Ngân hàng làm 'nóng' cuộc đua tăng vốn ngành chứng khoán

11 giờ trướcBài gốc

Hai thương vụ lớn IPO năm 2025 của ngành chứng khoán đều từ các công ty chứng khoán (CTCK) là công ty con của ngân hàng: TCBS của Techcombank và VPBankS của VPBank. Và làn sóng này chưa có dấu hiệu dừng lại.

Nhiều ngân hàng muốn “thâu tóm” công ty chứng khoán

Thực tế, tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên, nhiều ngân hàng khác cũng đề cập đến việc mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán thông qua M&A nhằm đa dạng hóa dịch vụ và hoàn thiện hệ sinh thái tài chính.

Làn sóng ngân hàng "thâu tóm" công ty chứng khoán chưa có dấu hiệu dừng lại.

Sacombank là một trong những cái tên gây chú ý gần đây. Nhà băng này đã công bố kế hoạch mua lại một CTCK với tỷ lệ sở hữu trên 50%, tổng giá trị đầu tư tối đa 1.500 tỷ đồng. Hiện, Sacombank còn đang nắm 13,8% cổ phần tại Chứng khoán SBS. Ban lãnh đạo Sacombank nhấn mạnh, ngân hàng đầu tư đang là xu thế toàn cầu, có khả năng tạo nguồn thu lớn và gia tăng sức cạnh tranh cho toàn hệ thống.

Ngân hàng TMCP Thịnh vượng và Phát triển (PGBank)cũng lên kế hoạch tham gia sâu hơn vào thị trường vốn.Nhà băng này dự kiến góp vốn, mua cổ phần để thành lập hoặc sở hữu CTCK, với tỷ lệ giao dịch từ 20% vốn điều lệ trở lên. Đây là một phần trong chiến lược phát triển giai đoạn 2025 - 2030.

Còn Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) lại chọn hướng mua CTCK có vốn điều lệ khoảng 300 - 500 tỷ đồng, “tài sản sạch” để thuận lợi nâng vốn và phát triển dài hạn.

Ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng Giám đốc MSB cho rằng việc Việt Nam được nâng hạng thị trường chứng khoán lên mức Mới nổi có thể thu hút tới 25 tỷ USD vốn ngoại mỗi năm, mở ra cơ hội rất lớn. MSB coi ngân hàng đầu tư là một trụ cột quan trọng, hỗ trợ mạnh mẽ các mảng môi giới, tư vấn phát hành và quản lý tài sản.

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) cũng không đứng ngoài cuộc. Nhà băng này dự kiến mua cổ phần tại Chứng khoán ASEAN, có thể nâng tỷ lệ sở hữu lên tối đa 100% vốn điều lệ 1.500 tỷ đồng. Mục tiêu là gia tăng sản phẩm, thúc đẩy bán chéo và tối ưu hóa nguồn vốn.

Nhìn rộng hơn, trong hai năm 2024 - 2025, làn sóng ngân hàng công khai kế hoạch góp vốn, mua lại hoặc sở hữu CTCK đã và đang diễn ra mạnh mẽ. Quy mô vốn điều lệ của những CTCK được chọn mua rất đa dạng, có thể chỉ vài trăm tỷ đồng nhưng cũng có thương vụ lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Báo hiệu sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt

Nhìn chung, các thương vụ ngân hàng góp vốn, mua lại CTCK xuất hiện dồn dập đang tạo nên một làn sóng mới trên thị trường tài chính. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, hiện tượng này phản ánh chiến lược dài hạn của các nhà băng trong việc chiếm lĩnh thị trường vốn. Xu hướng này sẽ giúp ngân hàng tăng thu nhập từ phí dịch vụ và khai thác hiệu quả mạng lưới khách hàng để phát triển hệ sinh thái của ngân hàng.

Trong bối cảnh hoạt động cho vay truyền thống của ngân hàng đang chịu áp lực từ sự cạnh tranh gay gắt, biên lợi nhuận mỏng hơn và trần hạn mức tăng trưởng tín dụng, ngày càng nhiều ngân hàng gia tăng các dịch vụ môi giới chứng khoán và thị trường vốn - những mảng có biên lợi nhuận cao hơn so với hoạt động cho vay truyền thống, nhằm củng cố và phát triển hệ sinh thái tài chính của mình.

"Mặc dù việc đầu tư vào công ty con trong lĩnh vực chứng khoán sẽ làm giảm tỷ lệ an toàn vốn trong ngắn hạn, các ngân hàng vẫn tin tưởng rằng mở rộng sang lĩnh vực này nhìn chung sẽ cải thiện khả năng sinh lời. Năm 2024, một số công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng như TCBS đã đóng góp đáng kể gần 20% vào lợi nhuận của ngân hàng mẹ", CTCP Xếp hạng tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) nhận định.

Về phía các CTCK, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối nghiên cứu và phát triển khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng ngoài vốn, lợi thế lớn nhất của ngân hàng là mạng lưới khách hàng rộng khắp. Khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vốn quen thuộc với dịch vụ tài chính truyền thống sẽ dễ dàng được giới thiệu thêm các sản phẩm chứng khoán và dịch vụ đầu tư khác, lợi thế mà các CTCK độc lập phải mất nhiều năm mới xây dựng được.

Bên cạnh đó, việc ngân hàng đầu tư vào các CTCK còn tạo thêm nguồn lực vốn, nhất là khi thị trường chứng khoán chuẩn bị bước vào “cuộc chơi lớn” nâng hạng. Hệ thống KRX đã vận hành thành công từ tháng 5/2025, áp dụng cơ chế “non pre-funding” (không yêu cầu tổ chức đầu tư nước ngoài nộp tiền ký quỹ trước khi giao dịch). Nghiệp vụ non pre-funding đòi hỏi vốn rất lớn, bởi mỗi giao dịch của khối ngoại có thể lên đến hàng trăm, thậm chí hàng ngàn tỷ đồng. Trong tương lai, thị trường tiến tới cho phép giao dịch trong ngày (T+0), bán chứng khoán chờ về… Những sản phẩm mới này sẽ đặt ra yêu cầu tiềm lực vốn lớn đối với CTCK.

Thực tế, trong 3 năm qua, các CTCK liên kết ngân hàng tư nhân liên tục có các đợt tăng vốn lớn. Đáng chú ý, trong năm 2022, tổng vốn rót vào các CTCK vượt 45.000 tỷ đồng, trong đó các công ty liên kết với ngân hàng tư nhân chiếm gần một nửa.

Bên cạnh đó, kế hoạch tăng vốn trong năm 2025 chủ yếu đến từ các CTCK liên kết với ngân hàng tư nhân, cả về giá trị tuyệt đối lẫn tỷ lệ so với vốn chủ sở hữu năm 2024.

Dẫn đầu là LPBS với mức tăng vốn hơn 8.700 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng vượt trội so với toàn ngành và tương ứng tỷ lệ tăng vốn lên tới hơn 350% so với vốn chủ sở hữu hiện tại. Loạt CTCK có gắn kết với hệ sinh thái ngân hàng tư nhân như HSC, KAFI, TPS hay TCBS cũng lên kế hoạch tăng vốn từ vài nghìn tỷ đồng, với tỷ lệ tăng dao động từ 60% đến hơn 100% so với vốn chủ sở hữu hiện tại.

Trái lại, nhóm CTCK không có liên kết ngân hàng như SSI, MBS, DSC hay VDS lại có kế hoạch tăng vốn khiêm tốn hơn cả về giá trị lẫn tốc độ.

Bên cạnh việc tạo thêm nguồn lực vốn cho ngành chứng khoán, việc các ngân hàng mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán còn báo hiệu sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt trong nhóm này.

Với “lực đỡ” từ các ngân hàng mẹ, các thương vụ tăng vốn từ vài nghìn đến hàng chục nghìn tỷ đồng của các CTCK cho thấy cuộc đua mở rộng năng lực tài chính của khối CTCK đang bước sang giai đoạn mới.

Vốn điều lệ lớn giúp các CTCK gia tăng đáng kể dư địa cho vay ký quỹ, mở rộng tự doanh và tham gia sâu hơn vào những thương vụ ngân hàng đầu tư. Đây cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao vị thế cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh nhà đầu tư ngoại ngày càng quan tâm tới thị trường Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Trọng Đình Tâm, Phó giám đốc Khối phân tích Chứng khoán ASEAN, các CTCK lên kế hoạch tăng vốn để củng cố nguồn lực, mở rộng mảng kinh doanh cốt lõi, khi thị trường có thể nâng hạng vào tháng 10. Khi phát hành thêm cổ phiếu, doanh nghiệp trong ngành sẽ có dư địa cho vay margin và phát triển hoạt động tự doanh, trong bối cảnh thị trường thuận lợi.

Về tiềm năng cổ phiếu nhóm chứng khoán, ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc điều hành bộ phận Môi giới khách hàng tổ chức và Tư vấn đầu tư của Chứng khoán SBB (SBBS) bày tỏ lạc quan trong trung và dài hạn khi nhìn vào định giá (P/B) của ngành - chỉ số cho thấy thị trường đang kỳ vọng vào tăng trưởng, tiềm năng của doanh nghiệp.

"P/B trung bình ngành hiện khoảng 2,2 lần, thấp hơn mức đỉnh từng ghi nhận năm 2021 là 3 lần. Vì vậy, nhóm chứng khoán vẫn còn dư địa phát triển", chuyên gia SBBS nói.

Tương tự, chuyên gia của Chứng khoán ASEAN cũng cho rằng cổ phiếu chứng khoán nhiều tiềm năng tăng trưởng đến năm 2026. Bởi kỳ vọng nâng hạng thị trường sẽ giúp các doanh nghiệp trong ngành gia tăng quy mô khách hàng trong tương lai, đặc biệt là nhóm nước ngoài.

Hải Giang

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/goc-nhin/ngan-hang-lam-nong-cuoc-dua-tang-von-nganh-chung-khoan-1109718.html