Ngân hàng cho khách giao dịch vàng miếng nhưng không giao nhận vàng và tiền thực tế

một ngày trướcBài gốc

Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm trong hoạt động kinh doanh vàng của 2 ngân hàng

Chiều muộn 30/5, Cơ quan Thanh tra Ngân hàng Nhà nước thông báo Kết luận Thanh tra số 998/TB-TTNH4 ngày 30/5/2025 đối với 6 tổ chức hoạt động trên thị trường vàng, trong đó có 2 ngân hàng thương mại cổ phần với không ít vi phạm và thiếu sót trong quá trình kinh doanh vàng.

MỘT SỐ KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN MUA, BÁN VÀNG MIẾNG VỚI DOANH SỐ HÀNG NGÀN TỶ ĐỒNG/NĂM

Cụ thể, vi phạm quy định về chế độ báo cáo hoạt động mua, bán vàng miếng, đơn cử như ngân hàng đã nhận vàng miếng SJC từ khách hàng để giữ hộ nhưng không thực hiện thủ tục niêm phong, không ghi số series của vàng nhận giữ hộ.

Tiếp đó, có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về doanh nghiệp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Hồ sơ giữ hộ vàng được lập chưa thống nhất với quy trình nội bộ, một số trường hợp thu phí không đúng, chứng từ kế toán còn sai lệch về mệnh giá, số lượng, quy cách, ngày tháng.

Về phòng, chống rửa tiền, có một trường hợp không thực hiện đúng quy định pháp luật do báo cáo không đầy đủ giao dịch đáng ngờ liên quan đến rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Trong lĩnh vực kế toán, hóa đơn, chứng từ và nghĩa vụ thuế, việc lập hóa đơn bán vàng không đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định.

Trong thời kỳ thanh tra, một số khách hàng cá nhân có thực hiện hoạt động mua/bán vàng miếng với ngân hàng, tần suất giao dịch liên tục nhiều lần trong ngày, trong tháng và đạt doanh số mua bán lên đến hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm. Hoạt động này có dấu hiệu mang tính chất kinh doanh.

Theo Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, pháp luật không quy định việc cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng cho cá nhân. Tuy nhiên, cá nhân vẫn được phép mua bán vàng miếng tại hoặc với các tổ chức được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép. Việc cá nhân mua bán vàng miếng với mục đích tìm kiếm lợi nhuận được pháp luật cho phép, phù hợp với khái niệm “kinh doanh” được quy định trong Luật Doanh nghiệp.

Theo thông báo kết luận thanh tra, việc xác định liệu hoạt động mua bán vàng miếng của cá nhân với (hoặc tại) các tổ chức được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép, thực hiện với mục đích tìm kiếm lợi nhuận (tức hoạt động có tính chất kinh doanh), trong trường hợp cụ thể này, có thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân theo quy định của Luật Thuế Thu nhập cá nhân hay không – là vấn đề thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.

Trong kết luận thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của cổ đông lớn (doanh nghiệp) một ngân hàng, cho thấy cổ đông này thu mua vàng nguyên liệu của cá nhân bán vàng với khối lượng lớn bất thường so với nghề nghiệp, nhân thân; trong đó có cả trường hợp công ty thông qua cá nhân để bán vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp kinh doanh vàng có thể nhằm mục đích không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế đối với vàng bán, che giấu nguồn gốc đối với vàng nguyên liệu,... gây bất ổn đến thị trường vàng.

Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ngân hàng này về các hành vi vi phạm quy định trong hoạt động phòng, chống rửa tiền; chế độ báo cáo mua, bán vàng miếng và trạng thái vàng; không thực hiện thủ tục niêm phong và không ghi số series vàng giữ hộ, với tổng mức phạt 380 triệu đồng.

Kết luận thanh tra cũng đưa ra một số kiến nghị xử lý khác đối với ngân hàng: yêu cầu chấm dứt ngay hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức khi chưa được Ngân hàng Nhà nước cấp phép; chấm dứt các hành vi vi phạm hành chính; khẩn trương khắc phục, chỉnh sửa các thiếu sót trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, và chấp hành pháp luật về thuế, hóa đơn, chứng từ.

Đồng thời, ngân hàng cần nghiêm túc thực hiện đầy đủ các quy định về báo cáo thông tin mua, bán vàng miếng; xác định giá vàng, báo cáo trạng thái vàng theo quy định; quản lý, lưu trữ thông tin, tài liệu về điều chỉnh giá vàng đúng quy trình nội bộ.

GIAO DỊCH TRÊN GIẤY, KHÔNG GIAO NHẬN THỰC TẾ VÀNG VÀ TIỀN

Theo Thông báo Kết luận thanh tra số 1001/TB-TTNH4 ngày 30/5/2025 của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, một ngân hàng khác trong diện thanh tra ở TP. Hồ Chí Minh đã có một số vi phạm, thiếu sót trong hoạt động kinh doanh vàng.

Cụ thể, trong hoạt động kinh doanh vàng miếng, kết quả kiểm tra cho thấy nhân viên ngân hàng này đã rút ngắn thao tác kiểm đếm và giao nhận vàng, thu - chi tiền VND với khách hàng. Các giao dịch được thực hiện với cùng số lượng vàng miếng trong cùng một thời điểm, không có giao nhận thực tế vàng và tiền giữa khách hàng và nhân viên, mà chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền; chỉ thực hiện giao dịch tiền của phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời.

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước chỉ ra hoạt động trên đã làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của ngân hàng này, cụ thể là chỉ có 3 khách hàng nhưng chiếm tới 15% doanh số mua bán vàng miếng của ngân hàng đó trong thời kỳ 3 khách hàng trên thực hiện giao dịch mua, bán liên tục cùng số lượng trong cùng một thời điểm. Điều này không phản ánh đúng bản chất doanh số mua, bán vàng miếng của ngân hàng.

Trong thời kỳ thanh tra, 3 khách hàng thực hiện các giao dịch mua – bán vàng miếng với cùng số lượng và cùng thời điểm, không có giao nhận thực tế, chiếm tới 15% tổng doanh số giao dịch vàng miếng của ngân hàng. Hoạt động này làm gia tăng doanh số mua bán vàng một cách không thực chất, không phản ánh đúng bản chất hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Trong công tác phòng, chống rửa tiền, ngân hàng này cũng vi phạm quy định pháp luật khi không báo cáo một số giao dịch mua, bán vàng có giá trị lớn theo quy định. Về kế toán, hóa đơn, chứng từ và nghĩa vụ thuế, đã vi phạm quy định khi không lập hóa đơn đối với một số giao dịch bán vàng miếng và lập hóa đơn không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn bán hàng.

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ngân hàng về hành vi vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền với số tiền phạt là 400 triệu đồng.

Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu ngân hàng này chấm dứt ngay các hoạt động mua, bán vàng miếng với cùng số lượng trong cùng một thời điểm mà không có giao nhận vàng và tiền thực tế, chỉ thực hiện giao dịch phần chênh lệch giá vàng. Đồng thời, yêu cầu kiểm điểm tổ chức, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc rút ngắn thao tác kiểm đếm và giao nhận vàng, thu - chi tiền VND với khách hàng.

Phan Linh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/ngan-hang-cho-khach-giao-dich-vang-mieng-nhung-khong-giao-nhan-vang-va-tien-thuc-te.htm