Ngân hàng mở rộng dịch vụ chứng khoán: Cảnh báo rủi ro tín dụng liên quan khách hàng lớn

13 giờ trướcBài gốc

Theo báo cáo của VIS Rating, trong sáu tháng qua, một số ngân hàng tư nhân đã công bố kế hoạch mua cổ phần (Sacombank, SeABank, MSB) hoặc hợp tác chiến lược (ví dụ: OCB, VIB) với các công ty chứng khoán.

Việc mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán sẽ giúp ngân hàng tăng thu nhập từ phí dịch vụ và khai thác hiệu quả mạng lưới khách hàng để phát triển hệ sinh thái của ngân hàng.

Việc ngân hàng mở rộng hoạt động kinh doanh chứng khoán diễn ra trong bối cảnh hoạt động cho vay truyền thống đang chịu áp lực từ sự cạnh tranh gay gắt, biên lợi nhuận mỏng hơn và hạn mức tăng trưởng tín dụng vẫn đang được áp dụng. Tính đến ba tháng đầu năm 2025, biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng đã giảm 35 điểm cơ bản xuống còn 2.9% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù việc đầu tư vào công ty con trong lĩnh vực chứng khoán sẽ làm giảm tỷ lệ an toàn vốn trong ngắn hạn, các ngân hàng vẫn tin tưởng rằng mở rộng sang lĩnh vực này nhìn chung sẽ cải thiện khả năng sinh lời. Năm 2024, một số công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng như TCBS đã đóng góp đáng kể - gần 20% - vào lợi nhuận của ngân hàng mẹ.

Mặt khác, sự phát triển của các công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng sẽ làm gia tăng cạnh tranh trong ngành chứng khoán. Trong ba năm qua, các công ty liên kết ngân hàng tư nhân đã vươn lên vị thế đáng kể trong top 30 về quy mô tài sản nhờ các đợt tăng vốn lớn. Thị phần cho vay ký quỹ của các công ty này cũng tăng từ 19% năm 2022 lên 30% năm 2024, phản ánh tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ.

Các công ty liên kết với ngân hàng thường tận dụng vốn và mạng lưới khách hàng của ngân hàng mẹ để mở rộng thị phần môi giới và phân phối trái phiếu - một lợi thế mà các công ty chứng khoán không thuộc hệ sinh thái ngân hàng khó có thể cạnh tranh. Do đó, các chuyên gia phân tích VIS Rating kỳ vọng các công ty liên kết với ngân hàng tư nhân sẽ tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng lợi nhuận ngành trong 12 - 18 tháng tới.

Trong ba năm qua, tỷ suất lợi nhuận trên bình quân tổng tài sản (ROAA) của các công ty này đạt trung bình 5.5%, vượt trội so với mức 3,5% của các công ty cùng ngành. Ngược lại, tăng trưởng lợi nhuận của các công ty chứng khoán có vốn nước ngoài và quy mô nhỏ trong nước sẽ chậm hơn, do hạn chế về tập khách hàng và quy mô hoạt động làm giảm khả năng cạnh tranh.

Các ngân hàng và công ty chứng khoán liên kết thường hợp tác chặt chẽ để cho vay các doanh nghiệp lớn - chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản và năng lượng tái tạo - thông qua các khoản cho vay khách hàng, đầu tư trái phiếu và/hoặc cho vay ký quỹ.

Một số doanh nghiệp gần đây đã vướng vào các vấn đề pháp lý liên quan đến dự án và/hoặc chậm trả trái phiếu doanh nghiệp. Ngoài ra, các công ty chứng khoán cũng có thể cam kết mua lại trái phiếu đã bán cho khách hàng cá nhân như một phần của hoạt động phân phối trái phiếu.

Mặc dù biên lợi nhuận hấp dẫn, song chuyên gia phân tích cảnh báo, việc các ngân hàng và công ty chứng khoán tập trung tín dụng cao vào các doanh nghiệp lớn đang làm gia tăng rủi ro hoạt động, và sẽ dễ bị tổn thương trước các các rủi ro tín dụng liên quan đến từng khách hàng lớn, từ đó có thể dẫn đến tình huống rút tiền hàng loạt từ khách hàng.

Theo đó, để hạn chế tổn thất tín dụng, điều quan trọng là các ngân hàng và công ty chứng khoán liên kết cần thiết lập tốt tiêu chí lựa chọn khách hàng mới và tăng cường quản lý tài sản đảm bảo.

Thùy Liên

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/ngan-hang-mo-rong-dich-vu-chung-khoan-canh-bao-rui-ro-tin-dung-lien-quan-khach-hang-lon-d343623.html