phối hợp nhịp nhàng với công an địa phương để phát hiện, ngăn chặn sớm các vụ vận chuyển pháo lậu. Song song với đó, việc xử lý nghiêm minh các hành vi tàng trữ, buôn bán, vận chuyển và đốt pháo nổ phải được thực hiện kiên quyết, coi đây là biện pháp răn đe quan trọng, đặc biệt với các đường dây có yếu tố xuyên biên giới cần điều tra mở rộng để bóc gỡ tận gốc.
Công tác tuyên truyền cũng phải được triển khai thường xuyên, liên tục qua hệ thống phát thanh xã, phường, thôn bản và trong trường học nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ tác hại của pháo nổ và các chế tài pháp luật liên quan. Cùng với đó, chính quyền cơ sở phải đề cao trách nhiệm quản lý địa bàn, tổ chức ký cam kết, kiểm tra định kỳ, xây dựng mô hình “Khu dân cư không pháo nổ” và kịp thời biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt để tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Pháo nổ không chỉ gây mất an toàn, ảnh hưởng tính mạng, tài sản của nhân dân, mà còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây rối trật tự xã hội, thậm chí tiếp tay cho các đường dây buôn lậu xuyên biên giới. Việc quyết liệt ngăn chặn pháo nổ chính là góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo vệ môi trường văn hóa lành mạnh dịp Tết. Với những nỗ lực của lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Nai thời gian qua, có thể thấy quyết tâm rất lớn trong việc ngăn chặn từ sớm, từ xa pháo lậu. Nhưng để tình trạng này thực sự “chấm dứt”, cần sự chung tay của mỗi người dân bằng hành động thiết thực: nói không với pháo nổ, tuân thủ pháp luật và cùng xây dựng một mùa xuân bình yên.
Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 đang tới gần, nếu các ngành chức năng tiếp tục vào cuộc mạnh mẽ, chính quyền cơ sở siết chặt quản lý và người dân nâng cao ý thức, thì tiếng pháo nổ sẽ không còn là “nỗi lo thường trực” mỗi dịp xuân về. Đây không chỉ là yêu cầu của pháp luật, mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân đối với sự bình yên chung của cộng đồng.
Tạ Duy Thắng