Ngân hàng 'mắc kẹt' với xe thế chấp

5 giờ trướcBài gốc

Xe bị tịch thu khi đang thế chấp

Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Hà Nam, ngày 21/3/2023, Nguyễn Văn An lái xe Toyota Corolla đến khu vực TP Phủ Lý (Hà Nam) mua ma túy, bị lực lượng công an bắt quả tang, thu giữ toàn bộ vật chứng cùng phương tiện phạm tội.

Dàn xe trị giá hàng chục tỷ đồng bị thu giữ trong vụ lừa đảo tiền ảo của Phó Đức Nam.

Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định chiếc xe ô tô Toyota Corolla là tài sản chung của vợ chồng An (vợ An không biết An sử dụng chiếc ô tô này vào việc phạm tội), đã được An thế chấp tại ngân hàng để vay 500 triệu đồng từ ngày 1/1/2023. Giao dịch này đã được công chứng, đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định của pháp luật.

Một số vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua đầu tư tiền ảo, chứng khoán, cơ quan điều tra thu giữ nhiều xe ô tô, có xe hạng siêu sang là tài sản thế chấp tại ngân hàng cũng gặp phải trường hợp tương tự.

Đơn cử, chiếc Rolls-Royce Phantom Lửa thiêng từng thuộc sở hữu của cựu chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết. Thời điểm ông Quyết bị bắt (tháng 3/2022), chiếc xe được định giá khoảng 28 tỷ đồng, là tài sản đảm bảo cho khoản vay tại ngân hàng Phương Đông. Chiếc Rolls-Royce Ghost mạ vàng được định giá khoảng 10 tỷ đồng, thời điểm đó cũng được thế chấp tại Ngân hàng BIDV.

Trong vụ lừa đảo nghìn tỷ gần đây, Mr Pips (Phó Đức Nam) bị cáo buộc lừa đảo hàng nghìn người đầu tư tiền ảo. Dàn xe sang hàng chục tỷ đồng đã bị thu giữ cùng nhiều nhà đất, sổ đỏ và tiền mặt. Một nhân viên ngân hàng tiết lộ, mặc dù rất nhiều tiền, Nam vẫn vay thế chấp ngân hàng mua xe siêu sang để phục vụ bản thân và đánh bóng hình ảnh.

Chưa có quy định cụ thể

Trên đây là những vụ việc điển hình của tình trạng ô tô đang thế chấp ngân hàng bị cơ quan chức năng tịch thu, tạm giữ do chủ nhân liên quan đến các vụ án, vụ việc.

Ghi nhận của PV, ô tô là một trong những tài sản đảm bảo phổ biến hiện nay. Các ngân hàng đều cho vay mua xe dưới nhiều hình thức, thời hạn vay dài từ 7-10 năm. Trong quá trình sử dụng phương tiện, nhiều chủ xe có thể vi phạm hành chính, hình sự dẫn đến phương tiện bị tạm giữ để điều tra.

Trước tình trạng này, cuối tháng 2/2025, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam có công văn gửi Ngân hàng Nhà nước, nêu những vướng mắc liên quan đến việc triển khai các quy định pháp luật về xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm.

Đồng thời, kiến nghị về cơ chế tháo gỡ vướng mắc đối với tài sản thế chấp là ô tô bị tạm giữ trong các sự vụ hành chính, bị tịch thu trong các vụ án hình sự.

Theo Hiệp hội Ngân hàng, trên thực tế xảy ra nhiều vụ việc tài sản đảm bảo là phương tiện vận tải bị cơ quan công an tịch thu, tạm giữ do là tang vật trong vụ việc hình sự, vi phạm bị xử lý hành chính hoặc do vi phạm giao thông.

Các cơ quan Nhà nước không hoàn trả các tài sản này cho ngân hàng do chưa có văn bản pháp luật quy định về nội dung này.

Ngân hàng là "bên thứ ba ngay tình"

Theo luật sư Đỗ Hồng Sơn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), ngân hàng là "bên thứ ba ngay tình" trong các vụ việc liên quan đến xe thế chấp bị thu giữ. "Ngân hàng không thể biết khách hàng sử dụng xe lúc nào, vi phạm ở đâu, vào lúc nào", ông Sơn nói.

Trong khi đó, văn bản kiến nghị của Hiệp hội Ngân hàng cũng nêu yếu tố "ngân hàng là bên thứ ba ngay tình" trong tình huống pháp lý tài sản thế chấp bị tạm giữ, bị tịch thu khi bên vay vi phạm pháp luật.

Theo Cổng thông tin Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, hiện chưa có quy định cụ thể thế nào là công cụ, phương tiện phạm tội. Có quan điểm cho rằng: "Những đối tượng này với tính chất là vật chứng trong vụ án hình sự, có thể thuộc sở hữu của người phạm tội và được người đó sử dụng làm công cụ hoặc phương tiện để thực hiện tội phạm, đó có thể là vũ khí, hung khí được sử dụng để thực hiện tội xâm hại tính mạng, sức khỏe người khác; là xe máy, ô tô, tàu, thuyền được sử dụng để thực hiện tội lừa đảo, buôn lậu, buôn bán hàng cấm, vận chuyển ma túy...".

Cơ quan kiểm sát cũng yêu cầu bổ sung hướng dẫn cách thức xử lý vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội là tài sản chung của vợ chồng. Bên cạnh việc ban hành văn bản liên tịch nói trên, thời gian tới, cần xem xét phát triển án lệ để các tòa án trong cả nước áp dụng thống nhất quy định của pháp luật về xử lý vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội.

Trong khi đó, Hiệp hội Ngân hàng kiến nghị sửa đổi quy định về hoàn trả vật chứng theo hướng, vật chứng là tài sản thế chấp thì sẽ được hoàn trả lại cho ngân hàng nếu lỗi vi phạm không thuộc trách nhiệm/ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng.

Trao đổi với PV, đại diện Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đã nhận được Công văn số 64 của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam vào ngày 27/2. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến các bên liên quan đến việc xử lý tài sản bảo đảm, xử lý nợ xấu để có cơ sở báo cáo cấp có thẩm quyền về phương án xử lý, sau khi Nghị quyết số 42/2017/QH14 (Nghị quyết 42) của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng hết hiệu lực, trên cơ sở ý kiến của một số tổ chức hội viên.

Đức Bình

Lam Anh

Nguồn Xe Giao Thông : https://xe.baogiaothong.vn/ngan-hang-mac-ket-voi-xe-the-chap-192250310223528079.htm