Ngân hàng đua 'thâu tóm' công ty chứng khoán

19 giờ trướcBài gốc

Trong 6 tháng đầu năm 2025, một số ngân hàng tư nhân như Sacombank, SeABank, MSB đã công bố kế hoạch mua cổ phần tại công ty chứng khoán; trong khi OCB và VIB lựa chọn hình thức hợp tác chiến lược.

Rót nghìn tỷ mua cổ phần

Tại Đại hội cổ đông thường niên (ĐHĐCĐ) năm 2025, cổ đông hàng loạt ngân hàng đã thông qua chủ trương góp vốn/mua cổ phần công ty chứng khoán để trở thành công ty con của ngân hàng.

Điển hình như Sacombank sẽ góp vốn/mua cổ phần công ty chứng khoán, với tỷ lệ sở hữu trên 50%, tổng giá trị đầu tư tối đa 1.500 tỷ đồng. Hiện tại, Sacombank đang là cổ đông lớn nhất tại Chứng khoán SBS với tỷ lệ sở hữu gần 13,8%.

Tương tự, SeABank có chủ trương mua cổ phần tại Công ty cổ phần Chứng khoán ASEAN để công ty này trở thành công ty con của SeABank; MSB lên kế hoạch mua lại công ty chứng khoán có tài sản sạch và quy mô vốn điều lệ khoảng 300-500 tỷ đồng. Còn PGBank mới đây đã thông qua việc mua cổ phần của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ hoặc công ty bảo hiểm để trở thành công ty con, công ty liên kết của PGBank.

MSB muốn sở hữu công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ nhằm tham gia sâu hơn vào thị trường vốn, hưởng lợi từ sự phát triển dài hạn của thị trường.

Thực tế, việc sở hữu/mua lại cổ phần công ty chứng khoán không chỉ mới diễn ra thời gian gần đầy, trước đó nhiều nhà băng đã thực hiện thành công kế hoạch này. Như VPBank, năm 2022 đã mua lại Chứng khoán ASC, đổi tên thành Chứng khoán VPBank (VPBankS) và rót tiền để tăng vốn lên 15.000 tỷ đồng. ACB cũng đang sử hữu 100% vốn của Chứng khoán ACB (ACBS), và trong thời gian qua liên tục rót vốn vào công ty chứng khoán này.

Đầu năm 2024, TPBank cũng đã hoàn thành mua lại Công ty cổ phần Quản lý quỹ Việt Cát (VFC) với tỷ lệ nắm giữ cổ phần 99,9%. Tính đến hết năm 2024, TPBank sở hữu 9,01% vốn tại Chứng khoán Tiên Phong (TPS), giá trị góp vốn thực là 270,3 tỷ đồng.

Một số ngân hàng khác hiện cũng đang là cổ đông lớn nhất của các công ty chứng khoán, như Chứng khoán LPBank (LPBS) có cổ đông lớn là LPBank; Techcombank đang sở hữu hơn 94% vốn điều lệ của Chứng khoán Kỹ thương (TCBS).

Một số công ty chứng khoán khác cũng do ngân hàng sở hữu trực tiếp hoặc có tên thương hiệu gắn liền với ngân hàng như Chứng khoán MB (MBS), Chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCBS), Chứng khoán Agribank (Agriseco)...

Kỳ vọng tham gia sâu hơn vào thị trường vốn, thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận

Tại ĐHĐCĐ mới đây, lãnh đạo MSB đánh giá, thị trường chứng khoán Việt Nam và các dịch vụ thuộc mảng ngân hàng đầu tư là thị trường tiềm năng, giữ vai trò kênh dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế và được dự báo thu hút khoảng 25 tỷ USD đầu tư gián tiếp nước ngoài mỗi năm vào Việt Nam.

Do đó, việc sở hữu công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ giúp ngân hàng tham gia sâu hơn vào thị trường vốn, hưởng lợi từ sự phát triển dài hạn của thị trường.

Về lý do muốn mua lại công ty chứng khoán, bà Cao Thị Thúy Nga, Chủ tịch HĐQT PGBank cho biết, việc mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực này không chỉ nhằm đa dạng hóa hoạt động kinh doanh mà còn mở rộng nguồn thu cho ngân hàng trong bối cảnh các ngân hàng không được phép đầu tư trực tiếp vào thị trường chứng khoán.

Ở góc nhìn của chuyên gia, trong báo cáo ngành ngân hàng mới công bố, Công ty VIS Ratings nhận định hoạt động cho vay truyền thống đang chịu áp lực ngày càng lớn từ sự cạnh tranh gay gắt, biên lợi nhuận mỏng hơn và hạn mức tăng trưởng tín dụng. Tính đến hết tháng 3/2025, biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng đã giảm 0,35 điểm % so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 2,9%.

Trong khi đó, việc mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán sẽ giúp các ngân hàng tăng thu nhập từ phí dịch vụ và khai thác hiệu quả mạng lưới khách hàng để phát triển hệ sinh thái tài chính.

Theo VIS Ratings, mặc dù việc đầu tư vào công ty con trong lĩnh vực chứng khoán sẽ làm giảm tỷ lệ an toàn vốn trong ngắn hạn, các ngân hàng vẫn tin tưởng vào khả năng cải thiện sinh lời từ việc mở rộng sang mảng này.

Điển hình là năm 2024, một số công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng như TCBS đã đóng góp đáng kể gần 20% vào lợi nhuận của ngân hàng mẹ.

Bên cạnh đó, nhóm phân tích VIS Ratings nhận định sự phát triển của các công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng sẽ làm gia tăng cạnh tranh trong ngành chứng khoán.

Số liệu từ báo cáo của VIS Ratings cho thấy, trong 3 năm qua, các công ty liên kết ngân hàng tư nhân đã vươn lên vị thế đáng kể trong top 30 về quy mô tài sản, chủ yếu nhờ các đợt tăng vốn lớn. Theo đó, thị phần cho vay ký quỹ của các công ty này tăng từ 19% năm 2022 lên 30% năm 2024, phản ánh tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ.

"Các công ty chứng khoán thuộc hệ sinh thái ngân hàng thường tận dụng vốn và mạng lưới khách hàng của ngân hàng mẹ để mở rộng thị phần môi giới và phân phối trái phiếu - một lợi thế mà các công ty không thuộc hệ sinh thái ngân hàng khó có thể cạnh tranh", báo cáo cho hay.

Do đó, VIS Ratings kỳ vọng các công ty liên kết với ngân hàng tư nhân sẽ tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng lợi nhuận ngành trong 12–18 tháng tới.

Thanh Hoa

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//ngan-hang/ngan-hang-dua-thau-tom-cong-ty-chung-khoan-1108481.html