Ngân hàng nào hưởng lợi lớn khi luật hóa Nghị quyết 42?

4 giờ trướcBài gốc

Tác động tích cực đến chất lượng tài sản

Trong bối cảnh nợ xấu tăng mạnh trong quý I/2025, việc xây dựng khung pháp lý mới dựa trên Nghị quyết 42 đang trở thành động lực quan trọng nhằm cải thiện chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng.

Luật hóa Nghị quyết 42 được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt trong xử lý nợ xấu. Các chuyên gia của VNDirect, SSI và Yuanta Việt Nam đều đánh giá cao tiềm năng của khung pháp lý mới, đặc biệt trong việc xử lý các khoản nợ liên quan đến bất động sản và giảm áp lực tài chính cho hệ thống tín dụng.

Theo đánh giá của các chuyên gia VNDirect, việc luật hóa sẽ giúp tỷ lệ nợ xấu toàn ngành giảm từ mức 4,3% ghi nhận vào tháng 1/2025 xuống dưới 3% trong năm đầu tiên triển khai.

Kinh nghiệm từ giai đoạn 2017–2021 cho thấy Nghị quyết 42 từng hỗ trợ hiệu quả trong xử lý các khoản nợ có tài sản đảm bảo, đặc biệt là bất động sản - loại hình tài sản chiếm tới 80–90% giá trị thế chấp trong hệ thống.

Với dự thảo luật mới, phạm vi áp dụng được mở rộng cho phép xử lý tất cả khoản nợ xấu và không còn bị giới hạn bởi thời điểm phát sinh như trước. Điều này giúp các ngân hàng linh hoạt hơn trong tiếp cận và thanh lý tài sản đảm bảo.

Đồng thời, dự thảo luật cũng trao thêm quyền thu giữ tài sản, bao gồm cả trong các trường hợp vi phạm hành chính, từ đó giảm thiểu rủi ro pháp lý trong quá trình xử lý nợ.

VNDirect kỳ vọng rằng những ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ như MB, HDBank, VPBank hay VIB sẽ là các bên hưởng lợi lớn nhờ khả năng xử lý nhanh các khoản vay nhỏ.

Bên cạnh đó, quy trình xử lý nợ minh bạch sẽ góp phần giảm chi phí trích lập dự phòng, tạo dư địa để ngân hàng có thể hạ lãi suất cho vay, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn thuận lợi hơn. Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà Chính phủ đề ra.

Các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc như Vietcombank hay MB cũng sẽ được hưởng lợi trong quá trình tái cấu trúc các tổ chức tín dụng yếu kém, góp phần thúc đẩy dòng vốn tín dụng trở lại thị trường.

Củng cố thêm quan điểm tích cực này, công ty chứng khoán SSI nhấn mạnh rằng khung pháp lý mới sẽ giúp rút ngắn thời gian xử lý nợ và cải thiện hiệu quả thu hồi vốn.

Nếu không có những quy định hỗ trợ, ngân hàng buộc phải khởi kiện và thực hiện thi hành án. Đây là một quy trình kéo dài nhiều năm và làm gia tăng chi phí dự phòng cũng như áp lực lên bảng cân đối kế toán.

Dự thảo luật lần này đề xuất ba chính sách cốt lõi gồm quyền thu giữ tài sản đảm bảo, quy định kê biên tài sản của bên thi hành án và hoàn trả tài sản trong các vụ án hình sự hoặc hành chính. Những nội dung này sẽ giúp ngân hàng ưu tiên quyền thu hồi nợ, đồng thời giảm thiểu rủi ro pháp lý trong quá trình xử lý.

SSI cũng đặc biệt lưu ý rằng các ngân hàng có tỷ trọng cho vay bán lẻ cao như VPBank hay VIB sẽ được hưởng lợi lớn từ khung pháp lý này. Việc xử lý nhanh các khoản vay nhỏ giúp giảm gánh nặng vận hành, đồng thời cải thiện khả năng sinh lời.

Luật hóa cũng hỗ trợ tích cực cho các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc như Vietcombank và HDBank trong việc tái cấu trúc các tổ chức tín dụng yếu kém, góp phần cải thiện chất lượng tài sản và khơi thông dòng vốn cho tăng trưởng tín dụng bền vững.

Bổ sung thêm góc nhìn về vai trò của thị trường bất động sản, Yuanta Việt Nam cho rằng việc luật hóa Nghị quyết 42, kết hợp với sự phục hồi của thị trường địa ốc, sẽ tạo ra động lực kép để cải thiện chất lượng tài sản ngân hàng.

Các ngân hàng đang có tỷ lệ nợ xấu cao như VPBank, OCB, VIB, SHB, BIDV hay VietinBank sẽ được hưởng lợi nhờ quy trình thu giữ và thanh lý tài sản đảm bảo được thực hiện hiệu quả hơn.

Với bất động sản chiếm phần lớn trong tài sản thế chấp, việc xử lý nhanh các khoản vay mua nhà hoặc dự án chậm bàn giao sẽ giúp giảm tỷ lệ nợ xấu, hiện đang ở mức 2,16% trong quý I/2025.

Yuanta nhấn mạnh rằng khung pháp lý mới tạo điều kiện để ngân hàng giảm chi phí vận hành và hạ lãi suất cho vay, từ đó thúc đẩy tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp và người dân.

Áp lực nợ xấu gia tăng

Nhu cầu luật hóa Nghị quyết 42 càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh nợ xấu đang “phủ bóng mây lớn” lên toàn ngành ngân hàng.

Trong quý I/2025, có tới 24 trong tổng số 27 ngân hàng niêm yết ghi nhận nợ xấu tăng so với cuối năm 2024. BIDV dẫn đầu với mức tăng gần 10.900 tỷ đồng, tương đương 37,5%. VietinBank xếp ngay sau với thêm 6.500 tỷ đồng, tăng hơn 30%.

Ngay cả Vietcombank, ngân hàng vốn có chất lượng tài sản tốt, cũng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng từ 0,95% lên 1,03%. Một số ngân hàng như VPBank (4,74%), VIB (3,8%) hay Saigonbank (3,28%) hiện đang đối mặt với tỷ lệ nợ xấu cao hơn mức trung bình ngành.

Tỷ lệ bao phủ nợ xấu đã giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm, chỉ còn 80%, theo đánh giá của Yuanta Việt Nam. Trong khi đó, tỷ lệ hình thành nợ xấu mới đã tăng mạnh lên 2,46%, gần chạm đỉnh năm 2023, khiến áp lực trích lập dự phòng ngày càng lớn.

Trước đây, Nghị quyết 42 được ban hành từ năm 2017 đã từng là bước tiến lớn trong xử lý nợ xấu, cho phép ngân hàng thu giữ tài sản đảm bảo, bán nợ theo giá thị trường và giảm rủi ro pháp lý – đặc biệt với các ngân hàng thương mại nhà nước vốn e ngại về “thất thoát tài sản công”.

Sau 6 năm triển khai, nghị quyết này đã phát huy hiệu quả rõ rệt khi trao thêm quyền xử lý tài sản cho các chủ nợ như ngân hàng và VAMC, giúp rút ngắn thời gian xử lý nợ và thúc đẩy nguồn vốn tín dụng quay trở lại nền kinh tế.

Tuy nhiên, kể từ ngày 1/1/2024, Nghị quyết 42 đã chính thức hết hiệu lực. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một khung pháp lý mới nhằm duy trì và mở rộng các hiệu quả tích cực đã đạt được trong suốt thời gian qua.

Dự thảo luật hóa, dự kiến trình Quốc hội vào tháng 5/2025, được kỳ vọng sẽ mang lại nền tảng pháp lý bền vững hơn khi mở rộng phạm vi áp dụng cho mọi khoản nợ xấu và không giới hạn thời điểm phát sinh như trước.

Đồng thời, dự thảo trao thêm quyền thu giữ tài sản đảm bảo, bao gồm cả trong các trường hợp vi phạm hành chính và ưu tiên áp dụng trong tranh chấp dân sự hoặc hành chính, trừ các vụ án hình sự đang trong quá trình tố tụng.

Ba nội dung quan trọng chưa được luật hóa trong Luật Các Tổ chức Tín dụng năm 2024 sẽ được bổ sung, bao gồm quyền thu giữ tài sản đảm bảo, quy định về kê biên tài sản của bên thi hành án và hoàn trả tài sản đảm bảo là vật chứng trong các vụ án hình sự hoặc hành chính.

Những thay đổi này sẽ giúp ngân hàng xử lý nợ nhanh hơn, giảm thiểu chi phí và rủi ro pháp lý, qua đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành ngân hàng trong thời gian tới.

Dũng Phạm

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/ngan-hang-nao-huong-loi-lon-khi-luat-hoa-nghi-quyet-42-d40745.html