Ngăn chặn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả: Bộ Y tế kiến nghị cơ chế phối hợp liên ngành

4 giờ trướcBài gốc

Công an Hà Nội khám xét lô thực phẩm chức năng, thiết bị y tế giả. (Ảnh: THÚY HÀ)

Bộ Y tế vừa có ý kiến trả lời các kiến nghị của cử tri về biện pháp kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất đến phân phối, xử lý nghiêm các vi phạm liên quan tình trạng thuốc giả, thực phẩm chức năng giả...

Bộ Y tế cho biết đã nhận được công văn số 1099/UBDNGS15 của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội và công văn số 7291/VPCP-QHĐP của Văn phòng Chính phủ về việc đề nghị phối hợp trả lời kiến nghị của cử tri Thành phố Hồ Chí Minh và cử tri thành phố Đà Nẵng gửi tới sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Cử tri phản ánh quảng cáo hàng giả trên nền tảng số, mạng xã hội đã được xử lý nhưng chưa triệt để

Trong đó cử tri Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Bộ Y tế cần có trách nhiệm trong công tác hậu kiểm, quản lý và phải có biện pháp kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất đến phân phối, xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến tình trạng thuốc giả, thực phẩm chức năng giả tràn lan.

Đồng thời, cử tri cũng phản ánh tình trạng quảng cáo hàng giả trên nền tảng số, mạng xã hội tuy đã được xử lý nhưng chưa triệt để. Cử tri Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Bộ Y tế phối hợp để kiểm soát nội dung vi phạm. Bên cạnh đó, cần duy trì ổn định hệ thống y tế trong giai đoạn chuyển tiếp, không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế.

Cũng liên quan đến nội dung này, cử tri thành phố Đà Nẵng phản ánh, tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng đang diễn ra rất phức tạp trên thị trường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, làm suy giảm niềm tin người tiêu dùng và gây thiệt hại cho doanh nghiệp, nhà sản xuất.

Cử tri thành phố Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ cần có biện pháp nhằm giải quyết triệt để tình trạng này; đồng thời, kiến nghị một số giải pháp cụ thể như: nghiên cứu trình sửa đổi Luật Dược và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan theo hướng quy định chặt chẽ hơn và có chế tài xử lý vi phạm nghiêm khắc hơn; xem xét thành lập Trung tâm phân tích, xét nghiệm, đo lường tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại các địa phương với trang thiết bị hiện đại và bảo đảm nhân lực để có thể xét nghiệm nhanh, chính xác trước khi cấp phép hàng hóa lưu thông ra thị trường.

Nhân lực phòng, chống thuốc giả của ngành y tế còn mỏng, cơ sở kiểm nghiệm ở nhiều địa phương chưa đáp ứng yêu cầu

Trả lời nội dung các cử tri quan tâm, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cũng như nhiều quốc gia khác, Việt Nam phải đối mặt với những thách thức trong công tác quản lý chất lượng thuốc, thực phẩm chức năng, đặc biệt là nguy cơ thuốc giả, hàng kém chất lượng và tình trạng quảng cáo sai sự thật trên nền tảng số.

“Bộ Y tế nhận thức rõ đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhân dân, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ làm giảm niềm tin vào hệ thống y tế”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, trong những năm qua, Bộ Y tế đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra, giám sát.

Hằng năm, ngành y tế tổ chức lấy và kiểm tra gần 38.000 mẫu thuốc lưu hành trên thị trường. Kết quả cho thấy tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng đã giảm mạnh từ hơn 10% vào đầu những năm 1990 xuống còn dưới 2% trong các năm gần đây.

Đặc biệt, năm 2024, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng chỉ còn 0,45%, tỷ lệ thuốc giả dưới 0,1% và đáng chú ý là không phát hiện thuốc giả tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Những con số này cho thấy hiệu quả rõ rệt từ việc siết chặt quản lý, tăng cường hậu kiểm và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm.

Tuy vậy, thời gian gần đây, cơ quan chức năng vẫn phát hiện một số vụ sản xuất, buôn bán thuốc giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả với quy mô lớn, nhất là qua kênh thương mại điện tử và mạng xã hội.

Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu sử dụng thuốc tăng cao, lợi nhuận lớn, sự phát triển của công nghệ bao bì, in ấn và thương mại điện tử, trong khi nhân lực phòng, chống thuốc giả của ngành y tế còn mỏng, cơ sở kiểm nghiệm ở nhiều địa phương chưa đáp ứng yêu cầu.

Qua rà soát, Bộ Y tế nhận thấy hệ thống pháp luật về quản lý chất lượng thuốc hiện nay cơ bản đầy đủ và đồng bộ, từ Luật Dược, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật đến các nghị định, thông tư hướng dẫn. Quy định về thuốc giả trong Luật Dược 2016 đã được xây dựng trên cơ sở hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tham khảo kinh nghiệm quốc tế và bao quát đầy đủ các hành vi vi phạm.

Trong quá trình xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, Bộ Y tế cùng các bộ, ngành đã rà soát và khẳng định các quy định hiện hành về thuốc giả là phù hợp, có tính khả thi và đủ cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Người đứng đầu ngành y tế cho biết, hiện nay, Việt Nam đã có 3 Viện kiểm nghiệm trung ương (Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, Viện Kiểm nghiệm thuốc Thành phố Hồ Chí Minh và Viện Kiểm định quốc gia vaccine và sinh phẩm y tế) cùng với hệ thống 62 Trung tâm kiểm nghiệm tại các tỉnh, thành phố. Các cơ sở này đều đã và đang từng bước đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Bộ Y tế cũng đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương xây dựng Đề án quy hoạch hệ thống kiểm nghiệm thuốc, nguyên liệu làm thuốc đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Mục tiêu là nâng cấp các viện quốc gia và trung tâm kiểm nghiệm địa phương, bảo đảm đến năm 2030 hệ thống kiểm nghiệm nhà nước đủ năng lực kiểm nghiệm 80% thuốc hóa dược, dược liệu, vắc xin và sinh phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại hóa cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Bộ Y tế cũng sẽ tiếp tục đề xuất đầu tư để củng cố, nâng cấp hệ thống kiểm nghiệm, góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát chất lượng và phòng, chống thuốc, thực phẩm giả.

Sẽ ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác hậu kiểm, giám sát quảng cáo trực tuyến

Đối với thực phẩm chức năng và tình trạng quảng cáo vi phạm, Bộ Y tế cho biết, cơ quan này đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an và các cơ quan chức năng khác để kiểm soát, phát hiện và xử lý các hành vi quảng cáo sai sự thật, quảng cáo sản phẩm chưa được cấp phép lưu hành hoặc có dấu hiệu lừa đảo người tiêu dùng.

Đồng thời, Bộ Y tế thường xuyên công khai danh mục sản phẩm, cơ sở vi phạm trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, nhằm tăng tính minh bạch, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và giám sát xã hội.

Bộ Y tế kiến nghị hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành để tăng cường hiệu quả kiểm soát trên các nền tảng số, bảo đảm xử lý triệt để, kịp thời các hành vi vi phạm. (Ảnh minh họa)

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác hậu kiểm, giám sát quảng cáo trực tuyến, đồng thời kiến nghị hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành để tăng cường hiệu quả kiểm soát trên các nền tảng số, bảo đảm xử lý triệt để, kịp thời các hành vi vi phạm.

Bộ Y tế đang nghiên cứu sửa đổi Thông tư về đấu thầu thuốc

Trả lời nội dung cử tri quan tâm về việc bảo đảm cung ứng thuốc, vật tư y tế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong giai đoạn 2022-2023, tình trạng thiếu thuốc chỉ xảy ra cục bộ tại một số nơi, nguyên nhân do đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, khó khăn trong dự trù nhu cầu và vướng mắc đối với một số quy định đấu thầu.

Để giải quyết tình trạng này, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan đã tham mưu trình Quốc hội ban hành và ban hành theo thẩm quyền nhiều chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động lựa chọn nhà thầu, đặc biệt trong lĩnh vực y tế.

Các quy định mới về chỉ định thầu, mua sắm trực tiếp, chào giá cạnh tranh đã cơ bản giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động lựa chọn nhà thầu, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế.

Bên cạnh đó, Luật số 90/2025/QH15 đã có quy định phân cấp triệt để cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc quyết định hoạt động mua sắm. Theo đó, kể từ ngày 1/7/2025 các bệnh viện tự chủ chi thường xuyên (tự chủ nhóm 2), tự chủ chi đầu tư, chi thường xuyên (tự chủ nhóm 1) được tự quyết định việc mua sắm thuốc, thiết bị y tế từ nguồn thu của bệnh viện, nguồn chi bảo hiểm y tế và các nguồn vốn khác không phải ngân sách nhà nước mà không nhất thiết phải đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu.

Ngày 4/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 214/2025/NĐ-CP thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và Nghị định số 17/2025/NĐ-CP, nhằm đơn giản hóa thủ tục, tăng cường minh bạch và nâng cao hiệu quả lựa chọn nhà thầu. Trên cơ sở đó, Bộ Y tế đang nghiên cứu sửa đổi Thông tư số 07/2024/TT-BYT về đấu thầu thuốc để bảo đảm đồng bộ với các quy định mới.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành tập trung triển khai về bảo đảm cung ứng thuốc đặc biệt các thuốc hiếm, khó khăn về nguồn cung. Phát huy vai trò chủ động trong quản lý của chính quyền, ngành y tế địa phương trong chỉ đạo, điều hành, sự chủ động của các cơ sở y tế trong việc thường xuyên rà soát, chủ động, kịp thời lập kế hoạch và tổ chức mua sắm.

Tổ chức các hội nghị, lớp đào tạo, tập huấn về các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành để việc triển khai trong thực tiễn kịp thời, hiệu quả.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, hiện nay, các giải pháp trên đã giúp bảo đảm cơ bản đầy đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

ĐỖ THOA

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/ngan-chan-thuoc-gia-thuc-pham-chuc-nang-gia-bo-y-te-kien-nghi-co-che-phoi-hop-lien-nganh-post911395.html