Ngân hàng lãi lớn nhờ thu ngoài lãi

20 giờ trướcBài gốc

Thu ngoài lãi là một trong những điểm sáng nhất của ngành ngân hàng trong nửa đầu năm 2025.

Thu ngoài lãi tăng mạnh bù đắp biên lãi thuần suy giảm

Báo cáo tài chính quý II/2025 cho thấy, nửa đầu năm nay, thu ngoài lãi là một trong những điểm sáng nhất của ngành ngân hàng.

Đơn cử, tại ACB, tổng thu nhập hoạt động 6 tháng đầu năm tăng không đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí thu nhập lãi thuần còn giảm 5,7%, song thu nhập ngoài lãi tăng gần 40%, nhờ đóng góp lớn từ mảng kinh doanh ngoại hối, kinh doanh chứng khoán đầu tư, thu hồi nợ xử lý rủi ro.

Tương tự, tại VIB, thu nhập lãi thuần 6 tháng đầu năm nay giảm hơn 11%, trong khi thu nhập ngoài lãi tăng gần 20%. Tại LPBank, thu nhập lãi thuần giảm 1,3%, thu nhập ngoài lãi tăng 17,3%. Tại SHB, thu nhập lãi thuần tăng 53%, còn thu nhập ngoài lãi tăng tới 163%. Tại MB, thu nhập ngoài lãi tăng 30%, thu nhập lãi thuần tăng 22,8%.

“Trong bối cảnh lãi suất huy động cạnh tranh gay gắt khiến biên lãi thuần (NIM) thu hẹp và thu nhập lãi thuần chịu áp lực, nhiều ngân hàng đang tích cực mở rộng sang mảng quản lý tài sản nhằm đa dạng hóa nguồn thu ngoài hoạt động tín dụng truyền thống. Đây có thể trở thành một xu hướng phổ biến trong trung hạn”, chuyên gia phân tích của SSI Research nhận định.

Đặc biệt, trong nửa đầu năm nay, nhiều ngân hàng ghi nhận lãi từ hoạt động kinh doanh khác tăng đột biến, thậm chí là tăng bằng lần, chủ yếu nhờ thu hồi nợ xử lý rủi ro tăng vọt.

Cụ thể, tại Techcombank, hầu hết hoạt động kinh doanh đều sụt giảm so với cùng kỳ năm 2024, riêng lãi thuần từ hoạt động khác tăng tới 3,1 lần so với cùng kỳ năm ngoái (hơn 66% lợi nhuận từ mảng này đến từ các khoản nợ đã xử lý rủi ro). Tại ACB, lãi thuần từ hoạt động khác cũng tăng 2,9 lần. Tại LPBank, thu từ các khoản nợ đã được xử lý rủi ro tăng gấp 2,3 lần so với cùng kỳ năm 2024, giúp lãi thuần từ hoạt động khác của ngân hàng tăng 2,2 lần.

Tại KienlongBank, lãi thuần từ hoạt động kinh doanh khác tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái (riêng thu nợ khó đòi đã xử lý bằng dự phòng rủi ro tăng 2,8 lần). Con số này tại SHB là tăng 1,5 lần. Trong khi đó, VPBank, VIB và MB ghi nhận mức tăng lần lượt là 49%, 63% và 82%.

Bà Lê Thu Uyên, chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán VPBank cho rằng, việc luật hóa Nghị quyết số 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đang tạo ra bước ngoặt quan trọng trong việc xử lý tài sản bảo đảm, giúp các ngân hàng đẩy nhanh tốc độ thu hồi vốn. Điều này sẽ giúp nhiều ngân hàng tiếp tục tăng thu từ nợ khó đòi trong thời gian tới, đặc biệt là những ngân hàng có tỷ trọng tín dụng tiêu dùng lớn.

Thu nhập ngoài lãi không còn là “phụ trợ”

Hiện thu nhập từ lãi vẫn chiếm 70 - 90% tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng, song thu nhập ngoài lãi ngày càng đóng vai trò quan trọng, với tốc độ tăng trưởng vượt trội. Nhiều ngân hàng coi đây là mảng kinh doanh chiến lược, thay vì có tính chất “phụ trợ” như giai đoạn trước.

Theo bà Lê Thu Uyên, trong bối cảnh NIM có xu hướng sụt giảm, thu nhập ngoài lãi đang thể hiện vai trò quan trọng trong việc duy trì tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế.

“Chúng tôi cho rằng, sự tăng trưởng thu nhập ngoài lãi trong quý II/2025 sẽ phần nào bù đắp cho việc NIM suy giảm tại một số ngân hàng. Từ đó, giúp các ngân hàng này duy trì được tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế ổn định”, bà Uyên phân tích.

Hiện các ngân hàng như Techcombank, Sacombank, VPBank, ACB, VietinBank, MB có tỷ trọng đóng góp từ thu nhập ngoài lãi khá cao. Nhiều ngân hàng nhờ hệ sinh thái số đa tầng đã tận dụng lợi thế của mình để tăng thu ngoài lãi.

Trong vài năm trở lại đây, hàng loạt ngân hàng cũng đẩy mạnh hoạt động mua bán - sáp nhập (M&A) công ty chứng khoán, bảo hiểm để tăng thị phần trong các lĩnh vực này, hoặc mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán nhằm giúp tăng thu nhập từ phí dịch vụ và khai thác hiệu quả mạng lưới khách hàng để phát triển hệ sinh thái. Nửa đầu năm nay, một số ngân hàng công bố kế hoạch mua cổ phần công ty chứng khoán (Sacombank, SeABank, MSB) hoặc hợp tác chiến lược với công ty chứng khoán (OCB, VIB).

Bà Nguyễn Hà My, chuyên viên phân tích của Công ty VIS Rating cho rằng, trong bối cảnh hoạt động cho vay truyền thống đang chịu áp lực từ sự cạnh tranh gay gắt, biên lợi nhuận mỏng hơn và hạn mức tăng trưởng tín dụng vẫn đang được áp dụng, việc ngân hàng mở rộng kinh doanh chứng khoán để cải thiện khả năng sinh lời là dễ hiểu. Năm 2024, một số công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng, như Công ty cổ phần Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) đã đóng góp đáng kể (gần 20%) vào lợi nhuận của ngân hàng mẹ.

Trong danh mục các hoạt động kinh doanh ngoài lãi, các chuyên gia ngân hàng đánh giá, hoạt động kinh doanh ngoại hối, đầu tư tài sản (trái phiếu chính phủ, chứng chỉ quỹ…), dịch vụ thanh toán không còn là “gà đẻ trứng vàng”. Trong khi đó, mảng chứng khoán và bảo hiểm vẫn còn nhiều dư địa.

Ngoài ra, mảng quản lý tài sản sẽ được nhiều ngân hàng nhắm tới, nếu sàn giao dịch vàng và tiền mã hóa được thành lập. Ngân hàng nào “nhanh chân” trong cuộc chơi tài sản số sẽ được lợi lớn, không chỉ tăng phí dịch vụ, mà còn củng cố mối quan hệ với nhóm khách hàng có giá trị tài sản ròng cao.

Tuy vậy, chuyên gia phân tích của SSI Research cảnh báo, việc cung cấp dịch vụ này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các ngân hàng, đòi hỏi các nhà băng phải nâng cấp tương ứng hệ thống kiểm soát nội bộ, khung quản trị rủi ro và hệ thống tuân thủ pháp lý.

Hà Tâm

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/ngan-hang-lai-lon-nho-thu-ngoai-lai-d345605.html